Çivril’de oluşan dev obruğun sırrı çözüldü

Geçtiğimiz ay Çivril’in Yakacık Mahallesi’nde kentte ender görülen olaylardan biri yaşanmış, aş çekirdeği tarlasında 5 metre derinliğinde, 20 metre çapında dev bir obruk oluşmuştu.

Çevrede bulunan vatandaşları korkutan doğa olayının ardından Pamukkale Üniversitesi ve Jeoloji Mühendisleri Odası Denizli Şubesi uzmanları harekete geçti. Prof. Dr. Mehmet Özkul, Doç. Dr. Barış Semiz ve Dr. Suat Taşdelen’den oluşan ekip, obruk ile ilgili kapsamlı bir araştırma yaptı.

Araştırmalarını tamamlayan ekip, tespitlerini bir rapor haline getirdi. Raporda havza dolgusunun tabanda çakıl taşları, üste doğru kumtaşı-kil taşı-killi kireçtaşı ve marnlarla temsil edildiği belirtildi. Obruk oluşumuna ilişkin bilgilerin verildiği raporda, “Obruk, CO2’ce zengin yeraltı sularının hareketi sırasında karbonatlı kayaçları eritir ve yeraltı boşlukları (mağaralar) ve daha ileri aşamada ise bu yeraltı boşluklarının tavanının çökmesi sonucu obrukları meydana gelir. Obrukların oluşumunda arazinin kaya türü ve litolojik özellikleri, yeraltı suyunun akım yönü; yeraltı suyunun ve kayacın kimyasal bileşimi ile etkilidir. Ülkemizde obruk oluşumu en fazla Orta Toroslar’da ve Konya Ovası’nda görülür. Konya Ovası’ndaki obruklar, o bölgedeki Neojen istifinin killi-marnlı gölsel kireçtaşlarında zaman zaman meydana gelen çökmeler sonucu ortaya çıkmıştır. Konya Ovası’nda obruk oluşumunda yeraltı suyunun bünyesinde bulunan volkanik kökenli CO2 ve diğer asidik gazların önemli çözündürme etkisi ve tektonik yapının önemi vardır” denildi.

YAKACIK OBRUĞU YERALTI SULARININ AZALMASI SONUCU OLUŞTU
Yakacık obruğunun oluşumuna ilişkin tespitlerin paylaşıldığı raporda, “Kiltaşı-killi kireçtaşı ve marnlarla temsil edilen Neojen yaşlı göl istifinin üst kısmında meydana gelmiştir. Obruğun meydana geldiği nokta, Baklan-Çivril Grabeni’ni KB’dan sınırlayan KD-GB uzanımlı verev atımlı faya çok yakındır. Obruk oluşan alanda özel şahısların ve DSİ’nin sondaj kuyuları bulunmaktadır. Yörede yıllar içinde yeraltı su seviyesinin düştüğü yerel halk tarafından dile getirilmiştir. Sonuç olarak Yakacık obruğu, fay zonuna yakın bir noktada, Neojen yaşlı gölsel kireçtaşlarında gelişmiştir. Obruk oluşumuna yeraltında çözünmeye bağlı gölsel kireçtaşlarında gelişmiş olan yeraltı boşluğunun tavanının çökmesi neden olmuştur. Yöredeki sondajlardan yapılan yeraltı suyu çekiminin de obruk oluşum sürecini hızlandırdığı düşünülmektedir” denildi.

JEOLOJİ MÜHENDİSLERİNDEN UYARI: HAVZADAN SU ÇEKİMİNİ AZALTIN
Jeoloji Mühendisleri Odası Denizli Şubesi Başkanı Barış Semiz, yaşanan obruk ile ilgili uyarılarda bulundu. Yer altı su kullanımının artması ve su seviyesinin düşmesine bağlı olarak obruk oluşumlarında artma olabileceğinin düşünüldüğünü belirten Semiz, “Bölgedeki tarımsal faaliyetler için yeraltından çekilen toplam su miktarının hızla azaltılması ve denetim altına alınması gerekmektedir” dedi.