PISA 2018

PISA nedir?

Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA), Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından geliştirilen ve uluslararası ölçekte uygulanan bir öğrenci izleme çalışmasıdır.

Her üç yılda bir uygulanan PISA’nın temel amacı 15 yaş grubu öğrencilerin okulda edindikleri bilgi ve becerileri günlük yaşamda kullanma becerilerini değerlendirmektir. Türkiye, PISA uygulamalarına 2003 yılından bu yana katılmaktadır. PISA uygulamalarında öğrencilerin okuma becerileri ile matematik ve fen alanlarındaki okuryazarlıkları değerlendirilmektedir. Her uygulamada bu üç alandan birisi ağırlıklı alan olarak belirlenmekte, bu alanda yeni sorular geliştirilmekte ve derinlemesine analizler gerçekleştirilmektedir.

PISA 2018 uygulamasında ağırlıklı alan okuma becerileridir. PISA 2018 uygulaması, bugüne kadar katılımın en yüksek olduğu PISA döngüsü olmuştur. Uygulamaya 79 ülke ve ekonomiden yarım milyonu aşan sayıda öğrenci katılmıştır. Katılımcı ülke ve ekonomilerin 37’si OECD üyesidir, bu ülkelerden elde edilen ortalama değerler PISA karşılaştırma tablolarında bir referans noktası olarak kullanılmaktadır. PISA 2018 uygulamasına Türkiye İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS) 1. Düzeyde yer alan 12 bölgeyi temsil eden 186 okul ve 6890 öğrenci ile katılmıştır.

Ülkemiz açısından sonuçlara baktığımızda;

Okuma becerileri; 79 ülkenin katıldığı PISA 2018 sonuçlarına göre okuma becerileri alanında ortalama puan 453, 37 OECD ülkesinin ortalama puanı ise 487 olarak hesaplandı. Türkiye bu alanda 466 ortalama puan (2015’te 428) ile katılan ülkeler arasında 40’ıncı sırada yer aldı. Fen liseleri, sosyal bilimler liseleri ve Anadolu liselerinin bu alanda ortalama puanları sırasıyla 583.4; 516.8 ve 495 olarak kayıtlara geçti.

Matematik; Matematik okuryazarlığı alanında ise 79 ülkenin ortalama puanı 459, 37 OECD ülkesinin ortalama puanı ise 489 oldu. Türkiye 454 ortalama puan ile (2015’te 420) katılan ülkeler arasında 42’nci sırada yer aldı. Fen liseleri, sosyal bilimler liseleri ve Anadolu liselerinin bu alanda ortalama puanları sırasıyla 593.9; 490.1 ve 484.9 olarak ölçüldü.

Fen; Fen okuryazarlığı alanında da 79 ülkenin ortalama puanı 458, 37 OECD ülkesinin ortalama puanı ise 489 olarak belirlendi. Türkiye 468 ortalama puan ile (2015’te 425) katılan ülkeler arasında 39’uncu sırada yer aldı. Fen liseleri, sosyal bilimler liseleri ve Anadolu liselerinin bu alanda ortalama puanları sırasıyla 584.9, 512.7 ve 498.6 olarak hesaplandı.

Türkiye, PISA testine katılan 37 OECD ülkesi arasında, Slovakya, Yunanistan, Şili, Meksika, Kolombiya ve İspanya’yı geçerek 31’inci sırada yer aldı.

Açıklanan bu sonuçlara baktığımızda her ne kadar 2015 sonuçlarına göre Türkiye’deki öğrencilerin puanları artsa da, PISA 2018 sonuçlarına göre Türkiye “okuma, matematik ve fen bilimi” alanlarının tamamında OECD ortalamasının altında kaldığını görüyoruz.

Burada bir konuya dikkat çekmek isterim.

