DÜNYANIN GÖZÜ TÜRKİYE’DE

Ülkemiz cumhuriyet tarihinde birçok seçim ve referandum geçirdi. Ama bu pazar ilk kez reform niteliğindeki bir sistem değişikliği halkın iradesine sunuluyor.

Dünyada bizden önce “tam” veya “yarı başkanlık” adı altında uygulanmakta olan sistemin adına; “partili cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi” denildi ve referandum kararı alınalı beri herkes evde, işyerinde, sokakta, kahvede 18 maddeyi tartışıyor, anlamaya çalışıyor.

Muhalefet; bu oylamada evet çıkarsa “sistem” değil; rejimin değişeceğini, meclisin tasfiye edileceğini, diktatörlüğün hakim olacağını, ekonomik kriz çıkacağını, çatışma ve terörün artacağını iddia ediyor.

Biz de, 16 Nisan’da milletimizin takdirine arz edilecek olan 18 maddeyi bu tenkitler ışığında tekrar göz gözden geçirmek ve irdelemek istedik.

Bu referandumdan “evet” çıkarsa 3 Kasım 2019’da yapılacak seçimlerde halk millet meclisini ilk gün oluşturabilecek; ancak hiçbir aday % 50+1 alamazsa cumhurbaşkanı seçimi mümkün olmayacak.15 gün sonra en çok oy alan 2 aday halkın önüne çıkacak. Milletimiz isterse meclis ekseriyetini alan partinin adayına; isterse de azınlıkta kalan partilerin adayına oy verebilecek.

Halk milletvekillerini ve aynı zamanda başbakanlık yapacak cumhurbaşkanını direkt olarak kendisi belirleyecek ve Millet Meclisi’ni oluştururken hükümetin kurulup kurulamayacağı kaygısını taşımayacak. Dolayısıyla halkın demokratik kazanımlarında bir gerileme olmayacak.

Hükümet kanun çıkarmayacak, yani; yasama görevinde bulunmayacak ve meclis çatısı altında yer almayacak. Bu yüzden sözlü soru sormak mümkün değil. Ancak meclis; yazılı soru yöneltebilecek, genel görüşme açabilecek ve istediği cumhurbaşkanı yardımcısını davet edip bilgisine başvurabilecek.

Meclis yasama görevini ifa edecek. Ancak yürütmenin işine karışmayacak. Cumhurbaşkanı sadece ve sadece bütçe kanunu teklif edebilecek. Kararnameler de Anayasa Mahkemesi’nin murakabesine tabi olacak.

Cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakanlar hakkında soruşturma açmak gerekirse 301 milletvekilinin talepte bulunması yeterli. Soruşturma açılması kararı için ise 360 milletvekilinin, yüce divana sevk için de 400 milletvekilinin imzası gerekiyor.

Soruşturma açıldığı andan itibaren seçim kararı alınamıyor. Fakat görüşmelere geçilmeden seçimlerin yenilenmesi kararı almak mümkün. Konuyu biraz daha açarsak; 301 vekil soruşturma açılması talebinde bulundu, lakin 360 vekil ile soruşturma açılması kararı verilmedi. İşte bu zaman aralığında seçime gitme kararı verilebilir.

Cumhurbaşkanlığı makamı herhangi bir nedenle boşaldığı taktirde; yardımcısı sadece 45 gün vekalet edebilecek ve 1,5 ay sonra yeni cumhurbaşkanı seçimine gidilecek. Bu yüzden cumhurbaşkanı yardımcısının seçimle gelme mecburiyeti bulunmuyor.

Artık seçmen; seçimlerde; hükümet olacak çoğunluğu sağlamak endişesi ile hareket etmek zorunda kalmayacak. Bu yüzden partiler vekil adaylarını belirlerken; yerel halkın tasvip edeceği kişileri aday yapmaya özen gösterecek.

Cumhurbaşkanı halkın onay vermeyeceği icraatlar yaparsa; kamuoyu tepkisi devreye girecek, karşıt partiler muhalefet görevini yerine getirecek ve eğer olumsuz bir gidişat varsa; kimse seyirci kalmayacak.

Türkiye; kendisini daha güçlü bir pozisyona getirmek için reformlar yaparak kendi içinde kuvvet kazanacak ve uluslararası platformda daha fazla söz sahibi olacak. Dolayısıyla dünyanın yeniden yapılanmasında bir kaç adım öne çıkacak.

Milletimiz; verimli, güçlü, çok daha hızlı iş yapabilecek bir devlet istediğine dair iradesini ortaya koyarsa terör örgütleri ve onunla beraber davrananlar hayal kırıklığına uğrayacaklar.

Hayır ve evet taraftarlarına baktığımızda önümüzdeki pazar oylanacak sistem değişikliği talebini muhafazakar demokratların sırtlandığı görülüyor. Halk demokratik kazanımlarının korunduğunu ve hatta daha ileri seviyelere gittiğini, devletle olan münasebetlerinin kuvvetlendiğini hissediyor.

Yapılacak referandum sivil ve yeni bir anayasa gereksinimini mutlak manada ve tam olarak karşılamıyor olabilir. Buna mukabil ülkemiz için büyük bir değişimin ve reformun kapısını aralıyor.

Sonuç ne çıkarsa çıksın; milletimiz en doğru kararı vermiş olacaktır. Onun ferasetine, basiretine, hassas terazisine inanıyor, güveniyoruz.