REKLAMI GEÇ

DEBA’nın mirası Bereket Enerji’ye kaldı

9 Kasım 2015 Pazartesi

Denizli’nin ilk tekstil fabrikası Denizli Basma Sanayi (DEBA) satıldı. Alıcı; Ali Yağlı ve Ceyhan Saldanlı’nın sahibi olduğu, hepimizin AYDEM’le yakından tanıdığı Bereket Enerji. 100 dönüm arazisi olan DEBA, grubun merkez binası olarak kullanılacak. Fabrikanın içinde güneş enerji sistemleri üretilecek ve Pınarım Gıda’nın depo alanı olacak. İdari binalarda ise Bereket Enerji’nin patronları ve personeli yerleşecek. Fabrika ufak tefek tadilatlarla kullanıma giriyor, henüz mimari bir değişiklik gündemde yok! Bereket Enerji’nin patronlarından Ali Yağlı’nın söylediklerini yazmadan önce size DEBA’nın tarihini anlatmalıyım. Tekstil sektörünün gelişmesinde önemli rol oynadığı gibi bir döneme de damgasını vuran DEBA’nın tarihi bunu hak ediyor!

denizli-basma-ve-boya-sanayi

İÇİNDEN TARİH GEÇEN FABRİKA…
Denizli Basma Sanayi, DEBA, 1972 yılında Esat Sivri tarafından 100 ortak ve 17 bin lira sermaye ile kuruldu. Ortaklar arasında İhsan Cem, Kazım Manasır, Ahmet Kundak, Mehmet Ali Tan vardı. DEBA Kınıklı yolu üzerinde Mehmet Kayaoğlu’na ait batmakta olan deri fabrikasının üzerine inşa edildi. Fabrikanın projesini Cengiz Bektaş çizdi. İnşaat 1973’de başladı, 74’te tamamlandı. Makineler yurtdışından geldi, 250 kişiyle üretime geçti. Piyasada kısa sürede kendini kabul ettiren DEBA’nın rakipleri arasında Şark Sanayi Kumpanyası ve Bossa vardı. Denizli’deki Sümerbank bez fabrikası ise her geçen gün gerilemeye başlamış, rakip olmaktan çıkmıştı. Birkaç yıl içinde büyüdükçe büyüdü, çalışan sayısı 1000’leri aştı. İşçiler arasında DEBA efsane olmuştu. Denizli Basma’da çalışmak, geleceği güven altına almak demekti. DEBA’nın adı il dışına taşmış, Uşak’tan, Burdur’dan, Hatta Isparta’dan çalışmak için gelenler vardı, onlar için DEBA devlet kapısı gibiydi. Piyasa şartlarına göre iyi maaş veriyor, yılda iki ikramiye, çocuk parası ve yakacak yardımı yapıyordu. DEBA’nın patronu Esat Sivri TÜRK-İŞ’e bağlı TEKSİF sendikasını kendi elleriyle örgütleyerek, 1200 işçiyi bir gecede sendikalı yapmıştı. DEBA, Denizli’de yarattığı büyük istihdam, iyi ücret, iyi çalışma koşulları ve sendika gibi nedenlerle halk arasında efsane olurken, patronu Esat Sivri’de birikimini diğer sanayicilere yol göstermek üzere kullandı. Denizli sanayisinin kurulmasına öncülük etti, birçok işadamına fabrika ve makine alımında rehberlik etti, birçoğunu yurtdışı pazarıyla tanıştırdı. Bu nedenle ona yol gösteren anlamına gelen Duayen adını verdiler.

kenan-evren-ziyaret

O SİYASETE GİRMEDİ AMA SİYASET ONUN İÇİNDEN GEÇTİ!
DEBA’nın adı siyasetle anılmadı ama siyaset onun içinden geçti. Süleyman Demirel’i de, onu iktidardan deviren Kenan Evren’i de gördü. Demirel’inden Özal’ına, Evren’inden Çilleri’ne, Mesut Yılmaz’ından, Bülent Ecevit’ine kadar Denizli’ye gelen genel başkanlar, başbakanlar mutlaka DEBA’yı ziyaret etti. Bakanlar, milletvekilleri, sadece siyaset dünyası değil, iş ve sanat dünyası da DEBA’yı görmeden şehirden ayrılmadı. Çünkü DEBA müteşebbis ruhun örneği, kentin medar-ı iftiharıydı. Fabrikadaki makineler tam 40 yıl hiç durmadan aralıksız çalıştı.

