Gemici’den çiftçilere anız uyarısı

Anız yakma konusunda çiftçileri uyaran Denizli Ziraat Odası Başkanı Hamdi Gemici, “Buğday ve arpa gibi tahıllar hasat edildikten sonra, tarlada geriye kalan köklü saplara veya sürülmemiş tarlaya anız denilmektedir. Ayrıca hububat hasadı yapıldıktan sonra tarla yüzeyinde anıza ilave olarak, biçerdöverin arkasında bıraktığı sap samandan oluşan namlular da bulunmaktadır. Anız yangınları, nadiren rast gele atılan sigara izmaritinden çıkmaktadır. Maalesef çoğu kez anızlar, resmi makamlarca yakılması yasaklanmasına rağmen, konunun önemini yeterince bilmeyen bazı kişiler tarafından; ikinci ürün ekmek, üst üste tahıl ekilişinde daha kolay sürüm yapmak gibi bahanelerle gizlice yakılmakta, yaktırılmakta ve daha sonra çoban yaktı veya sigara izmaritinden çıktı denilmektedir. Gerçekte bilinçli olan çobanlar, anızların hayvanlarına çok kıymetli yem ve otlak oluşturduğunu bilmekte ve anız yakılmasına kesinlikle karşıdırlar. Anızların önemini bilen çiftçiler de, bitki artıklarının sürümle toprak altına karıştırılmasının, organik madde sağlamada çok gerekli bir işlem olduğunu bilirler ve yakılmasını istemezler” dedi.

SAYISIZ ZARARLARI VAR
Anız yangınlarının toprak içerisindeki faydalı canlıları ve organik maddeleri öldürdüğünü belirten Gemici, “Anızlar yakıldığında, tarla toprağı yüzeyinde 252o C’yi bulan yakıcı bir sıcaklık oluşmaktadır. Bu yüksek sıcaklık toprağın üst katmanlarındaki kil gibi toprak parçacıklarını pişirmekte, topraktaki birçok faydalı mikroorganizma ve solucan gibi küçük canlıları yakarak öldürmektedir.
Anız yakılması sonucu oluşan yüksek sıcaklık: toprağın üst tabakasındaki organik maddeyi de yakmakta, bazı mikro elementleri bitkilerin faydalanamayacağı forma dönüştürmekte ve bu gibi tarlalarda yetişen ürünlerde makro ve mikro besin maddesi noksanlıkları görülmektedir.
Kurak bölge tarlalarında anız yakılması ile tarım topraklarında organik madde hızla azalmaktadır. Anızı yakılan tarlalara ekilen: ayçiçeği, buğday, patates, mısır, pamuk, şeker pancarı, kavun karpuz gibi bitkilerde yetişme döneminde azot, fosfor, potasyum, kalsiyum, kükürt, molibden, bor, demir gibi bitki besin maddesi noksanlığı çok sık olarak görülmektedir. Bitkiler normallerine göre daha kısa, sarı ve cılız kalmakta, kolayca hastalıklarına yakalanmakta ve verimleri çok düşmektedir” diye konuştu.

ORGANİK MADDELER AZALIYOR
Anız yakılması sonucu toprağın bünyesindeki organik maddenin azalması azaldığını kaydeden Gemici, “Anızları sürekli yakılan tarım topraklarında organik madde oranı yüzde 1’in altındadır. Bu gibi organik madde oranı düşük tarlalarda, tohum yatağı hazırlığında, topraktaki tav (rutubet) yetersizliği problemleri olmakta, ekilen bitkilerin çıkışlarında büyük noksanlıklar görülmekte ve yeknesak bir gelişme olmamaktadır. Anız yangınları, tarla yüzeyini bitki örtüsüz bırakacağından, toprağın doğrudan yağmur damlalarına ve rüzgâra açık hale getirmektedir. Çok değerli tarım topraklarının en değerli üst katmanları su ve rüzgâr erozyonu sonucu taşınarak yok olmaktadır. Bazen şiddetli yağışlarla, çoğunlukla anızı yakılan bitki örtüsüz çıplak arazilerden gelen kuvvetli seller; kara yollarını, göletleri, barajları, hatta yerleşim yerlerini çamur ile doldurmakta, önemli ekonomik kayıplara neden olmaktadır” dedi.

VERİM AÇISINDAN ÖNEMLİ
Toprak verimi açısından anız yakmaktan kaçınılmasını isteyen Gemici, şöyle konuştu: “ Anızlar, yakılmayıp uygun bir toprak işleme aleti ile sürülüp organik madde kaynağı olarak tekrar geri toprağa verilmelidir. Anızların sürülmesi tav uygunsa gölge tavı denilen hasattan hemen sonra, uygun değilse yağmur yağdıktan sonra Sonbaharda yapılabilir. Anızların sürülmesinde toprağı devirerek işleyen pullukların ayarlı olmasına ve anızları tamamen toprağın altına gömülmesine dikkat edilmelidir. Anızların işlenmesinde ön gövdecikli veya kulağı uzatılmış ilave kulaklı pulluklar kullanılmasında fayda vardır. Anızlı toprağın 20-25cm arası derinlikte işlenmesi, anızların organik maddeye dönüşebileceği derinliğe gömülmesini sağlamada yeterlidir. Anızların uygun derinlikte sürümüyle, bitki artıklarının tekrar toprağa kazandırılması ile organik maddeye doğal dönüşüm sağlanır ve sürdürülebilir tarım bakımından tarım topraklarının verimliliği korunmuş olmaktadır. Hububat anızlarını yakmayarak, tarımsal zararlı böcekleri yiyen, yumurtalarına zarar veren ve onları hastalandıran doğal biyolojik mücadele ajanları korunmalıdır. Sürdürülebilir bir tarımsal üretim için mutlak gerekli olan, tarla topraklarımızın verimliğinin korunması kesinlikle anız yakma alışkanlığının bırakılmasına bağlıdır.
Ülkemiz topraklarının, şimdiki ve gelecekteki nesilleri doyuracak ürünü vermesi ve onlara güzel yeşil bir çevre, doğa bırakılması bu olumlu düşüncenin herkesçe benimsenmesine bağlıdır”