İlk sosyal ağ projesi Denizli’den

Günlük yaşamın vazgeçilmez bir parçası olan sosyal ağlar her geçen gün yenilenip, farklı kaynaklara hitap etmeye çalışırken Anadolu kaplanı Denizli’nin bu konuda da ilk atılımlardan birini yaptığı ortaya çıktı.

Denizli’de 1993 yılında Bilgisayar Yüksek Mühendisi Ahmet Tuncer Savru tarafından kurulan Teknopark isimli firmanın 1999 yılında dünyanın ilk sosyal ağını tasarladığı kaydedildi.

Denizli.gen.tr adlı bu sosyal ağ şimdilerde yaygın olarak kullanılan facebook gibi ticari şirketlerden farklı olarak sınıflandırılmış doğru bilgi, doğru kaynak kullanımı endişeleri taşıyordu. Sosyal ağların yaygınlaşmaya başladığı 2005 yılında noter tescili de yapılan denizli.gen.tr isimli sosyal ağ projesinin temelleri 1999 yılında bizzat Bilgisayar Yüksek Mühendisi Ahmet Tuncer Savru tarafından atıldı.
Daha önce Türkiye’de ilk kez tasarlanan toplu mesaj sistemi SMS Gizmo’yu tasarlayan Savru, ardından 2003 yılında faaliyete başlayan Linkedin’den de önce denizli. gen.tr sosyal ağını kullanıma sundu.

Projeye 1999 yılında başladığını, yazılımı bu yıl içinde tamamlayarak kısa süre sonra faal hale getirdiğini kaydeden Savru; “Bunun için Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği ve Dokuz Eylül Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümlerinin bulunduğu İzmir Bornova’da Kampüs içerisinde ofis kiralayarak çalışmalarının bir kısmını orada yürüttüm. Bizim bu projedeki amacımız sadece parasal getiri beklentisi ya da insanların şimdi kullandıkları haliyle bir sosyal ağ olanağı sağlamak değildi.Adını her ne kadar pilot bölge uygulaması olduğu için denizli.gen.tr olarak belirlemiş olsak da tüm dünyayı kapsayacak bir ağ tasarladık.İnsanların yaşadığı en küçük yerleşim birimine internet üzerinden ulaşmayı hedefledik. Bilginin paylaşarak büyüyeceğine inandık. Bu çalışmamıza ise ‘Etkileşimli Bilgi Toplumu Oluşturma Modeli’ dedik. Bunu Pamukkale Üniversitesinde Sempozyumda sunduk. Amacımız sınıflandırılmış nitelikli bilginin sosyo-ekonomik olarak, yaşamın her alanında faydasını sağlamaktı. Projemizde üyeler paylaşımını onayladıkları kendi verileri paylaşmaktadırlar. Bu alanda çalışmaya başladık. Projeyi hayata geçirdik. Fakat neredeyse hiç bir kesimden yeterli desteği bulamadık, daha doğrusu kime ulaşmaya çalıştıysak, ne demek istediğimizi bile anlamıyorlar, bir çoğu da bu boş işleri bırakmamızı öğütlüyorlardı, belki de biz mi anlatamıyoruz dediğim çok zaman olmuştur” dedi.

Çalışmanın yaygınlaşması için sağlıklı verilere ihtiyaç duyduklarını bunun için tüm kentlerin valiliklerine müracaat ettiklerini fakat yeterli yanıt alamadıklarını söyleyen Savru; “Bir veri tabanı oluşturmak için Türkiye’nin Mahalle, köy, belde, ilçe, il ve sokak isimlerinin tasnifini yapmak için bunların isim bilgilerine bile ulaşmak mümkün değildi. Amaçlanan omurgada sisteme dahil olan kişisel ya da kurumsal üye isterse bulunduğu lokasyona göre, isterse farklı bir lokasyona göre etkileşime girecekti. O yıllar tüm valiliklere üst üste iki kez yazı yazdık. Mahalle e köy isimlerini istedik. Bir omurga oluşturmayı tasarlıyorduk. Fakat bir çoğundan cevap bile gelmedi.Baktık ki o yıllarda bu veriler düzenli bir şekilde onlar da da yok! Sonra tüm o bilgileri kendimiz bölgesel olarak temin edip tek tek elle
veri tabanı oluşturduk. Yaklaşık 70 bin lokasyon kaydı oluşturduk. Projemizde iki tip veri olan bireysel ve kurumsal verilerin oluşmasına olanak tanıdık. Dünyanın her yerine uygulanabilir bir proje hazırladık. Omurgası ve altyapısını tamamladık. Herkesin faydalanabileceği, buna karşın üye olan kişilerin işlem yapabileceği bir ağ tasarladık. Gerçekte 30 yıl sonra olacak bir şeyi anlatmaya çalışmıştık.
Çokları bize güldü. Proje bir süre durağan bir şekilde bekledi. Son dönemlerde yeniden yazılım güncellemelerini güncel teknolojileri kullanarak tamamladık. zEtkileşimli Bilgi Toplumu Oluşturma Modeli dediğimiz bu çalışmanın hali hazırda kullanılan sosyal ağlarla benzerliği olsa da çok daha farklı,
çok daha güvenli bir çalışma. İleride mutlaka toplumlar bu ve benzeri çalışmalara yöneleceklerdir” diye konuştu.

Sistemin nasıl çalıştığına ilişkin de bilgi veren Bilgisayar Yüksek Mühendisi Tuncer Savru; “Sisteme ön kayıt yapıyorsunuz, e-posta onayı ile kesin kayda dönüştürüp yaşadığınız bölgeyi mahalle yada köy bazında tanımlıyorsunuz.
Mesleki deneyimlerinizi ve eğitiminiz ile ilgili bilgileri tanımlayıp, paylaşımlarınızı kendi lokasyonunuz da ya da hedef lokasyonunuzda; haber, duyuru, genel paylaşım, satılık, kiralık, insan kaynakları ve iş arama paylaşımları olarak gerçekleştirebiliyorsunuz. Biz bunları online olarak tasnifleyip tekrar size sunuyoruz. 81 il, 30 büyükşehir, 51 şehir, 919 ilçe 32,044 mahalle, 18, 329 köy, 26,038 bağlı, 30 Büyükşehir, 51 şehir, 519 Büyükşehir ilçesi, 400 şehir ilçesi, 397 belde ile tüm Türkiye omurgasını yeniliyoruz. 10 binlerce meslek, iş , ürün tanımı güncelleniyor. Benzer anlamda bir proje henüz mevcut değil. Yaklaşık 19 yıl önce bizi çılgınlık ve boş işlerle uğraşmakla tanımlayanlar bu gün hazırladığımız sistemi kullanarak fayda elde edecekler. Alacaklar, satacaklar, paylaşacaklar, kiralayacaklar, yorumlayacaklar, mahalle, köy ya da beldelerinden haberdar olacaklar. Ne arıyorlarsa ona ulaşmak için paylaşacaklar. Bu konuda tüm dünyada ilkiz, toplumumuz o günlerde hazır görünmüyordu. Bugün onlar da hazır. Hep ilkler konusunda çalışıp çaba göstermeye devam edeceğiz” diye konuştu.