Selem-Reklam

CHP-MSP koalisyonu, Kıbrıs savaşı, Amerikan ambargosu, MC hükümeti, devalüasyon, ekonomik kriz, askeri darbe, Yıldırım Akbulut, Mesut Yılmaz, Tansu Çiller hükümetleri, Ana-Yol, Ana-Sol hükümetleri, 91 Körfez krizi,94 finansal krizi, 97 Asya krizi, 99 Marmara depremi 2001 Anayasa krizi, 2007 ve 2009 global krizleri arasında yorgun düştü. 21 Mart 2013’te Denizli Ticaret Mahkemesi DEBA’nın patronu Esat Sivri’nin resmen iflas ettiğini duyurdu. Bu aslında herkesin bildiği bir şeyin, malumun ilanıydı. DEBA’nın uzun bir süre ekonomik krizle boğuştuğunu, işçilerin maaşlarını ödemekte zorlandığını, 2009’da da kapısına kilit vurup tarihe gömüldüğünü herkes biliyordu.

deba

DEBA BU KENTİN ENDÜSTRİYEL MİRASIDIR!
6 yıldır çürümeye terk edilen fabrika, aslında gelecek kuşaklara aktarılması gereken endüstriyel bir miras! İyi değerlendirilmesi durumunda Denizli’nin geçmişte olduğu gibi yine medar-ı iftar olabilecek potansiyele sahip. Aynı Bilgi Üniversitesi’nin renovasyon çalışmaları sonunda Santralİstanbul Kampusu’ne dönüştürdüğü Silahtarağa Fabrikası’nda olduğu gibi. DEBA’da Denizli’nin Santralistanbul’u olmayı hak ediyor. İyi bir proje ile neden olmasın?

yağlı-sandallı

Ali Yağlı’nın anlattıklarına gelince;
“DEBA’yı 4 yıl önce almak istedik. Kent merkezinde olan bu yere ulaşım rahat olacaktı. Ancak fiyatının yüksek olması bizi caydırdı. Dört yıl sonra yine bize nasip oldu, geçtiğimiz haziran ayında satın aldık. Elimizde böyle bir yer bulunsun istedik. İçinde ufak tefek tamiratlar yaptık. DEBA’yı endüstriyel katkı veren bir yer olarak değerlendirmek istiyoruz. Güneş enerji panelleri sisteminin üretimini burada yapacağız. Aynı zamanda grubumuzun merkez binası olacak. Bereket enerji ve Pınarım gıdada çalışan Yaklaşık 200 arkadaşımız burada çalışacak.”

Ali Bey gelecekle ilgili iyimser bir tablo da çiziyor. Endüstriyel mirası geleceğe nasıl taşıyacaklarına ilişkin henüz bir planlamaları yok, ancak kent adına prestij sağlayacak bir projeden yana. Ali Bey üniversiteyi bitirdikten sonra stajını Bilgi Üniversitesi’ne dönüştürülmüş Silahtarağa Fabrikası’nda yapmış. “Belki”diyor Ali Yağlı burada ne yapmamızı isterseniz diye halka sorarız.

Belki yerine iş merkezleri, konutlar veya rezidanslar yapılacak! Oysa DEBA kent belleğinde önemli bir yere sahip ve her önemli anı bina gibi korunmayı, korunarak dönüşmeyi hak ediyor. Bunun örnekleri var mı derseniz, var efendim var! En güzel örnek elektrik fabrikasından korunarak üniversite kampusuna dönüştürülen Bilgi Üniversitesi Santralistanbul kampusudur! Merak etmeyin bütün bildiklerimi sizinle paylaşacağım çünkü; DEBA’nın tarihi bunu hak ediyor.

 

Not: Yazılar ile ilgili hukuki sorumluluk yazarların kendilerine aittir

Yorumlar

Mehmet Z. Gamli   -  Bağlantı 7 Ekim 2018, 00:15

Bereket’in almasi da iyi olmuş. Bir “Pamukkale AVM” oraya iyi gider.

mustafa kemal e.   -  Bağlantı 9 Kasım 2015, 15:18

güzel bir yazı okumaya deger
hayırlı olsun alan arkadaşa inşallah iyi olur hem çalışanlara hem o bölgeye hareket bereket gelir
şimdi orada eskiden çalışanların kalan paraları hakları ödenecekmi çocuklarım çalışmıştı magdur olmuşlardı 🙁

Yorum Yaz

Aşağıdaki gerekli alanlara bilgilerinizi girmelisiniz. e-posta adresiniz yayınlanmayacaktır.

 karakter kaldı