Bireysel emeklilik ile ilgili merak ettiğiniz tüm soruların cevapları

45 yaş altında tüm çalışanları yakından ilgilendiren Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi devreye giriyor. Sistem için geri sayım sürerken, zorunlu olarak uygulanacak yeni düzenlemeye ilişkin, işin uzmanı Arkas Sigorta Satış ve Pazarlama Müdür Yardımcısı Selçuk Köken’den bilgiler aldık. Sorularımıza içtenlikle yanıtlar veren Köken, tüm hatlarıyla BES’i anlattı.

Denizlihaber.com: Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ne zaman yürürlüğe girecek?

Selçuk Köken: Düzenleme kademeli olarak 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren devreye girecek. 1000 ve üzeri çalışanı bulunan işletmeler 1 Ocak 2017, 250-1000 arası çalışanı bulunan özel sektör işletmeleri 1 Nisan 2017, 100-249 arası çalışanı bulunan işletmeler 1 Temmuz 2017, mahalli idareler ve KİT’ler 1 Ağustos 2018, 10-99 çalışanı olan işletmeler 1 Temmuz 2018, 5-9 çalışanı olan işletmeler 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren sistem içinde yer alacak. Bu şekilde 14 milyon çalışanın tamamının sisteme dahil olması hedefleniyor.

Denizli’de ise hizmet akdi ile çalışan 191,905 kişi, 36,571 kamu çalışanının sistem içinde yer alması planlanıyor.

Denizlihaber.com: Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi kimleri kapsıyor ve kim tarafından yapılacak?

Selçuk Köken: Sistem Türk vatandaşı veya 5901 sayılı kanunun 28. Maddesi kapsamında Türk vatandaşlığı alan 45 yaş altındaki tüm çalışanları kapsıyor. Sistem, işyerinin anlaştığı emeklilik şirketleri üzerinden işyeri tarafından yürütülüyor.

Denizlihaber.com: Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi zorunlu mu?

Selçuk Köken: Özel sektör ve kamu çalışanları için ilk 2 aylık dönemde katılım zorunlu. İki ayın ardından çalışanın cayma hakkı bulunuyor. Cayma hakkını kullanan çalışanın iadeleri hesaplarına 10 işgünü içerinde yapılıyor. Ayrıca çalışanın sözleşmeyi dondurma hakkı da mevcut.

Denizlihaber.com: Çalışan işyerini değiştirirse ne olacak?

Selçuk Köken: Yeni işyerinde bu madde kapsamında bir emeklilik planı varsa çalışanın birikimi ve sistemdeki kazancı yeni işyerindeki emeklilik sözleşmesine aktarılacak.

Denizlihaber.com: Yeni işyerine emeklilik planı yoksa nasıl bir yol izlenecek?

Selçuk Köken: Yeni işyerinde emeklilik planı yoksa çalışan önceki işletmesindeki emeklilik planına göre ödeme yapmaya devam edebilir. İstemezse de ise sözleşme sonlandırılır. Çalışan bu talebini işyeri değişikliğini izleyen dönemin sonuna kadar işyerine bildirmek zorundadır.

Denizlihaber.com: Sisteme dahil olan çalışan ne zaman emekli olabilir?

Selçuk Köken: Sistem içerisinde 10 yıl kalan ve 56 yaş sınırını geçmiş çalışanlar emeklilik hakkı kazanabilir.

Denizlihaber.com: Devlet katkısı ne kadar olacak?

Selçuk Köken: Ödenen primin %25’i oranında katkı payı yanında, bu sisteme dahil olan çalışanlar için sürelerini tamamlamak şartı ile bir defaya mahsus 1.000 TL devlet katkısı sağlanacak. Sistemden 3 yıldan önce çıkan çalışan hiçbir devlet katkısından yararlanamayacak.

Bu düzenlemeye göre 0-3 yıl sistemde kalana devlet katkısı verilmeyecek. 3-6 yıl sistemde kalan %15, 6-10yıl için %35, 10 yıl ve üzerinde ise %60 devlet katkısı sağlanmış olacak.

Denizlihaber.com: Sistemden erken çıkan primlerini geri alabilir mi?

Selçuk Köken: Evet, sistemden erken çıkmak isteyen yatırdığı primlerin tamamını alabilmektedir.

Denizlihaber.com: Çalışanların maaşlarından ne kadar kesinti yapılacak? Çalışan kendisi mi ödeme yapacak?

Selçuk Köken: Kesinti işveren tarafından yapılıp sigorta şirketine iletilecek. İletimde gecikmelerden kaynaklı hak kayıplarından işveren sorumlu olacak. Çalışanın esas kazancından %3 oranında kesinti olacak. Örneğin, 2.000 TL maaşlı bir çalışandan aylık 60, yıllık ise 720 TL kesinti uygulanacak. Çalışan, işverenin seçtiği emeklilik sistemine tabi olmak zorundadır. İstediği şirketten sisteme dahil olamayacak.

Denizlihaber.com: İşyerinin kapanması veya iflas etmesi durumunda ne olacak?

Selçuk Köken: Sistem devlet güvencesi altında bulunuyor. İşverenin kesintiyi kasasında tutmaması için denetlemeler yapılacak. İşveren ihlal yaparsa her çalışan için 100 TL ceza kesilecek. Çalışanlar da e-devlet üzerinden poliçelerini takip edebilecekler.

Denizlihaber.com: Mevcutta bireysel emekliliği olan çalışanlar ne yapacak?

Selçuk Köken: Sisteme dahil olmak zorunludur. Bireyin iki emeklilik sözleşmesi olması yasal açıdan sorun oluşturmuyor. Aylık ödemeler açısından sıkıntı yaşanıyorsa, 2. ayın sonunda cayma hakkı kullanılarak sistemden çıkılabilir.