Denizli’nin Memleket Hastanesi ve ilk ambulansı

Takvimler, 1. Dünya Savaşı’nın arifesinde 1913 yılını gösteriyor. Denizli ve Kurtuluş Savaşı denildiği zaman ilk akla gelen isim hiç kuşkusuz, Müftü Ahmet Hulusi Efendi’dir. Ülkenin en karanlık günlerinde Türk milletine ön ayak ve önder olan isimdir Müftü Ahmet Hulusi Efendi. Müftü, yakın arkadaşları Hacı Tevfik ve Nakip Ziya Beylerle Hastane Yaptırma Derneği’ni kurar.

Takvimler 1913 yılını göstermektedir. Yani Osmanlı İmparatorluğu’nun en karışık zamanlar. Balkan Savaşının külleri henüz soğumamıştır. Açlık, kıtlık, savaş yıllarıdır o yıllar. 1914’te de zaten Birinci Dünya Savaşı başlayacaktır.

Bu Derneğin kurulmasıyla Denizli’de bir sağlık kuruluşunun yapılma çabaları ilk kez resmiyet kazanmıştır. Derneğe ilk katkı, o yılın kurban derilerinin toplanarak satılmasıyla elde edilen 30 Osmanlı altınıdır. Yapılacak hastanenin ilk maddi çekirdeğini bu küçük miktar oluşturur. Peşinden hayırsever Denizli halkının katkıları da yağmaya başlar.

HASTANE ARSASININ ALINIŞI
Dernek, arsa olarak Denizli’nin en yüksek ve hakim konumdaki İnançoğulları’nın saraylarının olduğu Saraylar Mahallesi’ndeki araziyi seçer. Seçilen arazi İzmirlioğulları ve Kunduracı Haşiller ailelerinden çok düşük bedelle satın alınır.

Bu yer halen 1 Nolu Sağlık Ocağı ve Sağlık Müdürlüğü’nün misafirhanesinin bulunduğu alandır. O tarihlerde hastane çevresi ve bugünkü Doktorlar Caddesi’nin bulunduğu geniş sahada hiçbir bina yoktu. Her taraf bağ ve bahçelik, hastaneye gidip gelecek düzgün ve kısa bir yol yoktur.

İNŞAATIN BAŞLAMASI
1913 yılında hastanenin temeli atılır. 1914 yılında yeni kurulan Denizli Özel İdaresi’ne, hastane inşaatı için İzmir Özel İdaresi tarafından 800 lira gönderilir. Hayırsever Denizlililerin katkıları ile çalışma yoğunlaşır, cezaevindeki mahkumlar işçi ve usta olarak hastanenin yapımına katılır.

HASTANENİN AÇILIŞI
Hastane hızlı bir çalışma ile 1916 yılında hizmete açılır. İlk ismi Menzil Hastanesi iken, 1919 yılında Memleket Hastanesi’ne dönüşür. 50 yatak kapasitesi ile çalışan hastanenin ilk başhekimi Dr. Mahzar German’dır. İlk doktorları Mazhar Müfit, Belediye doktoru Haydar Bey, Emekli Binbaşı Mustafa Kerim, Hükümet doktoru Kazım Samanlı’dır. 1925 yılında ise yatak kapasitesi 75’e çıkar.

İlk ameliyathane 1925 yılında Cillov Osman Bey’ in babası Hacı Mehmet Efendi’nin yardımıyla yapılır. Aynı yıl içinde Op. Dr. Hamdi Berkman hastanede çalışmaya başlamıştır. 1927’de Dr. Ali Rıza Bey atanır ve yatak kapasitesi 75’den 100’e çıkar.

HASTANENİN İLK AMBULANSI
1927 yılında hastaneye ilk ambulans (Sıhhi İmdat Otosu) alınır. Bunu ilk röntgen ve etüv cihazı takip eder. 1927 yılının imkansızlıkları ve Ülkenin içinde bulunduğu durum göz önüne alındığında, ne kadar büyük bir hizmet olduğunu anlamak hiç de zor değildir.

İlk İntaniye servisi 1930 yılında kurulur. Aynı yıl ilave dahiliye servisi açılır. Hastaneye bu dönemde kadın doğum ve göz hastalıkları uzmanları da atanır.

ATA ZİYARET ETTİ, MEMNUN KALDI
Mustafa Kemal Atatürk, 4 şubat 1931’de Denizli Memleket Hastanesi’ni ziyaret eder. Atatürk, hastaneyi ve hasta koğuşlarını gezer, hastalarla konuşur, kurumda gördüğü tertip, düzen, temizlik ve ciddiyetten memnun kalır, Başhekim Op. Dr. Hamdi Berkman’a teşekkür eder.