MİLLETVEKİLLİĞİ

Ülkemiz seçime giderken, yanlışlarla dolu bir süreci yaşamaktadır. Başka devletlerle kıyaslandığında 150 yıldır seçim yapmaktadır. İyiye gideceğine her geçen gün geriye gitmektedir.
Hele 12 Eylül darbesi ile getirilen seçim yasaları ile seçimler göstermelik olmaktan öteye gitmemiştir. Her bir “oy ”un bir karşılığı olması gerekirken yüzde 10 ülke barajı ve genel başkanların doğrudan adayları belirlemesi sayesinde siyaset kurumu çökmüştür. Partilerin birkaçına verilen hazine yardımı sayesinde bazı partiler para içinde yüzerken diğer yanda onlarca parti çalışanların ücretini, kiraları ve diğer giderlerini ödeyemedikleri için perişan olmaktadırlar. Bu haksız rekabet yeni bir partinin doğup büyümesini engellemekte ve bugün olduğu gibi birkaç liderin eline mahkum kılmaktadır.
Çare sağlıklı üye yazımı ve önseçim ile ülke barajının kaldırılmasıdır. Hazine yardımı ise neden bazı partilere verilip diğerlerine verilmiyor, bunu da anlamakta zorluk çekiyorum. Bu eşitsizliği halen neden yargıya taşıyarak iptal ettirmiyorlar bu da ayrı bir eksiklik.
Meclise seçilmek çok önemli bir olaydır. Seçilebilmek hem kolaydır hem de çok zordur. Paran çoksa ve genel merkeze yakınsan işin kolaydır. Bilgiye beceriye hiç gerek yoktur. Başka kriter aranmaz. Bu kişi kanunlar çıkarılırken katkısı ne olur ve suçu varda dokunulmazlık mı istiyor, dolgun maaş mı almak istiyor veya ballı emeklilikten faydalanmak mı istiyor ayrıca kamu gücünü kullanmak mı istiyor bunlara bakılmaz.
Bundan 100 yıl evvel milletvekilliği için kriterleri Damat Ferit hükümeti döneminde ayan üyeliğine atanan Mehmet Zeynelabidin Meşrik-i İrfan Gazetesinde şöyle açıklamıştır. (Bu yazı Konya Yusuf Ağa Kütüphanesi kataloğunda bulunan İslamiyet ve Meşrutiyet adlı eserde bulunmaktadır).Buna göre;
Birincisi: Milletvekili adayı, aday olacağı şehirde uzun süreli oturmuş, yaşamış olmalı, halkın mizacını iyi bilmeli. Bir şehirde oturmamış veya çıkıp gideli uzun zaman olmuş adamların bir kere iyi olup olmadığı bilinemez.
İkincisi: Şehre yarayacak her türlü kanunu ve o şehir halkının saadetini icap edecek şeyleri düşünüp beğenmeye ve böyle bir arayan toplamaya muktedir olmalıdır.
Üçüncüsü: Devletin şan ve şerefini düşünmeyecek kadar cahil olmakla birlikte sefih de olmamalıdır. Çünkü kendi malı kendine teslim edilmeyen sefih bir adama bu gibi vazife verilemez.
Dördüncüsü: Hükümetin kanunsuz ve haksız işlerini yüzüne beraber söylemek hususunda kimseden korkup çekinmez ve ölmekten bile kaçınmaz, dünya için kimseye müdane etmez olmalıdır.
Beşincisi: Parayı görünce her şeye boyun eğecek kadar bağrı yufkalardan ve parayı çok sevenlerden olmamalıdır. Yoksa milletin menfaati zayii olmak ihtimali ziyadeleşir ve memleketi açık açık uçuruma sürükler.
Altıncısı: Memuriyetini muhafaza etmek ve başka bir menfaatini korumak için şuna buna yüzsuyu dökmüş (ağlamış), kendisine haksızlık edenlere göz kırpmış, kendisi haksızlık etmemiş olmamalıdır.
Yedincisi: Rüşvet almış, para ile onun bunun hakkını satmış mahvetmişlerden de olmamalıdır.
Sekizincisi: Halk içinde zulmü işkenceci olanlardan olmamalıdır.
Dokuzuncusu: İki sözlü, ikiyüzlü adamlar da milletvekili olamaz.
Onuncusu: Şunun bunun ayıbını arayan, daima iki kişi arasındaki gizli sırları anlamaya çalışan, hiç yoktan tertip ürütenler de aday gösterilmemelidir.
Onbirincisi: Milletvekilliği bittikten sonra kendini idare edecek bir işi veya zenginliği olmayanlarda da aday gösterilmemelidir. Çünkü bu özellikleri olmayan kişiler hükümetin ayıbını örtüp boyun eğmeye mecbur kalırlar.
Yüz yıl evvelki seçilme kriterleri bu belgede ortaya konulmuştur.
Geçmişte milletvekili olurken dahi bir vasfın arandığı ülkemizde bugün gelinen noktayı kamuoyunun takdirine sunarken, siyaset ve demokrasi kurallarında bir arpa boyu yol almadığımız açıkça ortadadır. Yukarıdaki belgeyi sunarken, ülkeyi yönetenlerin fırsatçılığı bırakıp, siyaseti bir an önce çağdaş seviyeye çıkarmaları, 12 Eylül seçim yasalarının yeniden düzenlemelerini bekliyoruz.

İsmail AĞAR