Bozdağ’ın batısına bir yürüyüş…

Uzaklardan şöyle bir bakıp geçilen kuru kayalar kütlesi değildir dağlar,
Önünde durup yüksekliğine hayranlıkla bakılan yerlerde!
Dağlar; candır, Canandır…
Dağların gözü, sözü,  kuşu, kurdu, ağacı, çiçeği, böceği vardır
Ve tabii ki yüreği de !
Dağları görmek, yaşamak, hissetmek ve anlamak gerekir…

Adını kır görünüşünden almış olmalı “Bozdağ”. Bu isimle anılan çok dağ olduğu için zaman zaman önüne ait oldukları bölge, il veya ilçe isimleri getirilerek birbirinden ayrılan bu dağlar ait oldukları yörelere ayrı bir hava, ayrı bir değer ve ayrı bir güzellik katarlar.

Denizli/Bozdağ da aynen böylesi bir yerdir. Adaşlarından önüne getirilen yerleşim alanları adıyla ayrılan bu dağ, Tavsa Bozdağ, Nikfer Bozdağ, Balkıca Bozdağ, Acıpayam Bozdağ gibi takılarla anlatılmaya çalışılır. Aslında tüm bu yerleşim alanları dağın eteklerine tutunan yerlerdir. Dolayısıyla her biri dağı kendine ait görürler. Kültürlerinde de mutlaka dağın etkisi ve katkısı da vardır elbette.

Güneyi, kuzeyi, doğusu ve batısı ile ayrı güzellikleri barındıran Bozdağ orada bir yerdedir. Akdeniz iklimi ile karasal iklimin arasında bir set gibi durur. Kışın her daim karlı hali,  yazın ise kırçıllı görüntüsüyle ala karlı gibi izlenim verir uzaktan. Oysa kar uzun süre kalamaz bu dağda. Komşusu Sandıras ve Çameli tarafındaki gölgeli dağlarda ise daha uzun süre saklı kaldığı halde.

Bozdağ’ın bilinen özellikleri yanında pek fazla bilinmeyen bir kaç özelliği daha vardır. Zirvelerindeki kar çukurları ve yaylaklar olması, içecek suyun olmaması, bin bir türlü denecek kadar çok çiçekli bitkiyi barındırması ve en önemlisi ise Toros Sediri-Lübnan Sediri (Cedrus Libani) ağaçlarının Anadolu coğrafyasındaki en son doğal yayılış alanının burası olmasıdır.  Öyle ki bu ağaçlara Bozdağ’ın en batısında Kozlar Köyü sınırlarında gördükten sonra Akdeniz’in karşısına Lübnan’da rastlanmaktadır. Literatürde Lübnan Sediri olarak adlandırılması tesadüfi de değildir aslında. Lübnan’ın bayrağında bu ağacın resmi bulunmaktadır. (Şimdilerde Lübnan bu ağacı yok olmaktan kurtarmak adına özel yöntemlerle üretip yaşatmaya çalışmaktadır)

Bu özelliklerinin yanında kültürel anlamda da farklılıkları bünyesinde barındıran dağ ve çevresinin değerlerini bir başka yazıya konu etmek üzere Bozdağ’ın batısına yaptığımız yolculuktan-yürüyüşten anlar-anılardır paylaşacaklarım.

Dağlara yalnız gitmemek gerekir. Yalnızları sevmez dağlar. Belki güzellikleri daha fazla insan görsün tanısın bilsin korusun diye belki de kendi gücünü göstermek istemesindendir bilinmez.

Bozdağ’ın batısına yürüyüşümüz için Balkıca Köyü’nü başlangıç noktası kabul ederek yolculuğa başlamak istedik. Öyle olunca da rehberimizi buradan bulduk. Mehmet Ali Ötken hem bu bölge hakkında bizi bilgilendirecekti hem de patikaları iyi bildiği için rotada ilerlememize yardımcı olacaktı.

Sabah erken saatlerde Denizli merkezinden başlayan yolculuğumuza Tavas-Nikfer-Bahçeköy-Yorga yerleşimlerini geçip Balkıca da kahvaltı molasıyla ara verdik.

Bundan sonrası dağa doğru bir çıkış ve sonrasında patikalardan yürüyüş şeklinde olacağı için ortama alışmamız gerekiyordu. Balkıca köyünü arkamızda bırakıp bin küsur rakımlı orman yolundan ilerleyerek Sedirlerin gölgesinde yürümeye başladığımızda başka bir dünyada gibiydik.

