Pamukkale Rant Kavgası – 1

Pamukkale ören yeri gelirlerinin paylaşımı konusunda yıllardır süren tartışmalar 2014 yılı başından itibaren yeni bir düzleme sıçradı. 26 Kasım 2013 tarihinde yapılan fesih işlemlerinden sonra ören yerinin işletmesi iki şirkete taşeron sistemiyle devir edildi. Devir için varılan karar adeta bir darbe niteliğinde oldu. Ya da her şey oldu-bitti ye getirildi.

Pamukkale de ne oldu?
Özet olarak Pamukkale gelirlerinin paylaşımı konusunda 2006 yılı itibariyle ilgili Bakanlıkla varılan mutabakat sonrası, bu gelirlerin bir bölümü Denizli İl Özel İdaresi eliyle kente bırakılıyordu. Buna karşılık Özel İdare giriş çıkışlardaki düzenlemeyi ve antik havuzun işletmesini üstlenmişti. Yapılan protokol gereği bu süre 2016 yılına kadar yani 10 yıllık süreyi kapsıyordu. Denizli’nin Büyükşehir statüsünü ve İl Özel İdaresi’nin yasa gereği kapanıyor olmasını fırsata çevirmek isteyen Kültür ve Turizm Bakanlığı, sürenin sona ermesini beklemeden bir gecede devir işlemlerini gerçekleştirdi. İşletmenin kontrolü TURSAB(Türkiye Turizm ve Seyahat Acenteleri Birliği)’ne bırakıldı.
Bu devir işlemi için ihale yapıldı mı, nasıl bir ihale gerçekleşti, ihale sözleşmesinde neler yer alıyor, gelirlerin paylaşımı nasıl yapılacak, Bakanlık payları nasıl belirlenecek, devir işlemi için Bakanlığın hangi kurumları yetkili kılındı, gerçekte TURSAB Pamukkale’nin hangi gelirlerini bloke etti… uzayıp gidecek bu soruların tek bir cevabı yok henüz. Neden? Çünkü ortada ne devir işleminin neye göre yapıldığı ile ilgili bir bilgi, ne de ihalenin olup olmadığına dair emare mevcut değil.
Gerçek olan tek şey, 2006 yılı itibariyle İl Özel İdaresinin kontrolünde olan ve yıllık gelirlerinin yaklaşık 15-20 milyon Tl.lik bir bölümü Denizli’ye bırakılan Pamukkale ören yeri, artık Denizli’nin değil. Denizli payı sıfırlandı. Özel İdare’ye ait anlaşma hakkının yasal olarak Denizli Büyükşehir Belediyesi’ne geçmesi gerekiyordu, bu hak açıkça gasp edildi. Özel İdare yatırımları karşılıksız olarak devredilen kuruma bırakılmış oldu? (Sahi aklıma gelmişken sorayım, Özel İdare’nin mülkü sayılan taşınmazlar nelerdi ve bu taşınmazların Büyükşehir’e geçmesi gerekirken TÜRSAB’a devri ne oluyor? Hadi devrettiniz, taşınmazlar kiralandı mı? Kira ödeniyor mu?)
Pamukkale’de olan bitenin görünen sonuç kısmı bundan ibaret.
Konuyu irdelemek ve başka bilgi ve belgelerle derinleştirmek şimdilik zor gibi görünüyor. Buna rağmen bazı sorular sormak mümkün. O soruların şimdiye kadar pek sorulmadığını biliyoruz. Ortalığı yatıştırmak ve “üstüne bir bardak soğuk su için” demek anlamına gelen Nihat Zeybekci demeci dışında elle tutulur, somut bir yetkili-idareci tepkisi de yok.
“Durup dururken şimdi nereden çıktı bu Pamukkale meselesi” diyenlerimiz olabilir. Ya da “neden 8 aydır ses soluk çıkarmadınız, şimdi mi aklınıza geldi” diyenlerimiz çıkabilir. Haklılık payları olmasına karşın, şunu söyleyebiliriz, bu konu Denizli kenti için ciddi bir ekonomik darbedir ve darbede parmağı olan kent içinden ve dışından tüm bürokratların suskunluğu hala devam ediyor. Kimsenin çıkıp “bu işin aslı astarı şöyledir” deme cesareti olmadı, olacağa da benzemiyor. O nedenle tartışmak için gecikme ya da bekleyiş; bazı gerçeklerin belirmesi, ucunu göstermesi ya da açığa çıkmasına yönelik bir bekleme süresi olarak düşünülmeli. Ayrıca basının Pamukkale ile ilgili yazı yazmasına bir tür tahdit konulmuş durumda. İçeri giren gazeteci ya da basından herhangi birinin ‘haber yapmayın’ cinsinden uyarılara muhatap olduğu da biliniyor.

Biz bunları yazarken elimizde somut belgeler mi var? Elbette şimdilik yok. Zaten olabilecek belgelerin başında TÜRSAB’a devir protokolünün içeriği gelir ki, onu da sır gibi saklıyorlar mı bilinmez, ortalıkta yok. Kültür müdürü olan bürokratın bu konuda bir itirazı, tepkisi olabilir mi? Güldürmeyin insanı!
O halde başta söylediğimiz gibi bize bazı sorular sorup yanıtlar aramak-beklemek dışında yapacak bir şey kalmıyor.
Şu anda antik havuz işletmesinde uygulanan sistemin adeta facia olduğu söyleniyor. Havuza girenlerden girişte, tuvalette, tuvalet dönüşünde yeniden havuza girerken ayrı ayrı ücretler alındığı sır değil. Bu uygulamanın nedenini soracak muhatap var mı derseniz, yok. Kimse demeç vermek, açıklama yapmak ya da bilgilendirmek yetkisine de sahip değil.
Anlayacağınız Pamukkale bu günlerde kapağı sıkıca kilitlenmiş bir sır kutusu. Kimse açamıyor, açmaya yeltenenlere de haddi bildiriliyor.
İşletmenin devredildiği 2014 yılı itibariyle ören yeri girişlerine %25 civarında zam yapıldı. Bu zammın gerekçesi neydi? Uygulamaya ilişkin ne bir açıklama ne de bir gerekçelendirme duymadık şimdiye kadar. Eğer zam gerekli idiyse bunu neden Denizli İl Özel İdaresi zamanında yapma gereği duymadı? Neden TÜRSAB devri sonrası yüklü sayılacak bir zam oranıyla girişler yapılabiliyor?
Daha pek çok detay sorumuz var. Bu soruları henüz sormaya dahi başlamadık, önümüzdeki haftalarda Pamukkale ile ilgili sorularımızı sormaya devam edeceğiz.
Çünkü görünen o ki, Denizli’nin Pamukkale markası elinden alındı. Ama Denizli’ye bir kuruş bırakılmadığı gibi, Denizli’de üretilen bir bardak suyun bile satılmadığı, kente yabancı bir kimliğe büründürülen ören yerine dönüşmek üzere.
Celal Şimşek Hoca’nın kulağı çınlasın, turizmi Denizli içine böyle mi taşıyacak bu kent yöneticileri? Müze tartışmalarıyla yıllar kaybedilirken, herkesin birbirinin gözünü kaşını yarma pahasına kırgınlıklara bunun için mi katlanıldı?
Başlığımız Pamukkale Rant Kavgası. Denizli için doğru olmayabilir bu ifade ama ören yeri gelirlerine gözünü dikenler için kesinlikle acımasız bir rant kavgasının merkezi. Orada tarihin, kültürün, doğanın ve geçmişten geleceğe insanlık mirasının varlığı işletmecileri ne kadar ilgilendirebilir ki?