Üç alanda da OECD ortalamasının altında kalan Türkiye’de fen liseleri, sosyal bilimler liseleri ve Anadolu liselerinin ortalama puanları OECD ülkeleri ortalamasının üzerinde çıktı. Bu durumun dikkate değer olduğunu düşünüyorum.

Türkiye’de öğrencilerin becerisinde 2003’ten 2012 yılına dek artan bir eğilim söz konusuydu ve okuma alanında OECD ortalamasına en çok 2012 yılında yaklaşılmıştı.

Fakat 2015 yılı PISA sonuçlarında Türkiye bir önceki 2012 yılı sonuçlarına göre sert bir düşüş göstererek matematik ve okuma alanlarında 2003 yılındaki seviyesine, fen alanında ise 2006 yılındaki seviyesine gerilemişti.

2018 sonuçları ise Türkiye’nin okuma alanında yeniden 2012 yılındaki seviyesine yaklaştığını, matematik ve fen alanlarında ise 2012 seviyesinin de bir miktar yukarısına çıktığını gösteriyor.

2015 ve 2018 arasında ortalama başarı 13 ülke ve ekonomide yükseldi. Türkiye de bunlardan biri. PISA 2018 sonuçlarını PISA 2015’le karşılaştırdığımızda ortalama puanların arttığı görülüyor. Ancak bu artışı büyük bir gelişme olarak yorumlamamak gerekir. Çünkü Türkiye’nin PISA 2018 sonuçları hala tüm alanlarda OECD ortalamasının altında olduğunu yukarıda da belirtmiştik.

Türkiye’de öğrencilerin okuma, matematik ve fen becerileri nasıl? Sorusuna genel olarak uzmanlar şu değerlendirmeyi yapıyor.

PISA sonuçlarına göre Türkiye’de 15 yaş grubundaki öğrencilerin sadece yüzde 3’ü yüksek başarı seviyesinde (5 ve 6. Seviye) okuma becerilerine sahip. OECD ortalamasına göre okuma alanında yüksek başarı gösteren öğrencilerin oranı ise yüzde 9.

Öğrencilerin yüzde 74’ü okumada seviye 2 ve üzerine erişebilirken bu oran OECD ortalamasında yüzde 77.

Ülke ve ekonomiler, PISA 2018 okuma puanlarına göre sıralandığında Türkiye, 78 ülke ve ekonomi arasında 40. sırada yer alıyor. 2015’te okuma alanında 70 ülke ve ekonomi arasında 50. sıradaydı.

PISA sonuçlarına göre Türkiye’deki öğrencilerin yüzde 63’ü matematikte seviye 2 ve üzerine erişebilirken bu oran OECD ortalamasında yüzde 76.

Matematik alanında seviye ikiyi başarabilen öğrenciler asgari seviyede; net yönergeler verilmeden, basit bir durumun matematiksel temsilini yorumlayabilirler ve ayırt edebilirler. Raporda bunun örneği olarak ‘alternatif iki rotanın arasındaki mesafeyi karşılaştırma’ ve ‘fiyatları farklı para birimlerine çevirme’ gösteriliyor.

Türkiye’de öğrencilerin yalnızca yüzde 5’i matematikte seviye 5 ve üzerine çıkabilirken, OECD ortalamalarında bu oran yüzde 11.

Fen alanında ise Türkiye’deki öğrencilerin yüzde 75’i seviye 2 ve üzerine ulaşabilirken, OECD ortalamasına göre öğrencilerin yüzde 78’i fen bilimlerinde seviye 2 ve üzerine çıkabildi.

Türkiye’de öğrencilerin yüzde 2’si fen bilimlerinde en yüksek performansı gösteren seviye 5 veya seviye 6 gruplarına dahil olabilirken OECD ortalamasında aynı oran yüzde 7 olarak gerçekleşti.

PISA 2018 değerlendirmesinde çokça dikkat çeken bir ülke var;

ESTONYA.

Doğrusu çok merak ediyorum. Haftaya Estonya’yı konuşalım.