Yaşları hakkında farklı görüşlerin olduğu kireç taşı kayalar üzerinde yaşam bulan Sedirler ve onların arkadaşlığını yapan diğer yöre bitkileri çiçeklenmekle yeşermek arasında gidip geliyorlardı.

Grup arkadaşlarımızı bilgilendirip rota hakkında zorunlu açıklamaları yaptıktan sonra sarnıç bölgesine doğru yürümeye başlıyoruz.  Bölgede yakın zamanda yapılan kesim işleri dolaysıyla etraf kesik ağaçlar, dallar ve kabuklarla doluydu.

Yukarıya doğru ilerledikçe bu rakıma alışık olmayan ilk kez gruba katılan arkadaşlarımız zorlanmaya alışık olanlarda ortamın heyecanıyla alıp başını gitmeye çalışıyorlardı.

İlk molamızı verdiğimiz Sarnıç bölgesinde duruma el koyup tekrar yürüyüş sistemimizi ve uyulması gereken kuralları anımsatarak patikaya girip orman sınırının üstlerine Bozdağ’ın batı zirvelerine yürümeye devam ediyorduk.

Tepelere doğru yükseldikçe görüntü farklılaşıyordu. Aşağı kotlarda kalan Sedir ormanları ufukta gözükmeye başlayan Barza Ovası ve uzak planda sisler içindeki Karcı Dağı ile Babadağ ve Honaz Dağı ise selam vermeye çalışır gibiydiler.

Patika üzerindeki bir kaya kütlesi yeni mola noktamız oluyor ve orada dinleniyor, yüksek irtifaya uyum sağlamaya çalışıyor ve fotoğraflar çekip çevreyi izliyoruz. “Terimiz soğumasın!” uyarısıyla yükselerek yürümeye devam ediyor ve Bozdağ’ın kırçıllı tepelerine tırmanışımızı sürdürüyoruz. Yakın görünen her yükseltiye ulaşınca yeni tepeler, yeni güzellikler ve doğal olarak zorlu alanlarla karşılaşıyoruz.

Bozdağ’ın bu ağaçsız noktalarındaki çiçekler kelimenin tam anlamıyla bizleri mest ediyor. Mantarlar, kayaların kovuklarından çıkan bitkiler, yabana hayvanlarının izleri, kemikleri ve önceki yıllardan kalmış hayvan ölülerinin kemikleri ve görüntünün kesilmediği mavi bir gökyüzü… Burada olmak ve gözün görebildiği noktaya kadar bakabilmek ne büyük mutluluk.

Meteor çukuru gibi onlarca çöküntünün olduğu ve haklarında değişik yorumların yağıldığı oluşumları izleyerek batı zirveye doğru yürümeye devam ediyoruz. Arada verdiğimiz nefes ve çay molalarıyla çevredeki zirveler ve mevkiiler hakkında rehberimizden bilgiler alarak yürüyüp gidiyoruz…

Öğle saatlerinde Bozdağlar silsilesinin batı ucundaki en yüksek noktaya (batı zirvesi) ulaşıyoruz. Buradan Beyağaç ve Eskere Ovası ile Sandıras Dağı Muğla sınırlarına kadar olan bölgeyi, Tavas Ovası ve Karcı Dağlarını, Babadağ zirvesini ve doğuda Honaz Dağı’na kadar olan bölge izlenebiliyor. Ayrıca güneyde Çameli ve Fethiye bölgesinin yüksek noktalarını çıplak gözle izleme zevkini tattık.

Bu noktaya beraber çıktığımız bir bölüm arkadaşlarımızla zirve fotoğrafımızı çekip bayrağımız da dikerek sonra yemek molası vereceğimiz mevkiye doğru inişe geçiyoruz.

Yemek molası vereceğimiz yerin adı “Sarı Göl” olup gölü ve suyu olmayan bir yer olduğunu da yaşayarak öğrenmiş oluyoruz. Kireç taşı kayalıkların eriyerek oluşturduğu devasa çukurların gölgelerine sığınmış kar ve buz parçaları dışında su ve kar bulunmayan bir yerdeyiz kısaca.

Çantalarımızdaki azıklarımızı çıkartıp sofralarımızı kuruyoruz. Bahaneyle dinleniyor ve bu yüksekliklerde olmanın keyfine varıyoruz. Bu noktadan sonra iniş başlayacak ama aynı rotadan değil başka bir mevkilerden geçerek başlangıç noktamıza ulaşmak istiyoruz. Bozdağ’ın en yüksek noktası olan “Şarlangeç” (çağlayarak akan su için kullanılan bir tanım bu.

