Antik havuzun betonlaşması ile ilgili Mimarlar Odası’ndan rapor

Pamukkale travertenlerinin hemen üzerinde kurulu Hierapolis antik kenti içindeki Antik Havuz’un zakkumlarla bezenmiş görüntüsünden uzaklaştırılarak yapılan tadilat sonrası betonlaştırılması Mimarlar Odası Denizli Şubesi’nin raporuna yansıdı.

PROJEYE ULAŞAMADILAR, YERİNDE İNCELEDİLER
Mimarlar Odası Denizli Şubesi yönetimi ile Doğal ve Kültürel Mirasın Korunması Komisyonu üyeleri haziran ayında başlanan tadilatla ilgili yerinde incelemeler yaptı ve rapor hazırladı. Basınla paylaşılan raporda restorasyon projesine ulaşılamadığı için uygunluğunun kontrol edilemediği yerinde inceleme ile tespit yapıldığının altı çizildi.

TOPRAK KAYMASINA DİKKAT ÇEKİLDİ
Mimarların hazırladığı raporda, antik havuzun çevresinin daha önce sıkışmış topraktan oluştuğu, zaman zaman toprak kaymasının engellenmesi için dönemin idarecileri tarafından beton hatıllar yapıldığı belirtildi, “Havuz ile birlikte hafızalara kazınan zakkum bitkileri bu toprak duvarın yüzeyinde ve betonarme hatılların arkasındaki toprak bölümlerde kendiliğinden yetişmiştir. Geçtiğimiz yıl çevresel etmenler nedeniyle hatılların bir kısmının zarar görmesinin ardından toprak duvarlar da kısmen havuza doğru çökmüş ve üzerleri branda ile örtülerek geçici tedbirler alınmıştır” denildi.

TAMAMIYLA BETONLAŞTIRILDI
Yeni duvar inşasının gerekli izinler alınarak haziran ayında başladığının belirtildiği raporda şu görüşlere yer verildi:
“Önceki halinde Antik Havuzun sadece havuza giriş kısmında yer alan taş duvarlar haricinde tüm çevresi kuru örme taş duvar ile kapatılmıştır. Bu taş duvar, doğal zemin kotundan yaklaşık 20 cm kadar yükseğe çıkmıştır. Taş duvarın havuz kotundan yüksekliği bazı bölümlerde 120 cm’e kadar ulaşmaktadır. Bununla birlikte, havuz bölgesine girişte kafenin ve oturma birimlerinin olduğu bölüm ve havuz çevresindeki bazı bölgelerde zakkum bitkilerinin yetiştiği toprak alanlar tamamıyla kaldırılmış ve betonlaştırılmıştır.

BETONLAŞMA SEBEBİYLE BİTKİ DİKİLMESİ İMKANSIZ
Bu yüksek taş duvarlar nedeniyle havuz içinden bakıldığında yüksek ve ağır taş dokusu hissedilmekte ve dışarıdan havuzun algılanması güç hale gelmektedir. Her ne kadar havuz çevresindeki bazı bölümlere yeniden zakkum bitkileri dikilmiş olsa dahi fazladan betonlaşma sebebiyle özellikle kafe kısmının da yer aldığı büyük bir bölümde bitki dikilmesi olanaksız hale gelmiştir.

SU KANALI İZLENİMİ
Havuz çevresinde inşa edilmiş olan bu denli kalın ve yüksek taş duvarlar ile havuz üst zemininde yer alan bazı toprak kısımların betonlaştırılarak yeşil dokunun yok edilmesi, antik havuzun hafızalara yerleşmiş olan karakterine zarar veren bir durum oluşturmuştur. Havuz şimdiki haliyle adeta bir sulama kanalı görüntüsü izlenimi vermektedir.

ÖNERİLER: DUVARI ALÇALTIN
Havuz çevresinde, estetikten uzak ve gereğinden yüksek yapılmış olan bu taş duvarlar inceltilerek alçaltılmalı ve taş duvar ile doğal zemin kotu arasındaki toprak kısımlar şevlendirilerek toprak kayması engellenmelidir. Havuz çevresinde üst kotta yer alan kısımlarda yeşil bantlar oluşturularak bölgenin endemik bitki türü olan zakkumlar ile havuz çevresi görünümünün yeniden eski hale gelmesi sağlanmalıdır.

ÖZELLİĞİNİ KAYBEDİYOR
Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından havuza girilmemesi ile ilgili karar alınmasına rağmen hala kullanılmaya devam eden antik havuz her geçen gün eski özelliğini kaybetmektedir.

İYİLEŞTİRME ACİLEN YAPILMALI
Bu konuda Mimarlar Odası olarak elimizden gelen her türlü proje ve fikir desteğini ilgili kurumlarla paylaşmaya hazır olduğumuzu ifade etmek isteriz. Bir dünya mirası olan ve Türkiye’nin en çok ziyaret edilen ören yeri olan Pamukkale’yi ve Pamukkale ile birlikte simgeleşmiş olan Antik Havuzu korumak ve gelecek nesillere aktarmak, bizler kadar tüm kentlilerin sorumluğudur. Bu konuda, gerekli iyileştirme çalışmalarının acilen yapılması konusunda yetkilileri ve ilgili kurumları uyarıyor ve konunun takipçisi olacağımızı iletiyoruz.