Prof.Dr. Turgut Tok’un kaleminden Denizli’de 15 Mayıs 1919 günü…

1919 yılının Mayıs ayının 14’ünü 15’e bağlayan gece, İzmir, Yunan kuvvetleri tarafından işgal edilmeye başlanmıştır. Bu haberi, telgrafla anında alan Denizli’nin yöneticileri ve eşraf, ‘işgali telin mitingi yaparak kınama kararı’ vermiştir. Mitingin tertip edilmesi görevini, daha sonra Denizli Heyet-i Milliyesi’nin başkanlığını da yapacak olan, kahraman Türk Evladı Müftü Ahmet Hulusi Efendi alır. Miting yapma kararı, tellallar, belediye çalışanları ve cami imamları vasıtası ile halka duyurulur. 15 Mayıs sabahı, Kayalık’ta, Çaybaşı Türk Ocakları Şubesi’nde ve Delikliçınar Meserret Kıraathanesi’nde kalabalıklar toplanır, Bayramyeri Meydanı’na yürürler. Kayalık’tan harekete geçen kalabalığın önünde Müftü Ahmet Hulusi Efendi vardır. Ulu Cami (Babadağlılar İşhanı karşısındaki eski yıkılan Ulu Cami)’den ‘Denizli Sancağı’ alınır, tekbirler ve ‘Yaşasın Vatan’ haykırışlarıyla Bayramyeri Meydanı’na gelinir. Müftü Efendi, meydanda heyecanlı bir konuşma yapar. Konuşmasında “Düşmana karşı fiili mücadele yapılmasını, hiçbir silah olmasa dahi yerden üçtaş alıp düşmana atılması gerektiğini, bunun mukaddes bir cihat olduğunu” vurgular.

Bu ‘işgali telin mitingleri’ Anadolu’nun birçok il ve ilçesinde devam eder. İlk mitinglerden birini yapma gururu ve onuru Denizlimize aittir. Anadolu’nun her bir köşesinde yakılan bu bağımsızlık ateşleri, 19 Mayıs 1919 günü Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK’ün Samsun’a çıkıp Milli Mücadele’yi başlatması ile Türk milletinin geleceğini aydınlatmıştır.

15 Mayıs tarihi, fetihten sonra hiç düşman ayağının basmadığı Denizli ilimizde “Milli Mücadele Günü” olarak kutlanması gereken bir gündür.

Millî Mücadele yıllarında konuşmaları, toplantıları, vaazlarıyla, nutuklarıyla ya da teşkilatlanma, istihbarat, istihkâm faaliyetleriyle önemli işler gerçekleştiren Müftü Ahmet Hulusi Efendi, Denizli Mutasarrıfı Faik Bey, Denizli Belediye Başkanı Hacı Tevfik Bey, Fahri Akçakoca, Çal Müftüsü Ahmet İzzet Çalgüner, Yedek Subay Ahmet Akşit Bey, Belevili Yusuf Başkaya, Necip Ağa, Acıpayam Müftüsü Hasan Hilmi Tokcan, Ahmet Refik Bey, Müderris M. Arif Akşit, Sarayköy Müftüsü Ahmet Şükrü Efendi, Emin Aslan Tokat, Adöv Ayşe, Necip Bey, Tavas Müftüsü Cennetzade Tahir Efendi, Öğretmen Mehmet Ali Bey, Köpekçi Nuri Efe, Çivril Heyet-i Milliye Başkanı Çorbacıoğlu Mehmet Ali Ağa, Müderris Hasan Efendi, Baltaoğlu İsmail Ağa, Baltaoğlu Bekir Bey ve adlarını burada saymakla bitiremeyeceğimiz tüm adsız kahramanlarımızı, ayrıca Çivril-Cabar Damları köyünde Yunan işgal kuvvetlerince şehit edilen 83 canımızı, tüm Milli Mücadele şehit ve gazilerimizi, Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK’ü rahmet ve minnetle anıyor; aziz hatıraları önünde saygıyla eğiliyoruz.

 100. yıl etkinlikleri

 Millî Mücadele’nin 100. yılını anmak için Denizli Büyükşehir Belediyesi, Türk Ocakları Denizli Şubesi ve Çal, Buldan, Acıpayam, Çivril, Sarayköy, Tavas ilçe belediye başkanlıkları birlikte Mayıs 2019-Mayıs 2021 tarihleri arasında bir dizi etkinlik düzenlemiştir.

30 Ağustos 2019 tarihinde Çal, 4 Eylül 2019 tarihinde Buldan, 10 Mart 2020 tarihinde Acıpayam, 12 Haziran 2020 tarihinde Çivril, 19 Haziran 2020 tarihinde Sarayköy, 26 Haziran 2020 tarihinde Tavas ve 2 Nisan 2021 tarihinde Çivril Cabar köyünde “Mili Mücadele’yi Anma Etkinlikleri” düzenlenmiştir.

Etkinliklerde, Milli Mücadele Fotoğraf ve Resim Sergileri, Milli Mücadele’de kullanılan eşyalar ve Milli Mücadele kahramanlarının kişisel eşyalarının sergileri, mehter gösterileri, saygı yürüyüşleri, Milli Mücadele kahramanlarının mezarlarının ziyaret edilmesi, konferans ve paneller gerçekleştirilmiştir. Konferans ve panellere PAÜ ve ülkemizin farklı üniversitelerinden yaklaşık 50 (elli) bilim insanı ve araştırmacı katkı sunmuştur.

Etkinliklere katkı sunan ve konu hakkında çalışmaları bulunan bilim insanı ve araştırmacıların kaleme aldığı bilimsel çalışmalar, Prof. Dr. Turgut TOK ve Prof. Dr. Ercan HAYTOĞLU’nun editörlüğünde “15 Mayıs – Milli Mücadele’de Denizli” adıyla kitaplaştırılmıştır. Kitap, Denizli Büyükşehir Belediyesi Kültür Müdürlüğü tarafından basılmış olup, önümüzdeki günlerde dağıtımı başlayacaktır.

Türk Ocakları Denizli Şubesi olarak, tüm bu etkinliklere katkı sunan bilim insanlarına ve araştırmacılara, Türk Ocakları Denizli Şubesi üyelerimize ve katılım sağlayan vatandaşlarımıza teşekkür ediyoruz.

“Denizli’de Millî Mücadele’nin 100. Yılı” etkinliklerinde katkısı olan tüm kurumlara, başta Denizli Büyükşehir Belediyesi’ne, Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Zolan’a, Genel Sekreter Yardımcısı Mustafa Gökoğlan ve Serhat Akpınar’a, Büyükşehir Belediyesi Kültür Daire Başkanı Hüdaverdi Otaklı’ya, Çal Belediye Başkanı Fethi Akcan, Buldan Belediye Başkanı Mustafa F. Şevik, Acıpayam Belediye Başkanı Dr. Hulusi Şevkan, Çivril Belediye Başkanı Niyazi Vural, Sarayköy Belediye Başkanı Ahmet N. Özbaş, Tavas Belediye Başkanı Hüseyin İnamlık beylere ve Millî Mücadele kahramanlarımızın aile bireylerine teşekkür ediyoruz.