Yıllar önce petrolümüz varmış!

Osmanlı İmparatorluğu döneminde Aydın’a bağlı bir sancak olan Denizli’de, petrol keşfedildiğini gösteren 92 yıllık belge şaşırttı. Sarayköy ilçesine bağlı Tırkaz ve Kumluca köylerinde petrol keşfedildiğini belirten belgede Osmanlı Padişahı Vahdettin’in de onayı bulunurken, aynı dönemlerde Buldan ve Akköy ilçelerinde verilen petrol arama ruhsatlarıyla ilgili yazılar dikkat çekti.

Denizli Belediyesi’nin üç yıl önce Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü işbirliği ile oluşturduğu, Osmanlı dönemine ait 52 bin belgeyi içeren “Denizli Kent Arşivi”nde bulunan bazı belgeler bilim adamlarını bile şaşırttı. Kent arşivinde yer alan 253 dosya, 90 gömlek numaralı belgede, Aydın’a bağlı bir sancak olan Denizli’nin Sarayköy kazasındaki Kumluca ve Tırkaz köylerinde petrol keşfedildiği, bulunan madenin vergileri ödenmek şartıyla 60 yıl süre ile Mehmet Rıfat Efendi ve arkadaşlarına ihale edilmesinin uygun olduğu yazıları yer aldı. Osmanlı Padişahı Vahdettin’in onay verdiği belgenin 25 Kasım 1919’a ait olduğu görüldü.

ARAMA İÇİN RUHSAT ALDILAR
Denizli Kent Arşivi’nde petrolle ilgili bir diğer belgede ise Buldan ilçesine bağlı Yenicekent beldesinde Ahmet Fikri, Mehmet Rıfat, Mustafa Lütfi ve Abdülkadir kardeşlerin 1916 yılında aldığı kükürt ve petrol arama ruhsatının babaları Hacı Emin Efendi’ye devrinin onaylandığı yazısı tespit edildi. Benzer bir diğer belgede de, Akköy ilçesine bağlı Çeşmebaşı köyü sınırları için alınan 30 Ocak 1917’de onaylanmış kükürt ve petrol arama ruhsatının devri için Padişah makamı tarafından onay verilmesi istenen yazıyı içerdiği belirtildi.

HANGİ TEKNOLOJİ İLE ARADILAR?
Yaklaşık bir asır önce Denizli’de petrol keşfedildiğini ve arandığını gösteren ve kent arşivi ile ortaya çıkan Osmanlı belgeleri şaşırtırken, o tarihlerde normalde yüzlerce metre yer altında bulunan petrolün hangi teknoloji ile arandığı merak konusu oldu. Petrol bulunduğu ve arama ruhsatlarının bulunduğu ifade edilen bölgelerin Denizli’de sıcak sularıyla ünlü jeotermal bölgelerde olması ise dikkat çekti.

BİLİNÇLİ ARAMA 1954’TE
Pamukkale Üniversitesi’nden (PAÜ) emekli olduktan sonra Ankara’da bir petrol arama şirketinde çalışmaya başlayan Prof. Dr. Kadir Gürgey, Türkiye’de bilinçli petrol aramanın 1954 yılında kurulan Türkiye Petrolleri A.O. ile başladığını, bu tarihlerden önce konuyla ilgili uzmanın bulunmadığını söyledi.

TEKNOLOJİ YOKTU
Yaklaşık bir asır önce Denizli’de petrol keşfedildiği ve arandığını belirtilen belgelerin enteresan olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Gürgey, söz konusu tarihlerde Türkiye’de petrol arayacak bir teknolojinin olmadığını ifade ederek, belgelerin şaşırtıcı olduğunu açıkladı.

DAHA 10 YIL ÖNCE PETROL BULUNDU
92 yıl öncesine ait Osmanlı dönemindeki belgede petrol keşfedildiği belirtilen Sarayköy ilçesindeki Tırkaz köyü yakınlarındaki bir bölgede 10 yıl önce bir araştırma yaptığını açıklayan Prof. Dr. Kadir Güley, “Burada bulunan bir jeotermal kuyudan petrol fışkırdı. Petrolden örnekler aldım ve ABD’li bir uzmanla birlikte inceleme yaptım. Ancak bulunan petrolün ekonomik bir değerinin olmadığını belirledik. Bölgedeki sıcak sudan dolayı petrolün lokal şekilde oluştuğunu, zaman zaman sıcak suyla birlikte yüzeye çıktığını tespit ettik” dedi.

KÖYLÜLER BULMUŞ OLABİLİR
Belgede geçen söz konusu petrolün 1919’lu yıllarda toprağın üstüne benzer şekilde çıkmış olabileceğini işaret eden Prof. Dr. Güley, “Bu dönemde adı geçen petrol, köylüler tarla sürerken ya da su kuyusu açarken meydana çıkmış olabilir” dedi.