BU ŞEHİR ‘ADAM’ OLUR MU!

Şehirlerden adam olur mu? Neden olmasın?

Kelime köküne fazla takılmayın. ‘Adamlık’ günlük kullanım dilinde hem izafi, hem metaforik bir kavram. Olumlama içeren bir anlam yüklemi var. Her benzeşimin ‘adam’ olmakla nitelenmesi boşuna değil. O nedenle şehirleri de ‘adam gibi’ olmak/olmamakla tarif etmenin sakıncası yok.

***

Yaşadığımız şehre de böyle bir ölçütle bakmaya çalışalım.

Bu şehir ‘adam’ olur mu sizce?

Son 10 yılın tarihi içinde öyle ‘vukuatları’ var ki, ‘adam’ olacağından kuşku duymak için her tür gerekçe mevcut. Hem de devletin en tepesinde yer alanların iddia ettiği vukuatlar bunlar. Biz sadece ikisini hatırlayıp geçelim.

***

Henüz 2007/27 Nisan e-darbe girişiminden başlayarak zirvedekilerin dilinden sıkça ülke gündemine düşen ithamların başrolünde bu şehir var. Zamanın acar Genelkurmay Başkanı Yaşar Büyükanıt ve generalleri imzalı bildirinin en ses getiren ithamının odağına Denizli’nin Nikfer Beldesi yerleşmişti.

Yine birkaç yıl önce zamanın Başbakanı Erdoğan, kızlı-erkekli apart tartışmasında doğrudan Denizli’yi adres göstermişti.

Yeni Osmanlıcılık’tan yarım yamalak devşirilmiş genel ahlakçılığı kendi zihniyeti etrafına örülü bir kalkan gibi kullanan Erdoğan benzeri siyasetçiler için anlaşılabilir bir durumdu bu. Ama bu durumun gerçekten bir ‘genel ahlak’ sorunu teşkil edip etmediği ayrı bir soru işaretiydi.

Ortak algı sunumunun öznesi neydi diye sorarsanız, ‘bu şehir adam olmaz’dı.

***

Aslında gündemi daha başka özellikleriyle de oluşturma kapasitesi vardır bu şehrin. Mesela sanayi kapasitesi, istihdam kapasitesi, %10’ları bulan işsizlik kapasitesi, hızla genişleyen varoşları ile biriken yoksulluk kapasitesi, çevre katliamında giderek ön sıralara yerleşen ‘kirlenme’ kapasitesi gibi…

Ne ki bu özelliklerine dokunan olmaz. Prangalı siyaset kültürüne kendini feda etmekte sakınca görmeyen politikacısı, medyası ve iş dünyası için bu nitelikler göz doldurmaz, çekici gelmez, tercih edilmez. Ahlak potasına giren alanlar üzerinden gündelik popülizm yapmak hem kolaylarına gelir, hem de kendilerini ‘bir şey’ sanmanın, öyle sunmanın pratik aracı olarak kullanılır.

Sonra da akşam buluşma mekanlarındaki ortak yargı ‘bu şehir adam olmaz’dır.

***

Son günlerin son peşrevini yapmak Pamukkale Belediye Başkanına düştü. Gaza mı geldi, dili mi sürçtü, yoksa öyle düşündüğü için miydi bilinmez, birkaç yıl önceki başbakanının ağzıyla apart tartışmasına balıklama daldı. Emniyet Müdürlüğünün düzenlediği ‘Huzur’ toplantısında huzursuzluk çıkarma potansiyeli içeren bir açıklama yaptı. “Apartlarla ilgili bir sakıncalı durum gördüğünüz an bize bildirin. Girmediğimiz apart kalmayacak. Kurallara uymayan apartın gözünün yaşına bakmayacağız. Üstelik bu kontroller hiç ara vermeksizin devam edecek. Muhtarlar bu konuda bize yardım etsin. Huzuru ve toplum güvenliğini tehlikeye atan apartlara karşı yaptırım uygulayacağız.”

***

Bu açıklamanın çok rastlantısal olduğunu, öylesine sarf edildiğini sanmıyorum ben. Böyle bir açıklamayı Valinin önünde yapma gereği duyuyorsa hem mülki düzeyde yönetime yetersiz olduğu mesajı veriyor, hem de ipleri eline alma hevesini dile getiriyor olmalı. İşin yasal prosedür kısmına hiç girmiyorum. Belediyelerin böyle bir yetkisi var mı? Buna nasıl cesaret eder gibi afaki sorulara çok gerek yok. Neden? Çünkü gözü karartmış, politikayı da, yönetmeyi de kolluk kuvveti olmaya indirgemiş zar.

Sonradan “kızlı-erkekli demedim” açıklamalarıyla toparlamaya çalışsa da, niyet gayet açık. Çünkü kızlı-erkekliden tutturamazsa, vergiden tutturur, iskan raporundan tutturur, imar izninden tutturur, olmadı yol geçirir, park yapar… tutturur da tutturur.

***

Bu haberlere kızması boşuna değil. Hele bir de çanak sorulardan aldığı cesaretle yaptığı ‘Bu haberi yapanlardan hesap sorarım’ saldırganlığı var ki, “Dimyat’a pirince giderken, evdeki bulgurdan olma’ raddesine ulaşan iktidar şımarıklığını nasıl dengeleyeceğini şaşırıyor.

***

“Pot kırmak”, “herze yemek”, “gaf yapmak”,… Çiçeği burnunda kurumuş Pamukkale Belediye Başkanı’na hangisi yakışıyor sizce?

***

Bu şehir adam olur mu? Bu şehir bu zihniyetle giderse zor ‘adam’ olur.