Kızılcabölük’te Çarpına Müzesi oluşturuldu

Kızılcabölük Belediyesi’nin uzun zamandan beri çalışmalarını yürüttüğü ‘Çarpına Müzesi’ni faaliyete geçirdi.

Pekmez üretme mevsiminde ziyarete açılan “Çarpına Müzesi” aynı zamanda bir sosyal yaşam alanı olarak da kullanılabileceği açıklayan Kızılcabölük Belediye Başkanı Abdülkadir Uslu, Misafirlere yemek ikram edilebilecek, çay, kahve ikram edilebilecek bir ortam yarattıklarını belirtti.

BaşkanUslu, Kızılcabölük’te geleneksel üretimleri gelişen teknolojinin yanında yaşatmaya çalıştıklarını söylerek, “Geleneksel değerleri ve bunların uygulanmasındaki üretim özelliklerini kaybedenlerin hasretle andığı değerler olduğunu biliyoruz. Biz değerlerimizi kaybetmeden sahip olabildiğimiz kadarıyla da olsa bu mekanda canlandırarak, pekmez imalathanesi olan “çarpına” yapımızı geleceğe taşımak istedik. Kullanılan malzemeleri mümkün olduğunca orijinal çarpına kalıntılarından temin ederek buraya taşıdık ve canlandırdık”dedi.

Kızılcabölük’te halen nostaljik ortamda tamamen doğal metotlarla pekmez üretilmeye devam edildiğini ifade eden Uslu, “Bu müzeyi oluşturduğumuz bu günlerde “Çarpına” adı verilen kızılcabölük pekmez imalathanelerinden ayakta kalan 3 imalathanede geleneksel tarzda pekmez üretimi yapılıyor.
Hem kullanılan teknik hem de üretme şekli geleneksel alışkanlıkları yansıtıyor. İmece usulü çalışılarak yapılan pekmez imalatında komşular arasında yardımlaşma devam ediyor.

Aralarında anlaşan komşular sırayla birbirlerine yardım ediyor. Bağ bozumu döneminde 24 saat çalışan çarpınalarda pekmez yapacak üreticiler, pekmez kaynatmada kullanacakları odunları kendileri getiriyor. Çarpınayı (pekmez imalathanesini) yaptıkları pekmez miktarına göre verecekleri pekmez karşılığı kiralıyorlar. Çarpına işleticileri kira karşılığı aldıkları pekmezleri daha sonra satarak paraya dönüştürüyor”diye konuştu.

Uslu sözlerine şöyle devam etti: “Geleneksel üretimi koruma konusunda inadımız devam ediyor. El dokumalarının devamı konusunda ne kadar istekliysek, pekmez üretimindekine benzer geleneklerimizin devamı konusunda da Kızılcabölüklüler olarak gayretliyiz. Paranın dönmediği ve tamamen doğal bir ortamda, tarihsel alışkanlıklarla devam ettirilen bu üretim büyükler için nostaljiyi yaşadığı anlar oluyor. Küçükler de bu alışkanlığı görüyor. Geleceğe taşımaya hazırlanıyor.

Asırlardır kaliteli üzümlerin üretildiği topraklarımızda aileler üzümleri taze tükettiği gibi, kışlık yiyecek olarak kuruttukları “kuru üzümü” kullanmışlar. Yine kendi tüketimlerini karşılayacak kadar da pekmez yapmışlar. Aynı alışkanlık devam ediyor. Aileler kendi ihtiyaçları dışında artan pekmezi satıyorlar. Ancak, üzümcülük yapılan alanların zamanla daralması nedeniyle Kızılcabölük pekmezi’nin methini duyup da Kızılcabölük’e gelen misafirlerimizin pekmez taleplerini karşılamakta zorlanıyoruz.”

Kızılcabölük’te yedi yüz yıldır devam eden imece usulüyle pekmez imal etme geleneği yaşatılıyor. Bunun yanında bağcılığı geliştirerek, yeni istihdam imkanları oluşturulması konusunda Kızılcabölük belediyesinin vatandaşları yönlendirmeye çalışıyor.

Belediye başkanı Uslu, Çarpınada pekmez imal etme geleneğin yaşamasında en büyük görevin büyüklere düştüğünü belirterek, “Pekmez yapımında yaşlılar gençlere pekmez yapım aşamasında püf noktalarını tarif ederek bir bakıma yerinde uygulamalı kurslar vererek bu geleneğin yaşamasında önemli rol üstleniyor.
Tek temennimiz aranan bir ürün olan Kızılcabölük Pekmezinin üretiminin artırılması için geleneksel üzüm çeşitlerimizden oluşan yeni bağların kurulmasıdır” dedi.

ÇARPINA PEKMEZİNİN YARARLARI
Üzümden yapılan Pekmez, yüksek şeker içeriği nedeniyle iyi bir karbonhidrat ve enerji kaynağıdır. Ayrıca, mineralleri yoğun olarak içermektedir. Pekmez özellikle günlük kalsiyum, demir, potasyum ve magnezyum gereksiniminin büyük bir kısmını karşılamaktadır. Mineral miktarının fazla ve emilim oranlarının yüksek olması nedeniyle hamile ve emziklilerin, tüberkilozlu hastaların, iyileşme dönemindeki kişilerin diyetinde yer alması önerilmektedir. Kan yapıcı özelliği vardır.
Pekmezin çok iyi kaynak olduğu besin öğelerinden biri de kromdur. Dokuların krom içeriği hamilelikte, malnütrisyonda ve yaşla büyük ölçüde azalmaktadır. Krom, glikoz toleransa faktörünün yapısında bulunur. Ve insülün kullanımı ile glikoz metabolizmasını etkiler. Rafinasyon işlemi sonucunda gıdalardaki krom miktarının büyük ölçüde azaldığı göz önüne alınırsa pekmezdeki kromun önemi daha da belirginleşmektedir.

Pekmezin yararlarını şu şekilde özetleyebiliriz: Vücuttaki kanı arttırır. Enerji verir. İştah açar. Hamilelikte ve bebek gelişiminde çok faydalıdır. Mideyi, bağırsakları, böbrekleri kuvvetlendirir. Damar sertliğine iyi gelir. Kan dolaşımını rahatlatır.