Denizli’nin enerjisi mermer ve sera

Denizli ekonomisi son yıllarda kabuk değiştiriyor. Kentin gelişiminin motoru olan tekstil ve konfeksiyon sektörü kent ekonomisindeki ağırlığını sürdürürken, 2001 krizinden sonra sanayici ve yatırımcılar, krizlerden korunmak için farklı sektörlere yöneldi. Tekstilin ardından en fazla ilgi gösterilen sektör olan mermer ve traverten sektörü lokomotifin ilk vagonu olurken, jeotermal enerji potansiyeliyle organize seracılık gelişmeye başladı ve son yıllarda enerjiye yapılan yatırımlarla kent ekonomisi kabuk değiştirmeye başladı.

Lokomotifin ilk vagonu mermer
2001 krizinin ardından tekstile alternatif sektör arayan işadamları ve yatırımcılar mermer sektörüne yöneldi. Dünyanın mermer rezervinin yüzde 40’ına sahip ülkemizin rezervinin yarısına sahip Denizli’de firmalar ardı ardına mermer ocakları açıp işletmeye başladı. Sektörde uzun yıllardır faaliyet gösteren firmalar da büyüyerek ihracat rakamlarını artırırken, Jean Claude Van Damme, Versace, Gloria Estefan gibi ünlüler ile Fenerbahçe kalecisi Volkan Demirel de evlerini Denizli mermeriyle döşetti. Mermer blok ve plak mermerin yanı sıra son dönemde atık mermerlerden mozaik üretiminin de geliştiği sektör kentin tekstilin ardından en büyük sektörü olmayı başardı.

Traverten tescillendi
Sektörün büyümesi üzerine Denizli Ticaret Odası harekete geçerek üç yıllık çalışma sonunda  Denizli traverteninin Türk Patent Enstitüsü tarafından “Denizli Traverteni Meşe” adıyla coğrafi işaret belgesiyle tescillenmesini sağladı. Geçen hafta yapılan tanıtım toplantısıyla Denizli traverteninin tescili açıklandı. Denizli Ticaret Odası Başkanı Necdet Özer, “Denizli’de mermer ve traverten sektörünün tekstilden sonra yatırım ve istihdam yönünden ikinci önemli sektör konumunda olduğunu söyleyerek, “Mermer sektörümüz, Denizli ekonomisi için ciddi bir istihdam kaynağıdır. Ocaklarda, fabrikalarda ve atölyelerde 160’ı mühendis olmak üzere toplam 7 bin 500 kişiye istihdam sağlanmakta. Ülkemizin mermer ihracatı 2 milyar dolar, bunun 268 milyon doları Denizli’den yapılıyor. Bu rakam Denizli ihracatının yaklaşık yüzde 10’unu, ülke mermer ihracatının ise yüzde 14’üne tekabül etmekte. Oda olarak üç yıllık çalışmanın sonucu traverten adıyla bilinen bu doğal taşa, Denizli Traverteni tescili aldık. Bu tescilin Denizli’de son 10 yılda hızla gelişen sektörün kaliteli ve markalı üretime geçmesinde büyük yarar sağlayacağına inanıyorum” dedi.

Organize seracılıkta hızlı gelişim
Mermerin yanı sıra kentin gelişen sektörlerinden biri de organize seracılık. Sarayköy Kızıldere ve Gölemezli Bölgesi’ndeki zengin jeotermal kaynakların bulunması son yıllarda jeotermal seracılık alanına yatırımların artmasına neden oldu. Denizli Valiliği’nin girişimleriyle Organize Sera Bölgesi oluşturma çalışmaları başlatıldı. Organize Sera Bölgesi’nin tamamlanma çalışmaları devam ederken bölgede 600 dekar alanda 25 firma ve girişimci üretim yapmaya başladı. Jeotermal ısıtmalı seralarda modern teknolojiler kullanılarak topraksız üretim yapılıyor. Denizli İl Tarım Müdürü Yusuf Gülsever, modern seralar için toplam 60 milyon TL’lik yatırım yapıldığını söyleyerek, “Bu seraların 400 dekarında topraksız kültür olarak adlandırılan cocopit, perlit veya kaya yünü ortamlarında üretim yapılıyor. 2011-2012 üretim sezonunda Sarayköy İlçesindeki bir serada su kültürü tekniğinde üretim yapılmaya başlandı” dedi. Denizli Ticaret Odası Başkanı Necdet Özer ise, Denizli’nin jeotermal seracılık konusunda çok avantajlı olduğunu söyleyerek, “ Seraya yatırım yapan 25 firmamız var, 600 dönümlük arazide bunu gerçekleştiriyorlar. Hepsi ihracat yapıyor. İlimizin iklimi, seracılığa Hollanda ve Antalya’dan daha uygun. Antalya’da soğutmak için, Hollanda’da ise güneş enerjisi için maliyetler yüzde 30 daha fazla. Denizli’de jeotermal sera kurulabilecek daha 9 bin dönümlük arazi bulunuyor” diye konuştu.

Enerjiye dev yatırımlar
Kentte son yıllarda en çok dikkat çeken yatırımlar ise enerji yatırımları. Alman RWE Grup’un Turcas’la birlikte Kaklık’ta inşaatını sürdürdüğü doğalgaz çevrim santrali Denizli’ye bugüne kadar tek kalemde yapılan en büyük yatırım olarak dikkati çekiyor. Bu yılın sonunda üretime başlayacak olan santral 775 MW kurulu güve sahip olacak ve Türkiye’nin enerji üretiminin yüzde 2’sini karşılayacak. Santralin maliyeti ise 500 milyon euro. Enerjide bir başka önemli yatırım ise Zorlu Enerji Grubu tarafından gerçekleştiriliyor. Türkiye’nin en büyük jeotermal  santrali Sarayköy Kızıldere’de 77 dekar alana kurulacak. 230 milyon dolar yatırım miktarı ile hayata geçecek olan yeni santral, yılda 575 milyon kwh üretim kapasitesine sahip olacak. Santral 75 MW elektrik ve 50 MW termal kapasitesine sahip olacak. Kızıldere Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi’nde kuracak santralin arazisinin Zorlu Enerji’ye tahsisi, Denizli Valisi Abdülkadir Demir ve Zorlu Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Zeki Zorlu’nun katılımı ile yapıldı. Zorlu Enerji Grubu şirketlerinden Zorlu Doğal’ın, 245 derece sıcaklığı barındıran Kızıldere jeotermal sahasında 2008 yılında ADÜAŞ ihalesi ile devraldığı 15 MW kurulu güçte bir jeotermal santrali daha bulunuyor. Zorlu Doğal, mevcut ve yeni kuracağı santral ile bölgede yaygın olan seraların buhar ve ısınma ihtiyacını karşılayarak seracılığın güçlenmesine destek olacak.

Denizli Valisi Abdülkadir Demir, Türkiye’nin ilk jeotermal elektrik santralinin 1987 yılında Kızıldere’de kurulduğunu Zorlu Doğal Elektrik tarafından gerçekleştirilecek santral ile 2013 yılında Organize Sera Bölgesi entegrasyonunun da tamamlanacağını söyledi. Abdülkadir Demir, “Türkiye’nin en büyük jeotermal santralinin Denizli’de kurulacak olmasından mutluluk duyuyoruz. Yeni santralin başta seracılık olmak üzere birçok farklı alanda termal kaynağın kullanımını yaygınlaştırarak Denizli’ye önemli bir katma değer yaratacağına inanıyor ve sözleşmenin hayırlı olmasını diliyorum” dedi. Bölgede Bereket Enerji’nin de yatırımları bulunuyor.