Taş yapılar için önemli karar

Denizli uzun süredir taş binalar olarak bilinen, yıkılan Endüstri Meslek Lisesi atölyelerinin akıbetini tartışıyor. Mimarlar Odası başta olmak üzere sivil toplum kuruluşları taş binaların korunarak, bölgede hazırlanan müze projesine dahil edilmesi talebi uygun bulunmayınca, konu yargıya taşınmıştı.

Hazırlanan projede taş binaları yer verilmemesi ve yıkılmasının gündeme gelmesi STK’ları yeniden harekete geçirdi.

DAVA AÇILDI
Taş binaların taşınmaz kültür varlığı olarak tescil edilmesi talebinin reddi, Mimarlar Odası Denizli Şubesi’ni harekete geçirdi. Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun taş binaların kültür varlığı olmadığı yönündeki kararının iptali için Denizli İdare Mahkemesi’ne dava açıldı.

YENİ BİLİRKİŞİ HEYETİ ATANDI
Daha önce hazırlanan bilirkişi raporlarına Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapılan itirazlar üzerine yeni bilirkişi heyetiyle bölgede yeniden keşif yapıldı.

Bilirkişi raporunda, Endüstri Meslek Lisesi’nin de içinde bulunduğu alanın, Denizli’de erken Cumhuriyet yapılarının yoğun olarak yer aldığı ve Cumhuriyetin yapılaşma eylemlerinin halen okunabildiği bir yer olduğu ifade edildi. Bilirkişi raporunda bölgeye ve taş binalara ilişkin şu değerlendirmeler yapıldı:
“Yapının özgün mimarisi ile Cumhuriyet Eğitim Projesi’nin bir parçası olduğu, sosyal, teknik ve ekonomik geçmişi iyi yansıtan bu mimari yapıtın yok edilmesinin, tarihsel bilincin yok edilmesi ile eşdeğer olduğu, atölye yapılarının, yapıldığı dönemin mimari ve teknik özelliklerini yansıtmakta olduğu,kentin sosyo kültürel tarihinde yer almış, kentin kimliğine damga vurmuş bir yapı olduğu, atölye yapılarının plan tipi, yapı malzemesi ve yapım tekniği ile yapıldığı Cumhuriyet döneminin özgün bir örneği olduğu, II. Milli Mimarlık dönemi taş işçiliğinin,1940’lara özel olduğu, Mimar, Selçuk Milar tarafından tasarlanmış olan yapının, betonarme ve taş birlikteliğinin bir örneği olduğu, Denizli’deki taş atölye binalarının türünün kalan son örneklerinden biri olarak değerlendirilmesi gerektiği, atölye binalarının,1. derece deprem kuşağında yer almasına rağmen, yapının kullanılmamayı gerektiren önemli, tamir olunamaz bir hasar veya harap olma durumu söz konusu olmadığı, dolayısı ile, ‘kültür varlığı’ özelliği gösterdiği belirtilerek, Endüstri Meslek Lisesi binalarının korunması gerektiği kanaatine varılmıştır.”

MAHKEME KARARINI VERDİ
Hazırlanan bilirkişi raporları ışığında Mimarlar Odası Denizli Şubesi’nin itirazını değerlendiren Denizli İdare Mahkemesi, taşınmazların kültür varlığı olarak tescil edilmesi gerektiğine karar verdi. Mahkeme kararında, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürülğü’nün Denizli Arkeoloji Müzesi için hazırlattığı projenin değerlendirilmesi talebinin uygun görülmemesi gerekirken, aksi kararın hukuka uygunluğunun bulunmadığı görüşüne yer verildi.
Mahkemenin aldığı bu karar, taş binalar için uzun süredir uğraş veren Denizlililer için önemli bir kazanım oldu.