ANADOLUNUN AYDINLANMA ŞAFAĞI ODTÜ

Mezunu olmaktan onur duyduğum Orta Doğu Teknik Üniversitesi 1956’da şu amaçlarla kurulmuştur: Türkiye ve Orta Doğu ülkelerinin gelişimine katkı sağlamak, bölgesel sorunlara çözüm üretmek, doğa bilimleri ve sosyal bilimler alanlarında nitelikli işgücü yaratmak için insanları eğitmek. Times Higher Education 2013 yayınına göre; ODTÜ Asya’nın en iyi 22.üniversitesidir (Ne yazık ki sonraki yıllarda 30’lara gerilemiştir), saygınlığıyla dünyada ilk 60 üniversite arasına girmektedir. 4200 hektarlık kampüs alanıyla ODTÜ, ülkemizin ilk planlı kampüs üniversitesidir. Yapılar bu alanın yalnızca %12’sini kaplar(500 hektar). Geriye kalan %88, doğal koruma alanı niteliğinde ve ormandır.

Bölümümüzün içinde yer aldığı Mimarlık Fakültemiz; kent, yapı ve endüstriyel ürünleri içeren doğal ve yapay sistemler üzerinde çalışmalar yapmayı amaçlar. Mimarlık, Restorasyon, Şehir Planlama, Bölge Planlama ve Endüstriyel Tasarım bölümlerinden oluşur. İkinci ve dördüncü bölümler yalnızca lisans-üstü eğitim vermektedir. Buradaki ve kendi bölümüm olan Şehir ve Bölge Planlama, ODTÜ’nün 1961 yılında kurulmuş olan ilk bölümlerinden biridir. Türkiye’de kırdan kente göçün ve kentlerde barınma-planlama ihtiyaçlarının hızla arttığı bir dönemde kuruldu. Ülkemizdeki ilk dört yıllık Şehir ve Bölge Planlama lisans bölümüdür. ODTÜ ilkin bir yüksek planlama enstitüsü olarak düşünülmüş. Ülkenin gereksindiği şehir, bölge, ulusal fiziki planlama ve sektörel kalkınma planlaması yapabilecek kadrolar yetiştirilsin diye. Bildiğim kadarıyla, tam bir üniversite olarak kurulması sonradan karara bağlanmıştır.

Nasıl bir kampüsümüz var? Yerleşimin içi tümüyle yayalar içindir. Araç yolları kampüsün çevresinde yer alır ve onu dik kesen kısa caddeler hemzemin otoparklara çıkar. Araç ve yaya dolaşımı böylece birbirinden ayrılmıştır. Yerleşimin en ortasından, iki tarafa tali kollar vererek boylu boyunca ana yaya yolu geçer. 10-15 metre enindedir. Üzerinde eğime bağlı olarak yer yer enince basamaklar vardır. Hazırlık Okulundan Mimarlık Fakültesine kadar, yaklaşık 2X2 metre boyutlarında karolarla döşenmiştir. Oradaki bir dizi basamaktan sonra, yaklaşık 5X10 metrelik dikdörtgen beton bloklardan oluşur. Bunların kenarlarında düz kaplama, içinde taraklı kaplama vardır. Bazı dikdörtgenler çim ve çiçek tarhı olmuştur. Ana yaya yolunun iki tarafında geniş çimlikler, onların da arkasında üniversite yapıları yer alır. Çoğunun cephesi çıplak brüt betondur.

Benim öğrenciliğim zamanında ODTÜ’ye yelpazenin değişik yerlerinden sol ideolojiler egemendi. Bu güçlü bir rüzgardı ve etkilemediği öğrenci pek azdı. Bu tarihi gerçeğin değiştiremediği temel ODTÜ’lü gerçeği ise Anadoluculuktur. Yani ana dokumuz Anadolu’ydu. Sanırım hala öyledir. ODTÜ hala Anadolumuzun aydınlanma şafağıdır. Üniversitemizin en az büyük şehirler kadar Anadolu’nun irili ufaklı beldelerinden gelen öğrencileri vardı. Bizlere idealizm ve yurt sevgisi de aşılanıyordu. Üniversitemizin ne denli ulusal ve Anadolu’ya dönük bir misyon yürüttüğünü sanırım her mezunumuz anlamıştır. ODTÜ her ne kadar Amerikalı Ford Vakfı’nın destekleriyle kurulmuş olsa da, öğrencisinden öğretim üyesine, memurundan işçisine kadar Amerikancı olmayan bir dokuya sahipti. Öğrencilerin, memur ve işçiler üzerindeki bilinçlendirici rolü başarıya ulaşıyordu, kanımca.
Ne yazık ki ODTÜ üzerinde oynanan siyasi oyunlar ve etkisizleştirme çabaları bitmek bilmiyor. Öğrencilerinin de büyük katkısıyla oluşturulmuş ve büyütülmüş olan ODTÜ ormanı çok geniş bir alanı kaplıyor ve Ankara için bir akciğer işlevi görüyor. Yağmacı ve yıkıcı bakışını bu arazi ve bu üniversite üzerinden bir türlü ayırmayan gözler var. Onlar sanırım siz okurlarımın malumudur. Oysa arazisi, kurumsal kimliği, akademik yapısı ve güzide öğrencileriyle ODTÜ’müz Anadolu aydınlanmasının kalesidir. Ulusal aydınlanmamızın da önemli bir kalesidir. Bilginin ışığı, ağaran ufkun güneşidir.