Elektrikte yapılan yüzde 10 indirim, indirim değilmiş

Elektrik Mühendisleri Odası Denizli Şubesi, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) müjde olarak lanse ettiği yüzde 10’luk indirimin arkasında dağıtım şirketlerine kaynak yaratmanın yattığını belirtti. Elektrik Mühendisleri Odası Denizli Şubesi Yönetim Kurulu adına yapılan açıklamada, “Kararda tek kazanan dağıtım şirketleri oldu” denildi.

Yapılan açıklamada tüm abone gruplarında perakende enerji bedelimin Ekim 2018’e göre; Orta Gerilim Sanayi Abonelerinde %2,7; Alçak Gerilim Abonelerinde ise; Sanayi’de %4,1 Ticarethanelerde %4,8, Tarımsal Sulamalarda %4,3 Aydınlatmalarda %5, Mesken Abonelerinde ise %23,7 oranında düşürülmesine rağmen, iletim, dağıtım, kayıp ve kaçak bedelinden oluşan dağıtım bedelinin %15.7 artırıldığı için bu fiyat değişiklikleri mesken aboneleri hariç diğer tüm abonelere az da olsa (%0,1-0,3 oranlarında) artış ile sonuçlandığı kaydedildi.

Mesken abonelerinde perakende satış bedelinde %23,7 oranında fiyat indirimine rağmen büyük payı dağıtım şirketlerinin aldığının belirtildiği açıklamada, “Dağıtım bedeline yapılan %15,7 oranındaki artış nedeniyle sadece %9,5 oranında bir indirim gerçekleşmiş oldu. Bu tarifeyle birlikte Aralık 2017 ayından Ocak 2019 ayına kadar geçen, son 13 ayda abone gruplarına göre vergi, fon ve paylar hariç elektrik fiyatlarındaki net artışlar ise;

İletim hattından bağlı abone gruplarında %77,62
Orta Gerilim Sanayi Abonelerinde %72,11
Alçak Gerilimden bağlı Abonelerde ise;
Sanayi Abonelerinde %71,01
Ticarethanelerde %71,04
Tarımsal Sulamalarda %71,12
Aydınlatmalarda %7 0,49
Mesken Abonelerinde ise %30,54 oranında gerçekleşti” denildi.

“Elektrik Dağıtım Şirketlerine yapılan kaynak aktarımı bununla da kalmamıştır” denilerek devam eden Elektrik Mühendisleri Odası Denizli Şubesi’nin açıklamasının devamında şu bilgilere yer verildi:

Bir kamu kurumu olan Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ)’ın bir önceki dönem toptan satış tarifesinde; 17,36 Kr/kWh olan toptan satış enerji birim bedelinde 4,7265 Kr/kWh yani %27.2 oranında indirim yapılarak 12,6335 Kr/kWh’a düşürülmüştür.

2017 yılında EÜAŞ’ın, dağıtım şirketlerine ve görevli tedarik şirketlerine toplamda 111,4 Milyar kWh satış yaptığı göz önüne alındığında; 2017 yılı verileri baz alınarak yapılan hesaplamada, kamu üretim şirketi olan EÜAŞ’ın yapmış olduğu 4,7265 Kr/kWh’lik indirim ile dağıtım ve görevli tedarik şirketlerine yıllık bazda toplam 5-5,5 Milyar TL’lik bir destek sağlandığı görülmektedir.

Tüm bu verilere bakıldığında, elektrik tüketici abonelerine (Mesken hariç) yansımayan yapılan indirim ve kaynak aktarımlarının, EÜAŞ’ın Toptan Satış Tarifesi’nde yapılan indirim ile sübvanse edilmeye çalışıldığı anlaşılmaktadır.

Siyasi iktidar yaptığı son açıklamada; Devletten Sosyal Yardım alan 2,5 milyon hane civarında olan en düşük gelir grubuna, hane başına aylık 150kWh. (yaklaşık 80,-TL/ay karşılığı) elektriğin bedelsiz verileceğini açıklamıştır.

Meslek Odamız uzun yıllardır, Elektriğin temel bir insan hakkı olduğu ve ödeme imkanı olmayan hanelere aylık ihtiyacı olan elektriğin bedelsiz verilmesi gerektiğini çeşitli platformlarda ifade etmektedir. Ancak bu sorunun çözümü sadaka gibi verilen elektrik değil, sosyal yardımlarla geçinmeye çalışan iki buçuk milyon hanenin, kendine yeterli, insanca yaşamını sağlayacak, kimseden yardım almak zorunda kalmayacağı ekonomik güce kavuşturulmasıdır.

Dünyada gelir dağılımı eşitsizliğinin en yüksek olduğu ülkelere bakıldığında ülkemiz 12 yılı aşkın süredir, maalesef Dünyada en kötü 3 ülke arasında yer almaktadır. Sorunlar pansuman tedbirlerle çözülemeyecek kadar ciddi ve büyüktür. 2018 yılında kurdaki artış ve dalgalanmalar, piyasa dengesi gibi gerekçelerle elektrik fiyatlarına çok yüksek oranlarda artışlar yapılarak, enerjinin temel bir insan hakkı olduğu ve enerji fiyatlarının herkesin ulaşabileceği düzeyde olması gerektiği göz ardı edilmiştir. Ancak son birkaç ayda kurlardaki düşüş doğrultusunda kamuoyunda fiyatların indirilmesi yönünde oluşan baskıyı karşılamak ve yerel seçimler öncesinde oy toplamaya yönelik yapılan bu indirim kararıyla “bir taşla iki kuş vurmaya” çalışılması, bizleri şaşırtmamıştır.

Elektriğin temel bir insan hakkı olduğu ve ekonominin ana girdisini oluşturduğu dikkate alınarak, enerji piyasasında kar esaslı piyasa politikaları yerine, Ülkemiz kaynaklarının en iyi şekilde değerlendirileceği, kamu yararını esas alan siyasi ve ticari müdahalelerden uzak özerk bir yapıya geçilmelidir.