ASBESTLE ÇALIŞIYORSANIZ SİGARADAN UZAK DURUN

Mesleki solunum sistemi hastalıklarıyla ilgili bilgi veren Dr. Güney, mesleki akciğer hastalıklarında tozun önemli etkenlerden birisi olarak öne çıktığını belirtti. Dr. Muharrem Güney, asbestosis (asbestoz), silikosis (slikoz), kömür tozu, siderosizin ve bisinozis tozlarının mesleki solunum yolu hastalıklarına yol açtığını söyledi.

Akciğer kanseri, mesleki astım, ağır metal hastalıkları ve KOAH’ı sık görülen diğer mesleki akciğer hastalıkları olarak sıralayan Dr. Güney, asbestli ortamda çalışanların sigara kullanmaları halinde akciğer kanserine yakalanma riskinin yüksek olduğu uyarısında bulundu. İşte Güneş Ortak Sağlık Güvenlik Birimi Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Muharrem Güney’in mesleki solunum yolu hasatlıklarıyla ilgili uyarı ve önerileri…

DENİZLİHABER: Mesleki solunum hastalığı nedir?

DR. MUHARREM GÜNEY: Hava ve su gibi insan yaşamının vazgeçilmezleri, aynı zamanda sağlığı tehdit eden etkenlere ulaşmanın yolunu da açar. İş nedeniyle ortaya çıkan bozuklukları, meslek hastalığı olarak tanımlayabiliriz. Bu, mesleğin işçi sağlığı üzerine etkisi olarak da yorumlanabilir. Ancak bu etkinin maruz kalınan mesleki etkenlere ve kişisel faktörlere bağlı olduğunu da unutmayalım .

DENİZLİHABER: mesleki solunum yolu hastalıklarını sınıflandırabilir miyiz?

DR. MUHARREM GÜNEY: Havadaki başlıca kirleticilerden olan toz, mesleki ağciğer hastalıklarının temel nedenlerindendir. İnsan sağlığı bakımından önemli olan 0.5-100 mikron arasındaki büyüklüğe sahip tozlardır. Bunlar solunum yoluyla alveollere ulaşım birikim yaparak pnomokonyoz olarak bilinen akciğer toz hastalıklarına neden olur.

Asbestosis (asbestoz), silikosis (silikoz), kömür tozu hastalığı, siderosizi inorganik tozların neden olduğu hastalıklar olarak sayabiliriz. Bisinozis organik tozlardan kaynaklanır.

DENİZLİHABER: Sık görülen mesleki akciğer hastalıklarından da söz edecek olursak…

DR. MUHARREM GÜNEY: Akciğer kanseri, mesleki astım, ağır metal hastalıkları ve KOAH, sıkça karşımıza çıkan mesleki akciğer hastalıklarıdır.

DENİZLİHABER: Sözünü ettiğiniz tozların hastalık oluşturmasında kişisel faktörlerin payı da var mıdır?

DR. MUHARREM GÜNEY: Tozların hastalığa sebebiyet vermesinde tozun özelliklerinin yanı sıra kişisel faktörlerin de etkisinin bulunduğunu söyleyebiliriz. Kişisel faktörlerin başında sigara kullanılması ve genetik yapı gelir. Asbestle çalışan kişilerin sigara kullanmaları halinde akciğer kanserine yakalanma riski yüksektir.

DENİZLİHABER: Anlatımlarınız tozun önemli bir faktör olduğunun altını çiziyor. Riskli sektörlerden söz edebilir miyiz?

DR. MUHARREM GÜNEY: Birçok iş kolunda tozlu ortamlarda çalışıldığını unutmamalıyız. Ancak bunlar arasında maden ocakları, patlatma, kırma, delme ve öğütme işleri, yol, tünel ve baraj inşaatlarında çalışma, kumlama, nakliyat, depolama, döküm işleri, demir-çelik,metal, sigara, pamuklu dokuma, çırçır, porselen, mermer, çimento ve tuğla-kiremit sanayi, kaynakçılık, tahıl siloları, ağaç doğrama, mobilya, un değirmenleri ve fabrikalarını en fazla toza maruz kalınan iş kolları olarak sayabiliriz.

DENİZLİHABER: Toza bağlı akciğer hastalıklarının ortaya çıkmasında belli bir süreç var mı?

DR. MUHARREM GÜNEY: Toza bağlı akciğer hastalığının meydana gelmesi bakımından en kısa maruziyet süresi 3 yıldır. Çoğu kez 10 yıl ve daha uzun süreli etkilenmenin sonunda hastalık ortaya çıkar.

DENİZLİHABER: Çalışma ortamı nedeniyle alınan tozun akciğerden atılmasını sağlayacak bir yöntem yok mu?

DR. MUHARREM GÜNEY: Akciğerin maruz kaldığı tozun atılmasını sağlayacak ya da onun fibrozisini durduracak bir tedavi yöntemi söz konusu değil. Dolayısıyla mesleki akciğer hastalıklarında spesifik bir tedaviden söz edemeyiz. Ancak ileri etkilenmenin önüne geçmek hastanın işyeri ortamından uzaklaştırılmasıyla sağlanabilir.

DENİZLİHABER: Bu durumda genel korunma ve tozu önleme yöntemleri, mesleki solunum hastalıklarının önüne geçilmesinde büyük önem taşıyor değil mi?

DR. MUHARREM GÜNEY: Elbette… Çalışma ortamında toz kontrolünü sağlamak en önemli koruyucu yaklaşımdır. Tozun oluştuğu bölümlere uygun havalandırma sistemi kurulmalıdır. Yine tozu önlemek için ıslak çalışma yöntemi uygulanabilir. Bir başka önlem çalışanların koruyucu maske kullanmasıdır.

İşyerinde bu önlemler alındı, her şey bitti mi? Önlem kadar, toz kontrolünü içeren uygulamaların istenilen sonucu verip vermediğini görmek üzere o ortamdan hava örnekleri alınıp toz ölçümleri de yaptırılmalıdır.

İşe giriş ve aralıklarla yapılacak muayeneler ile sağlık eğitimi korunmak için alınacak önlemler arasındadır. İşe giriş muayenesinde akciğer rahatsızlığı yönünden riskli olanlar, fazla sigara içenler belirlenip, onların toz yoğunluğu olan işlerde çalışması önlenmelidir.

DENİZLİHABER: Sağlıklı bir iş ortamı için “işveren, çalışan, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi arasında koordinasyon” konusunu da olmazsa olmazlar arasında yerleştirebilir miyiz?

DR. MUHARREM GÜNEY: İşletmelerde meslek hastalıklarının kontrolü için söylediğiniz gibi işveren, çalışan, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi arasında koordinasyon eksiksiz sağlanmalıdır. Risk değerlendirme çalışmalarında işyeri hekimi aktif görev almalıdır.

Meslek hastalığı risk yönetimi süresince işyerindeki çalışma koşulları, kullanılan kimyasallar, çevresel ve biyolojik etkiler nedeniyle oluşabilecek meslek hastalıkları belirlenmeli, ortaya çıkan risk değerinin kabul edilebilir olup olmadığına karar verilmeli ve bu değerler doğrultusunda hangi önlemlere başvurulacağı belirlenmelidir.

Şu da çok önemli. Hekim kendisine başvuran her hastaya nasıl bir işte çalışıyorsunuz? İşinizle ilgili sağlık problemi olduğunu düşünüyor musunuz? Şu anda veya geçmişte toz, duman, kimyasallar, radyasyona maruz kaldınız mı gibi soruları mutlaka yöneltmelidir.