REKLAMI GEÇ

ENTEGRE ULAŞIM MERKEZLERİ

29 Kasım 2018 Perşembe

“Tümleşik”, “bütünleşik” ya da “bütünleşmiş” gibi Türkçe karşılıkları olmasına rağmen; yazımın başlığında “entegre” sözcüğünü yeğledim, çünkü alışılmış ve daha anlaşılır olduğunu düşündüm. “Ulaşım entegrasyon merkezleri” ve “toplu taşıma aktarma merkezleri” de denebilecek bu tesisler, birden fazla toplu taşıma biçiminin durağıdır. Böyle olunca; bu değişik toplu taşıma biçimleri arasında aktarma yapma olanağını, çoğu kez tek çatı altında sunarlar. Bir de, yapısı gereği aynı zamanda birer “entegre ulaşım merkezi” olabilen havalimanı terminallerini örnek gösterebilirim. En azından hava ve kara ulaşımını bir araya getirdikleri gibi, bu birleşime demiryolu ve hatta denizyolu ulaşımını da katabilirler. Türkiye’mizden iki örnek: İzmir Adnan Menderes havalimanı; hava, kara ve demiryolu ulaşımlarını bir arada sunmaktadır. İstanbul Atatürk havalimanında ise; hava, kara ve hafif raylı sistem ulaşımı bir araya gelmiştir. Örneğin Venedik Marco Polo havalimanında; hava ve kara ulaşımı yanı sıra deniz ulaşımı da bir araya gelmiştir:

 

Yukarıdaki hava fotoğrafının solunda Venedik Havalimanı’nın deniz yolları terminali, alt ortasında iç hatlar yolcu terminali, sağında ise bu havalimanının dış hatlar yolcu terminali görülmektedir. İlk ikisi zaten bitişik olduğu için; deniz yolları terminalinin, biraz uzaktaki dış hatlar terminaline uzun, ince ve kapalı bir geçit yapısıyla nasıl bağlanmış olduğuna dikkat ediniz. Yine de konumuz yalnızca, havalimanı terminallerinin sunduğu entegre ulaşım değildir. Onlar gibi bu amaca uyarlanmaya uygun yerler olan demiryolu istasyonları ve otobüs terminalleri gibi merkezlerle de sınırlı değildir. Konumuz, KENTSEL toplu taşıma biçimlerini (‘mod’larını) bir araya getirip aralarında kolay aktarma olanağı sunan her türden merkezlerdir.

İşlediğim bu konu, ülkemizde bilinmiyor ya da tartışılmıyor değildir. Örneğin 5 Kasım 2014 tarihinde; İETT ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi işbirliğinde, ‘Toplu Ulaşımda Modlar Arası Entegrasyon Vizyonu’ ortak akıl konferansı düzenlenmiştir. Bir metropoliten alanda bir yerden bir yere kesintisiz olarak aynı toplu taşıma biçimiyle gidilemediği durumlarda, kullanılması gereken diğer toplu taşıma biçimine geçişin kolay olması gerekir. Aynı toplu taşıma biçiminin değişik hatları arasında aktarma yapma kolaylığını ve değişik toplu taşıma biçimleri arasında aktarma yapma kolaylığını da en iyi, “entegre ulaşım merkezleri” sağlar. Bunlar arasında bilet ve ücret bütünleşmesi de gerekli olduğundan, İstanbulkart gibi uygulamalar dünyada yaygınlık kazanmıştır. Bu konudaki bir diğer bütünleşme alanı da toplu taşıma hizmeti sunan kamu sektörü ile özel sektör arasındadır.

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin açmış olduğu ve 21 Aralık 2016’da sonuçlanan “Ulaşım Entegrasyon Merkezi” mimari proje yarışması da konumuzla ilgilidir. Proje alanından ve yakınından; tramvay hattı, İzmir metro hattı, İzban hattı ve planlanmış yeraltı hızlı tren hattı geçmektedir. Burada bir de, otobüs aktarma merkezi düşünülmüştür. Birinci gelen proje, tüm bu toplu taşıma biçimlerini bir merkez binayla bağlamak için yaya yolları önermiştir:

Demiryollarıyla kentsel tramvay ve metro hatlarını farklı katlarda olmak üzere bir çatı altında birleştirmiş olan iyi bir entegre ulaşım merkezi örneği de Hollanda’nın Den Haag kentindendir. Aşağıdaki hava fotoğrafının merkezinde Den Haag ana tren istasyonunu görmektesiniz. İstasyona giren siyah çizgiler demiryolları, istasyon üzerinde demiryollarına dik açıdaki siyah çizgiler de tramvay hatlarıdır. Ayrıca, istasyonun soluna paralel geçen siyah çizginin belirttiği metro hattı ile de bağlantı sağlanmıştır:

Çok iyi bir örnek de Çin’den: Hongqiao Entegre Ulaşım Merkezi; büyük bir tren istasyonu, üç hattın aktarma merkezi olan büyük bir metro durağı ve Shanghai Hongqiao havalimanının yeni yolcu terminalini tek bir çatı altında birleştirmektedir. Shanghai Hongqiao Tren İstasyonu, Shanghai kentindeki en büyük istasyonlardan biridir. Bu istasyon; iki hızlı tren hattının ara, bir hızlı tren hattının da ana istasyonudur. Shanghai Hongqiao havalimanı yeni yolcu terminali de yılda 40 milyon yolcu kapasiteli dev bir yapıdır. Aşağıdaki fotoğrafta Hongqiao Entegre Ulaşım merkezini görmektesiniz. Fotoğrafın ortasındaki ince uzun dev yapının işlevleri soldan sağa tren istasyonu, metro aktarma merkezi ve havalimanı yolcu terminalidir:

Dünyada kuşkusuz çok sayıda olan entegre ulaşım merkezlerini siz değerli okurlarıma örneklerle anlatmaya çalıştım. Denizli’miz için de bir entegre ulaşım merkezi şimdiden düşünülmeli ve raylı toplu taşımayla birlikte ve ilişkili olarak gerçekleştirilmelidir. Otobüs terminali ve demiryolu istasyonumuzun birbirine yakın olması, bu entegre ulaşım merkezinin yer seçimi için büyük bir avantajdır. Bu iki yolcu merkeziyle bağlantılı bir biçimde, yakınlarında inşa edilebilir. Böylelikle; “Denizli Kenti Nasıl Planlanmalı-2” başlıklı yazımda; çizimle, 1. Organize Sanayi Sitesi’nden gelerek buradan geçer biçimde önerdiğim Doğu-Batı raylı toplu taşıma hattına durak işlevi de görür.

 

 

 

Not: Yazılar ile ilgili hukuki sorumluluk yazarların kendilerine aittir

Yorum Yaz

Aşağıdaki gerekli alanlara bilgilerinizi girmelisiniz. e-posta adresiniz yayınlanmayacaktır.

 karakter kaldı