Milletvekili Öztürk’ten Çekirdek sorgulaması

Denizli genelinde ay çekirdeği üretim miktarlarını yıl yıl soru önergesine yazan ve 2014 yılından itibaren ay çekirdeği ihracat rakamları ile ithalat rakamlarını veren Denizli İYİ Parti Milletvekili Yasin Öztürk, 2017 yılından itibaren bu üründe ithalatın, ihracatı geçtiğini gözler önüne serdi. Buna göre Öztürk’ün TBMM verdiği soru önergesi şöyle:

Denizli ilimiz çerezlik ayçekirdeğinde Türkiye genelinde;
Ekim alanı olarak 2. Sırada olup( 181.390 da),
üretimde (32.570 ton) 1. Sıradadır. Ve Türkiye’deki üretim payı %20’dir.
Denizli ilindeki iç dağılımlara baktığımızda da ekim alanı olarak ;
Çivril ilçesi 102.500 da, Çal ilçesi 34.900 da, Baklan ilçesi 21.000 da,Tavas ilçesi 16.000 da,
Üretimde ise ;
Çivril 18.250 ton, Çal 6980 ton, Baklan 3150 ton, Tavas 2640 tondur.
Son 5 yıllık Türkiye çerezlik ay çekirdeği dış ticaretini incelediğimizde

2014 yılı 16.100 ton ihracat 13.000 ton ithalat,
2015 yılı 17.400 ton ihracat 14.500 ton ithalat,
2016 yılı 24.700 ton ihracat 15.800 ton ithalat,
2017 yılı 22.100 ton ihracat 29.000 ton ithalat,
2018 yılı 12.300 ton ihracat 49.000 ton ithalat.

Yukarıdaki verilere baktığımızda son 2 yılda çerezlik ay çekirdeği ithalatımız aşırı şekilde artmış ve bunun çoğunluğunun Çin’den gelen çerezlik ay çekirdeği olduğu bilinmektedir. Kuruyemiş sektöründe üretim ve tüketimde en büyük paya sahip olan çerezlik ay çekirdeği üretimi ülkemizin ihtiyacına yetmemekte ve yıllara göre artan talep ithalat yoluyla karşılanmaktadır. Halbuki ülkemizde yeterli üretim potansiyeli ve ekim alanı bulunmaktadır.

İthalatın serbest olması, çerezlik ay çekirdeği üretiminin devlet tarafından yeterince desteklenmemesi ve üretimdeki girdi maliyetlerinin aşırı yükselmesi ve son dönemlerdeki yaşanan ekonomik kriz sebebiyle üretici ürününü düşük fiyatlardan satmak zorunda kalmaktadır.Çerezlik ay çekirdeği izlenen tarım, sanayi ve ticaret politikaları ile uluslararası ithalattan yoğun bir şekilde etkilenmektedir.

Bu bağlamda;
1- Ülkemizde çerezlik ayçekirdeği üretiminin tüketimi karşılayamaması, çerezlik ayçekirdeği ekim alanlarının giderek azalması yüksek miktarda çerezlik ayçekirdeği ithalatına sebep olmaktadır.
Çerezlik ayçekirdeğinde dışa bağımlılığı (ithalatı) azaltmak için bakanlığınızca uygulanan politikalar var mıdır? Nelerdir?

2- Çerezlik ayçekirdeği üretiminde maliyet sorunu vardır. Girdi maliyetlerinin artışı üretimi azaltmakta, sürdürülebilirliğini tehdit etmektedir.
Çiftçimizin en önemli 5 girdisi tohum, mazot, zirai ilaç, gübre, tarımsal sulamada kullanılan elektrik gibi girdi maliyetlerinde çiftçiye destek vermeyi düşünüyor musunuz?

3- Türkiye tarım havzaları üretim ve destekleme modeli kapsamında desteklenen ürünler arasında çerezlik ayçekirdeğinde neden ;
Denizli-Baklan, Denizli-Çal, Denizli-Çivril, Denizli-Tavas havzalarında devlet desteği verilmemektedir?

4- 2018 yılında ayçekirdeği üretiminde Denizli’de yaşanan hastalıklardan dolayı ( orabanş canavar otu, mildiyö hastalığı) çerezlik ayçekirdeği verim rekoltesinde %20’lere varan verim ve rekolte düşüşü vardır. Tarım Bakanlığının ruhsata tabi ilaçları yetersiz kalmaktadır.
Ürün deseni değişikliği konusunda çiftçimiz neden Bakanlığınız tarafından bilinçlendirilmiyor?