Çamelili sanatçı film gibi hayat yaşadı

Yaklaşık yarım asır önce ünlü olmak için yola çıktı, ünlülerle çalıştı, ancak birçokları gibi 12 Eylül darbesi onu da vurdu ve başladığı yere geri döndü. Aslında onun için “film gibi bir hayat yaşadı” desek abartı sayılmaz. Ünlü isimlerle aynı sahneleri paylaştı. Yılmaz Güney’in Hülya Koçyiğit ile başrollerini oynadığı Zeyno filmine ismini veren türküyü seslendirdi. Tiyatronun usta ismi İsmail Dümbüllü ile Anadolu turnesi yaptı, filmlerde rol aldı. TRT repartuvarına türkü verdi. 12 Eylül darbesi, eğlence ve müzik sektörüne de darbe indirince başladığı yere, Çameli’ye geri döndü. Şevket İren Kızılırmak, bize “film gibi bir hayat” dedirten öyküsünü şöyle anlattı:

HALK MÜZİĞİYLE BÜYÜDÜ
Çameli’nin Cumaalanı Mahallesi’nde 1944 yılında dünyaya geldim. Ailemizin sekiz çocuğundan birisiyim. Babam (Duran İren), dayım (Mehmet Sönmez), ağabeyim (Bayram Ali İren), Çameli ve çevresinde saz ustaları olarak tanınırdı. Ben de onların yanında oldum hep. Dinleye dinleye bir müzik kulağı oluştu bende. Saz çalmayı, türkü söylemeyi aile büyüklerimden öğrendim.

ASKERDE KENDİSİNİ GELİŞTİRDİ
Zaman geldi, vatani görevi ifa için İstanbul’a gittim. Ayazağa’daki Suvari Birliği’ndeyim. Erzurumlu Mevlüt Dede isminde birisi vardı birliğimizde. İyi saz çalıyor ve türkü söylüyor, nota da biliyor. Bana usulüne uygun saz çalmayı, söylemeyi öğretti.

AĞABEYİ “SESİN YANIK, CAMİ HOCASI OL” DEDİ
Askerliğimi Mardin’de bitirip yine Çameli’ye döndüm. Sanatçı olmayı kafama iyice yerleştirdim ama ağabeyim “Şevket sesin çok yanık. Sen Kuran kurslarına git, eğitim al cami hocalığı yap” dedi. Ben itiraz ettim. Sazı elime alıp bir türkü söyledim. Bizimkiler sessizce dinledi. Bittiğinde ağabeyim “Şevket sen olmuşsun” dedi ve bizim aileden hiç kimse bir daha benim yanımda saz çalıp, türkü söylemedi.

ÖNCE KÖYCEĞİZ, SONRA İZMİR
Çameli’de kalmak istemediğimden, vurdum sazı omuzuma, düştüm yollara. İlk gittiğim yer bize yakın olan Köyceğiz. Para kazanıp, İstanbul’a gideceğim. Lokantalarda garsonluk, minibüslerde muavinlik yaptım. Öğretmenim olan Himmet Hoca ile karşılaştık. Türkücü olmak istediğimi söyledim. Zaten sesimi bildiğinden yardım sözünü verdi. Ben kamyon kasasında yolculuk ederek İzmir’e gittim. Orada iki ay Rıza Gençoğlu’nun yerinde misafir edildim.

Birgün Himmet Hoca, TRT İzmir Radyosu’na götürdü. Müdür Mustafa Hoşsu ile tanıştırdı. “Bağlaman var mı?” diye sordu. “Var” dedim ve kapının girişine bıraktığı sazı alıp bir türkü söyledim. Beğendi, “imtihan açıldığında seni çağırırız” diyerek gönderdi ama arayan olmadı.

PARA TOPLAYIP İSTANBUL’A GİTTİ
Bir ara Denizli’ye döndüm. Niyetim biraz para toplayıp İstanbul’a gitmek. Ağabeyim Honaz’da çalışıyor. Yanına gittim, bana 200 lira verdi. 500 lira da babam verdi. Tekrar İzmir’e gittim. Kiraz’da halam (Makbule Sönmez) var, 150 lira da o yardım etti. Ver elini İstanbul.

TÜRK HALK MÜZİĞİNİN ÜNLÜ İSİMLERİYLE ÇALIŞTI
İstanbul’da arkadaşım Nasuh Çetinkaya ile birlikte piyasanın tanınmış isimlerinden Ali Taş ile tanıştık. Ali Taş sayesinde Mihrican Bahar’a çalmaya başladım. 2-3 yıl onun bağlama ekibinde oldum. Sonra Yıldıray Çınar, Saniye Can, Nurettin Dadaloğlu, Yıldız Tezcan, Gönül Şahin, Ramazan Şenses, Muazzez Türing ve Yüksel Alpdoğan’a sazımla eşlik ettim.

