Denetimsiz kazanlar bombadan farksızdır

Son dönemlerde birbiri ardına meydana gelen kazan patlamaları, bu ekipmanları kullananların ne kadar büyük bir tehlike altında olduğunu bir kez daha ortaya koydu.

Makina Mühendisleri Odası Denizli Şubesi Başkanı Tefik Demirçalı, yaşanan olayları, nedenlerini ve korunma yollarını anlattı.

2 Ekim Pazartesi günü Aydın’ın Söke ilçesindeki çırçır fabrikasında, 7 Kasım Salı günü Zonguldak’ın Çaycuma ilçesindeki bir lisede, 8 Kasım Çarşamba günü de Bursa Gürsu Organize Sanayi Bölgesi’nde bulunan tekstil fabrikasında meydana gelen kazan patlamalarında 7 kişinin hayatını kaybettiğini, 26 kişinin de yaralandığını belirten Demirçalı, yaşanan acının katlanılmaz olduğunu söyledi.

“KAZALARDA ORTAK NOKTA UYGUN KULLANILMAYAN KAZANLAR”
Meydana gelen kazaların ortak nedenlerinin uygun işletilmeyen kazanlar olduğunu dile getiren Demirçalı, “Sıkıştırılabilen bir akışkanla dolu olan kazan içerisindeki akışkanın; ısıtılarak iç enerjisi arttırılırsa, kazan içindeki basınç artar. Kazanın üretildiği malzemenin dayanabileceği bir basınç sınırı vardır. Bu sınır aşıldığında, kazan parçalanır ve içindeki akışkan büyük bir hızla çevreye yayılır. Kazan içi ve dışı basınç ve enerji farkı ne kadar büyükse, kazan kapasitesi ne kadar fazlaysa, patlama o denli şiddetli, etkileri o kadar fazla olur. Yaşanan patlama olaylarında işletmelerin; bakım eksikliği ve uygunsuzluğu gibi zafiyetlerinin olduğu tahmin edilebilmektedir. Maalesef, bu üç acı olayın fotoğraflarını incelerseniz göreceksiniz, patlamanın meydana geldiği fabrika binaları ve okul binası yıkılmış, ortalık adeta savaş alanına dönmüştür” dedi.

“DENETİMİN ÖNEMİ BÜYÜK”
Kanun gereği yılda en az bir kez yapılması gereken periyodik kontrollerde, kazan patlamalarının önüne geçecek emniyet donanımlarının denetlendiğini ifade eden Demirçalı, “Makina Mühendisleri Odası olarak; kamusal denetimin en güçlü ve en önemli savunucu gücü olarak yine ve yeniden fabrika yöneticilerinin, teknik müdürlerin, iş güvenliği uzmanlarının ve bu basınçlı kapları kullanan her kuruluşun dikkatini maalesef bu olaylara çekmek isteriz. Denetimi yapılmayan bu ekipmanlar, insanlar ve işletmeler için bir tehdit durumundadır” dedi.

Makina Mühendisleri Odası’nın tüm şubelerinde bulunan ‘Periyodik Kontrol Birimleri’nin kazanların kontrolünü TÜRKAK tarafından akredite olmuş şekilde yaptığını hatırlatan Demirçalı, “İşverenlere ve teknik yöneticilere düşen görev yılda en az 1 kez bu cihazların periyodik kontrollerini yaptırmak, cihaza uygun şekilde bakım faaliyetlerini yürütmektir” dedi.

“MAAŞ KAYGISIYLA DENETİM OLMAZ”
Kontrollerin tarafsız ve bağımsız yapılmasının büyük önem taşıdığını belirten Tefik Demirçalı, “1 Ekim 2017 tarihinde yani 40 gün önce Resmi Gazete’de yayımlanan “İş Ekipmanlarının Periyodik Kontrollerini Yapmaya Yetkili Kişilerin Kayıt Ve Eğitimlerine İlişkin Tebliğ” gereği bu periyodik kontrolleri kamu kurumunda veya firmalarda çalışan mühendisler ve teknikerlerin de yapabileceği belirtilmiştir. Sizlere soruyorum: Maaş veya iş kaygısı ile çalışan bir denetçi tarafsız ve bağımsız olarak karar verebilir mi? Türk Akreditasyon Kurumu tarafından akredite edilmiş A tipi muayene kuruluşu olan Makina Mühendisleri Odası olarak bu konuda çalışan personelimiz, yeterli bir eğitim alıp, gerekli teorik ve pratik sınavlardan başarılı olması halinde bu alanlarda görevlendirilmektedir. İşletme yöneticilerinin de kontrollerini; tüm bu hususları göz önünde bulundurarak değerlendirmelerini öneriyoruz. Her alanda olduğu gibi bu alanda da kamusal denetimin son derece önemli olduğu ve esnetildiği zaman, karşılaşılan sonuçların vahim olduğunu maalesef can kayıpları vererek tekrar anlamış olduk” dedi.