REKLAMI GEÇ

Denizli’nin referandum karnesi

Denizli’nin referandum karnesi

Gözlerimizi Denizli’ye, Denizli’nin referandum karnesine artık çevirebiliriz. Hep söylenir: Denizli’nin seçim sonuçları Türkiye’nin küçük bir yansımasıdır. Sahiden öyle mi? Elimizdeki verilere göre pek öyle değil! 6 referandum içinde Denizli iki şaşırtıcı, bir de farklı sonuç vermiş. 1961 referandumu. 2007 referandumu, 2010 referandumu.

Haber Merkezi / DENİZLİHABER / 8 Mart 2017 Çarşamba, 11:06

Önce 1961; Türkiye genelinde “evet”in kazandığı bu referandumda Denizli’den “hayır” çıktı.
2007 referandumunda da 10 puanlık bir kayma var.
2010; Türkiye genelinde “evet” çıkarken, Denizli’den “hayır” çıktı.
Diğer üç referandumda; 1982, 1987, 1988’nin Denizli sonuçları Türkiye geneliyle neredeyse aynı. Bir puan üste, bir puan altta. Türkiye geneliyle aynı davranışı yansıtıyor. Şimdi rakamsal verilerle bakalım:

DENİZLİ REFERANDUMLARI

Peki bu ne anlama geliyor?
Sosyologlara göre; “Bu değişken silsileden bir pattern (sosyolojik öğe) çıkarmak pek mümkün olmasa da, belediye ve hükümet seçimlerinde genele uymada daha başarılı olan Denizli’nin anayasal değişimleri “rejimde tadilat ya da dönüşüm” gibi algıladıklarından daha sürpriz hamleler yapabiliyor.”

Peki, O sürpriz hamlenin içinde ne var?

1961- HAYIRDA HAYIR VARDIR
“Evet“ cephesinin oldukça geniş olduğu 1961 referandumunda “hayır” cephesi açıktan açığa bir kampanya yapmadı. MBK, CHP, CKMP ve Yeni Türkiye Partisi ve kapatılan DP’nin devamı niteliğinde kurulan AP’ de son anda “evet” i desteklediğini açıkladı. Basının büyük bölümü de “evetçi”. Görünürde “hayırcı” cephe olmamasına karşın aralarında Denizli’nin de olduğu İzmir, Aydın, Manisa gibi Ege illeri ile Bursa, Zonguldak, Samsun, Sakarya’daki duygusal tepkiler “sessiz” bir “hayır” kampanyasına dönüşerek “Hayır diyelim hayır olsun ” parolasıyla “adam adama” örgütlenmesine yaradı. DP’liler açısından “evet” demek, Yassı Ada’da yargılananların cezalandırılmasına onay anlamına gelecekti. Hareketin başındaki güçlü politik figürlerden bazıları Feridun Alpat, Rıza Gençoğlu, İlhan Kayoğlu, İlhan Danişment, Remzi Şenel, İzzet Savun, Salih Baydil, Halil Tavaslı, Mehmet Türe, Süleyman Değer’i sayabiliriz. Malum; Denizli DP’nin kalesidir. Bugün bile DP-DYP geleneği için “ölseler bitseler yüzde 17-20 arasında kemik oyu vardır” denilmesi boşuna değil!

2010- YETMEZ AMA EVET
12 Eylül 2010’da yapılan referandum kampanyasının o güne kadar görülmüş en renkli kampanya. AKP, liberaller, sosyalist solun bir bölümü “yetmez ama evet” cephesinde yer alırken, aralarında Adalet Ağaoğlu, Aydın Engin, Çağatay Anadol, Necmiye Alpay, Garo Paylan, Mehmet Altan, Baskın Oran, Oya Baydar, Ümit Şahin gibi isimler de “evet” kampanyasını destekledi. Fetullah Gülen’in en ateşli taraftar olduğu “mezardakileri kaldırın “evet” oyu versinler” dediği referandumun “hayır” kanadında CHP, MHP ve sosyalist solun bir kesimi yer aldı. Referanduma 2010 yılına damgasını vuran ‘kozmik oda araması’, ‘balyoz darbe planıyla emekli ve muvazzaf general tutuklamaları’, ‘Savcı İlhan Cihaner’in gözaltına alınması’ ve ‘Deniz Baykal’a kaset tuzağının yarattığı toplumsal depremlerle girildi. Bu arada “Yetmez ama evet”çilerden kimi ordunun vesayetini kaldırmayı, kimi 12 Eylül’le hesaplaşmayı, kimi HSYK’yı ele geçirmeyi hedefledi. Hayır cephesinin kaygıları farklı oldu. Çözüm süreci ve Habur olayları milliyetçi duyguları tetiklerken, il genelinde yüzde 20 potansiyele sahip DYP ile MHP arasında bir geçişkenlik yarattı.

Sözü Gazeteci Hamdi Türkmen’in 13 Eylül 2010 günü Milliyet’te yayınlanan yazısıyla bitirelim:

Denizli’de şok
“Denizli’de çıkan sonuca “şok” demek yanlış olmaz. 2002’den buyana sekiz yıllık zaman diliminde yapılan tüm genel ve yerel seçimlerde AK Parti’nin tartışmasız “kalesi” olarak tanımlanan Denizli’de, ilk kez “ters” bir sonuç çıktı. Ve Başbakan Erdoğan’ın en yakın çalışma arkadaşlarından biri olan Belediye Başkanı Nihat Zeybekci’nin Denizli’si, “Evet”lerde yüzde 46’da kalarak “Hayır”ların gerisine düştü.”

Kaynakça:
YSK ve TÜİK seçim verileri
İzmir Kent Arşivi-1961’den 12 Eylül’e
Hamdi Türkmen/ Milliyet

Yorum Yaz

Aşağıdaki gerekli alanlara bilgilerinizi girmelisiniz. e-posta adresiniz yayınlanmayacaktır.

 karakter kaldı