FİLMLERDE FİGÜRANLIK
Bu arada Yeşilçam filmlerinde figüranlık da yaptım. İlk denemem Fikret Hakan, Hayati Hamzaoğlu, Tijen Par ve Erol Taş gibi sanatçıların rol aldığı “Atçalı Kel Mehmet” filminde oldu. Asker rolündeydim. Sonra Yıldırım Gencer ve Hülya Darcan’ın başrollerde olduğu “Sinanoğlu Geliyor” filminde oynadım. Filmde “Evlerinin Önü Üzüm Asması” isimli türküyü söyledim.

Bir başka film “Maskeli Beşler”di. Tamer Yiğit, Yusuf Sezgin, Yılmaz Köksal, Süleyman Turan ve Yıldırım Gencer’in rol aldığı yerli kovboy filmiydi. Tamer Yiğit, bir türlü ata binemiyor. “Ben binerim ve atı uysallaştırırım” diyorum ama rejisör Yılmaz Atadeniz tersliyor. Sonra ikna oldu ve ben askerliğimi süvari olarak yapmamdan kalan bilgiyle atı uysallaştırıp Tamer Yiğit’e teslim ettim.

YILMAZ GÜNEY-HÜLYA KOÇYİĞİT’Lİ ZEYNO FİLMİ
Unutamadığım anılardan birisi de Yılmaz Güney ile Hülya Koçyiğit’in “Zeyno” filmidir. Filme adını veren türküyü okudum bu filmde. O da şöyle oldu: Türkü için arayış içindelermiş. Organizatör Haydar Kekeç, beni Mecidiyeköy’deki film stüdyosuna götürdü. Beyaz bir perdeye filmin türkü sahnesi aktarıldı. Ben bağlamamla Sivas yöresinin Aşık Veysel’e ait türküsünü çalıp söyledim.

“Zeynep bu güzellik var mı soyunda/Elvan elvan güller biter bağında/Arife gününde bayram ayında” dizeleriyle başlayan türkünün dublajını yaptık. O anı hiç unutamam. Hala daha o sahneyi gözlerimin önüne getiririm.

ANADOLU TURNELERİ
Anadolu turnelerine çıkmaya başladık. Farklı sanatçılarla tam sekiz defa Anadolu turnesi yaptık. Birisini tiyatromuzun unutulmaz isimlerinden İsmail Dümbüllü’nün de yer aldığı bir sanatçı grubuyla yapmıştık.

ŞAH PEHLEVİ’NİN MUHAFIZLARINA BAĞLAMA RESİTALİ
Bir ara Kıbrıs’a da gitmek nasip oldu. Orada İran Şahı Pehlevi’nin muhafızlarının kaldığı bir otelde sahneye çıktık ve onlara da bağlama çaldım. Şah’ın generalleri bizim sahne performansımızı çok beğendi.

AŞIK VEYSEL’İ ZİYARET
Anadolu turnelerinden birisinde yolumuz Sivas’a düştü. Büyük ozan Aşık Veysel’i ziyaret edelim istedik. Hastanede yattığını söylediler. Gönül Şahin, Sedat Demir ve Metin Tarkmen ile birlikte Sivas Numune Hastanesi’nde ziyaret ettik. Gönül Şahin, kendisine “Sivas Ellerinde Sazım Çalınır” türküsünü söyledi. Ancak Gönül Hanım’a “Türkiye kul olayım kalem tutan ellere diye girilir. Girişi yanlış yaptınız” uyarısında bulundu.

USTALARLA TANIŞMA
Bayram Aracı vardı, halk müziği söylüyordu. Dönemin önemli sanatçılarındandı. Beyoğlu’nda bir kahvede arkadaşımla tavla oynuyoruz. Benim konuşmamdan ses tonumun farklı olduğunu anlamış. Konuştuk, bir daha buluşmak üzere sözleştik ama vefat etti. Neşet Ertaş ustayla da o yıllarda tanıştık.

TRT’YE TÜRKÜ
Bağlama çaldım, türkü söyledim ama derleme ve bestelerim de oldu. Bugüne kadar 13 beste yaptım. Bunları noterden de tastiklettim. “Kına Havası” çalışmamı TRT repartuvarına verdim. TRT’den “halk kültürünün derlenmesi, tanıtılması, gelecek kuşaklara aktarılması çabalarına destek” vermemden dolayı teşekkür belgesi aldım.

ÇAMELİ’YE DÖNÜŞ
1980 darbesi oldu. İstanbul’da eğlence hayatı durma noktasına geldi. Sadece isim yapmış sanatçılar iş yapabiliyor. Müzik piyasası da sıkıntılı sürece girdi. Baktım olmuyor Çameli’ye dönüş yaptım. İstanbul’da sanatımı icra ederken çok paralar kazandım. Fakat tutumlu olamadığımdan kazancımı biriktiremedim. Şimdi emekliyim. Ayrıca yöredeki kültürel etkinliklerde çalıp söylüyorum. Artık bu işi yavaş yavaş oğlum Fatih’e bırakıyorum.