Denizli’den Dünya Çevre Günü fotoğrafı

İsveç’in başkenti Stockholm’de düzenlenen Birleşmiş Milletler Çevre Konferansı’nda alınan kararla 42 yıldan bu yana 5 Haziran Dünya Çevre Günü olarak kutlanıyor. Amaç çevresel problemlere dikkat çekmek, toplumlarda çevre duyarlılığını artırmak. Ancak bugüne kadar genel uygulamalara bakıldığında, yaşananlar ile konuşulanların aynı olmadığını ortaya koymaya yetiyor.

Denizli’de çevresel etkiler, başta Büyük Menderes olmak üzere atıklarla kirlenen derelerde görülürken, Honaz’a bağlı Aşağıdağdere’deki mermer ocağı bir başka dikkat çeken alan olarak duruyor. Yine Ankara karayolundan bakıldığında, ormanlık alanın içindeki alçıtaşı ocakları da doğal ortama sokulan hançer gibi göze batıyor.

ÇEVRE KANUNU’NUN 10. MADDESİ
Çevre konusunda getirilen yasal düzenlemelere bakıldığında, Çevre Kanunu’nun 10. maddesinde “Gerçekleştirmeyi planladıkları faaliyetleri sonucu çevre sorunlarına yol açabilecek kurum, kuruluş ve işletmeler, Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu veya proje tanıtım dosyası hazırlamakla yükümlüdürler. Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı alınmadıkça bu projelerle ilgili onay, izin, teşvik, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez; proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez” deniliyor.

ÇED RAPORU NELERİ KAPSIYOR?
Yasada sözü edilen Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporu ise, “Çevreye önemli etkileri olabilecek faaliyetlerle ilgili projelerin planlama aşamasından başlayarak; faaliyetin inşaat, işletme ve faaliyettin sona erdirilmesinden sonra meydana gelebilecek etkilerinin, proje hakkında karar alınmadan önce bilimsel yöntem ve tekniklerle incelenmesi, projenin tüm uygulama aşamalarında bu etkilerin ve önlemlerin izlenmesi ve denetlenmesi sürecini” kapsıyor.

BASMACI: PROSEDÜRLER EKSİKSİZ UYGULANMALI
Dünya Çevre Günü dolayısıyla görüşlerine başvurduğumuz Çevre Mühendisleri Odası Denizli Temsilcisi Tevfik Basmacı, açılacak mermer ve maden ocakları için ÇED raporu hazırlanması gerektiğini, bu raporun yerine getirilmesi gereken her türlü önlem ve hassasiyeti kapsadığını, büyük işletmeler için incelemenin bakanlıkça, orta ve küçük işletmeler için incelemenin Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nce yapıldığını söyledi.
İncelemenin çevre, maden, jeoloji, orman ve ziraat gibi meslek gruplarının temsilcilerinden oluşan komisyonca yapıldığını anlatan Basmacı, “İş bittikten sonra geri dönüşümü sağlayacak prosedürler eksiksiz uygulanırsa sorun yok. Ancak zaman zaman karşımıza çıkan örnekler uygulama konusunda sıkıntılar olduğunu gösteriyor” ifadesini kullandı.

EDEM: MADENCİLİK HEDEF HALİNE GETİRİLDİ
Maden Mühendisleri Odası Denizli Temsilcisi Ali Edem ise, sanayileşmede önemli rol oynayan madencilik sektörünün yurdumuzda yeterli desteği alamadığını belirtti. Madencilik karşıtı olmanın çevrecilik gibi algılandığını savunan Edem, “Madencilik kavramı maalesef çevre bilincinin karşına konularak hedef haline getirilmiş, sektörle ve üretimle ilgisi, bilgisi bulunmayanlar bu konuda fikir üretmeye, madencilik sektörünü doğayı katleden yapı olarak tanıtmaya çalışmışlardır. Ne kadar madencilik aleyhine söz söylersen o kadar çevreci olmak gibi bir ölçü algısı oluşmuştur” dedi.
Denizli’de madencilik olarak en sıkıntılı yerin Aşağı Dağdere köyünün önünde bulunan traverten ocağı ile onun batısında bulunan taş ocağı olduğunu ifade eden Edem, şunları söyledi:
“Her iki şirketin sahipleri Denizli dışından olup, bu bölgenin üretime açılmaması içinde çok mücadele verilmiştir. Aynı köyün güney bölgesinde bulunan başka bir taş ocağı ise ormanlık alan ile köy yerleşik alan sınırları arasında sıkışmış olup, kesinlikle ağaç kesilmesine ve genişlemesine izin verilmemektedir. Ormanlık alan içinde çalışan ve Denizli-Ankara karayolundan gözlenen maden sahalarından alçıtaşı üretilmektedir. Ege’de alçıtaşı üretilen tek bölge olan bu alanda 1960’lı yıllarından günümüze kadar üretim devam etmektedir. Bu bölgede 2 alan rehabilite edilerek fıstık çamları dikilmiş ve terk edilen alanlarda da aynı uygulama yasa gereği devam edecektir.”

ŞEKERCİ: REHABİLİTE EDİLMELİ
Jeoloji Mühendisleri Odası Denizli Şube Başkanı Hakan Şekerci ise, Denizli’deki maden ve mermer ocaklarının çevreye etkisi gözden geçirildiğinde, ocaklarda teknik personel istihdamının artması sonucunda son yıllarda yapılan çalışmaların duyarlı bir şekilde gerçekleştiği gördüklerini savundu.
Maden ve mermer ocaklarının bulunduğu bölgelerin rehabilite edilmesinin önemine de değinen Şekerci, “İşletilen sahalardan çıkan pasaların döküldüğü alanlar, doğaya yeniden kazandırma çalışmaları ile rehabiite edilmelidir. İlimizde de bu şekilde uygulamalar gözlenmektedir. Bu alanlarda ağaçlandırma çalışmaları yapılmaktadır. Yeniden kazanım sağlanan alanların güvenli olması da önemlidir. Topoğrafik eğimler gibi jeomorfolojik hususlar, bölgenin hidrojeolojik özellikleri ile beraber değerlendirilip, drenaj sistemleri geliştirilmeli ve alanının duraylılığı korunmalıdır” diye konuştu.