Denizlili sanayici % 250 mi kazanıyordu ?

Önceki yazımda alttaki soruyu sormuş, 3 olası yanıtı da hemen altında belirterek, bir sonraki yazımda gerçek yanıtı vermeye çalışacağım demiştim.

Soru : Son 7 yılda TL cinsinden girdileri % 200 artan, TL cinsinden gelirleri yaklaşık % 20 azalan ihracatçı bir işletme nasıl ayakta durur ?

1. Daha önceki yıllarda “ ya çok yüksek yani % 250 “ para kazanıyordu
   
2. Ya  “ sihirli formüller “ bularak ayakta kalıyordu
   
3. Ya da “ zarar “ etmeye başladı. Cepten yemeye, kredi kullanmaya, borçlanmaya başladı …….

1. Denizli sanayisi % 250 kazanmıyordu. Hele 2002 – 2008 arasında değil % 250 doğru dürüst para kazanılamadı. Elbette bu süre içinde belli karları yapan kuruluşlar olmuştur. Özellikle ihracat yapan firmalar için bu 7 yıl her açıdan sıkıntılı ve yıpratıcı oldu.

İhracat yapan bir firmanın istediği tek makul beklenti, dengedir. Yani malını sattığı dövizin değeri ile TL enflasyonu arasındaki dengedir.

İhracatçı iki şeyi istemez. Dövizin aşırı artması ve düşmesi.

Firmalarımız için iki darboğaz vardır. Bir, ithal ettiği hammadde veya makine, iki döviz cinsinden borçları.

Döviz cinsinden gelir ve giderleri yeterince oturmamış ihracatçı firmalar için döviz aşırı değerlendiğinde ilk başta olumlu gibi görünen bu durum kısa zaman sonra görülür ki aslında olumsuzdur. Çünkü ithal ettiği hammadde veya makinenin değeri artmıştır. Döviz cinsinden borcunun TL karşılığı artmıştır. Dövizle mal satarak elde ettiği ciro, döviz giderlerinin altında kalmaya başladığında ortaya çıkan tablo acı gerçeği göstermeye başlar.  

Döviz aşırı düştüğünde ise ihracatçı için zaten yaptığı iş içinden çıkılmaz bir hale gelir. Çünkü malın maliyeti satış fiyatına yaklaşmaya bazen zarar etme noktasına gelinir.            

7 yıl boyunca düşük kur yüksek faiz nedeni ile çok küçük kar marjlarıyla “ % 5 – 10 “ çalışıldı. Bazı aylarda kurların iyice düşmesinden dolayı neredeyse “ 0 “ kar ile iş yapıldı.

Değil % 250 son 7 yılda yapılan toplam kar bu rakamın yarısı bile değil.

2. Hiç kimsenin sihirli değneği veya sihirli bir reçetesi yoktu. Herkes kendi tecrübeleri veya kendinden daha iyi olduğunu bildiği başkalarına bakarak bu 7 yılı geçirdi.

3. Son 7 yılda sanayici şunları yaparak ayakta kalmayı başardı. Bu arada başaramayan çok firmada oldu.

1. Tepeden tırnağa tüm israf noktaları bulunmaya çalışıldı ve bunlar ortadan kaldırıldı.

2. Mevcut kapasiteler maliyetler çok az artırılarak “ insan sayısı, makine, hatta enerji …. “ neredeyse ikiye üç e katlandı.

3. Yeni ülkerlerde yeni müşteriler bulundu.

4. Daha çok ithal malzeme kullanıldı. “ Döviz düşük olduğu için “

5. Fasonlaşma arttı.

6. Ürün, hizmet ve lojistik süreçlerde kalite artırıldı.

7. İç rekabetten dolayı malın birim satış fiyatı düşürüldü.

8. Son olarak ve yıkıcı sonuca götürecek olan borçlanma arttı. Bugün Denizli’ mizde banka kredisi kullanmayan firma sayısı % 10 bile bulmayabilir.

Karsızlık veya düşük kar iki temel sonucu getirdi.

1. Yatırım yapamama
   
2. Girişimci ruhun sönmesi.

Bu iki sonuç işsizlik demektir, vergi üretememe demektir, geri kalmışlık demektir, sömürü demektir.

Çetin APA