Ancak burada dağın kayalıkları ufalanarak aşağılara aktığından bu isim verilmiş olmalı) zirvesinin ardında bir yerlerdeyiz. Birazcık alt rakımlara inince kuytularda anıtsal nitelikli Ardıç ağaçlarıyla karşılaşıyoruz. Çok çok etkileyici olan bu ağaçların dili olsa da burada olmayı anlatsalar diye içimizden söylenerek aşağılara iniyoruz. Tabii ki bolca fotoğraf çekerek.

Güneşin etkisini azaltarak dağların arkasına saklanmaya çalıştığı zamanlarda bulunduğumuz bölgenin en alt rakımlarına Kozlar-Balkıca arası dağdan yaya olarak ulaşımı sağlayan patikaya ulaşıyoruz. İlk kez yumuşak bir zeminde yürüyecek olmanın keyfi ve güneşin yakıcı gücünün azaldığı bu yerlerden yürüyoruz. Sıklıkla mantarlarla karşılaştığımız bu yerlerde kısmen Ardıç ağaçları da bize eşlik ediyor.

Vadiyi takip ederek inersek zaman kazanacağımızı söyleyen rehberimiz seçeneği bize bırakarak “ uzun yol mu- kısa yol mu” diyordu?  Tercih kısa yol oldu ama onun güçlüğü sonra anlaşılıyordu. Sarp kayalıklardan ve akan yamaçlardan (Çarşaklı bölgeler) inerek zorlanıyor ve her güçlüğün sonunda olduğu gibi sonuca ulaşınca mutlanıyorduk.

Patikaya tekrar ulaşarak oradan orman içine girdiğimizde yine Sedir ağaçlarının konuğu oluyor ve keyifli anlar yaşamaya başlıyorduk. Bu ağaçlar o kadar etkileyici ve hayranlık uyandırıcıydı ki arada görünen Ardıç ve Karaçamlar adeta kıskanıyorlardı onları…

Gün akşama dönerken yorgun ayaklar, yıpranmış kıyafetler ve gülen yüzlerle aracımıza doğru ilerlerken sezonun planlı son yürüyüşünü yapan Laodikya Gezi ve Doğa Yürüyüş grubu mensupları bir sonraki yürüyüş ne zaman sorularını sormaktan kendilerini alamıyorlardı.

Kendinize dağlarda bilinçli kaybolacağınız bir rota çiziyorsanız eğer rehberinizi alarak Bozdağlar’ı seçebilirsiniz. Kendinizi bulacağınız geziler dileğimle…

Pratik bilgi ve öneriler:

Denizli/Bozdağ’a: 1- Tavas ilçesi Nikfer mahallesi, Bahçeköy Mahallesi, Yorga Mahallesi, Balkıca ve Kozlar Mahalleleri’nden ulaşılabilir. 

2- Acıpayam Hisar, Güney ve Benlik Mahalleleri’nde ulaşılabilir. Ama her yörenin görüntüsü farklı olacağı için her yerden ulaşılacak yer farklılıklar gösterecektir.

Yörede su bulunmamaktadır. Yürüyen ve kamp yapanların bunu dikkate alması öneririm.

Dağın güne ve güney doğusundaki (Gireniz bölgesi) vadilerde kaynak suları vardır. Tüm dağlarda olduğu gibi Bozdağ’a çıkış için mülki idarelere, orman işletme müdürlüklerine ve güvenlik kuvvetlerine bilgi vermek gerekir. Dağa çıkışların yasak olduğu dönemlerde ise yasaklara uymakta yarar vardır. Özellikle yangın mevsimlerinde dikkatli olmak gerekir.

Ne nerede yenir: Bölgede yemek için ancak Nikfer ve Tavas ilçe merkezinde mekanlar bulunmaktadır. Köylerde lokanta ve benzeri yerler yoktur. Ancak oralardaki bakkallardan alışveriş yapılabilir. Tavas ilçe merkezinde kebap, pide önerilir. Gireniz yöresinden çıkışlarda ise Gölcük ve Benlik tarafında alabalık tesislerinde balık yenebilir.

Ulaşım için kendi araçlarınız veya kiralık (yüksek) araçlar önerilir…