EL DOKUMASI TEZAGAHI TEKNOLOJİ MAĞDURU

Kızılcabölük Belediye Başkanı Abdulkadir Uslu, Türkiye’deki önemli dokuma merkezlerinden biri olan beldede dokumacılığın 16. yüzyıldan 19. yüzyılın ortalarına kadar mekiği el ile atılan tezgahlarda yapıldığını hatırlattı.

Uslu, 1800’lü yıllara kadar bu tezgahlarda yalnızca düz beyaz bezlerin dokunduğunu, 1800’lerin ikinci yarısından itibaren desenli alacalar, 1870’ten sonra da elbise olarak kullanılan kumaşlar dokunmaya başlandığını anlatarak, şu bilgileri verdi: “Teknoloji bodoslama girince yeninin büyüsü bir anda gözleri karartıp, eski olan her şeyi bir köşeye fırlatmış. Bu talihsizlikten Kızılcabölü k de payına düşeni alıyor. 1960’larda yöreye elektriğin gelmesiyle birlikte elle dokuma yapılan tezgahlar bir kenara bırakılıyor. Yarı otomatik sonra tam otomatik tezgahlarla işler hızlanıyor. O kadar hızlanıyor ki eskiden kalan her şey unutulmuş. Bunlar arasında kök boya ile yapılan doğal boyamayla kimsenin ilgilenecek zamanı kalmıyor. Hızlı motorize dokuma, hazır boya, süratli üretim derken bir de bakılıyor ki atadan babadan kalan geleneksel yöntemler unutuluyor. Ayrıca devasa teknolojik imkanlara sahip tekstil sektörüyle rekabet etmek hiç de kolay değil”

Tekstilde otomatik, yarı otomatik ve el dokuması olarak 3 yıl öncesine kadar 4 bine yakın dokuma tezgahının bulunduğunu ifade eden Uslu, “Şu anda toplamda 600-700 dokuma tezgahı ancak çalışıyor. Büyüklerin emekli olması, ekonomik şartların değişmesiyle maliyetlerin artması, yeterli pazarlama imkanının sağlanamaması ve özellikle 600 yıldır geleneksel olarak devam eden el dokumasının gerekli tanıtımının yapılarak başka pazarlara ulaşılamaması nedeniyle çalışan işçi sayısı ve tezgah sayısı düştü” dedi.

El dokuma tezgahı sayısının artık 100-150 civarında seyrettiğini anlatan Uslu, şöyle devam etti:
“600 yıl önce atalarımız Kızılcabölük’e dokuma tezgahlarıyla birlikte gelmişler. Ata mesleğimiz burada daha da geliştirilmiş. İlk dönemlerdeki dokumalar daha çok kıl, yün dokumalarla başlamış. Daha sonra pamuk dokumaya dönmüş. Teknoloji ile birlikte daha modern dokumalara dönülmüş ama geleneksel dokumalar da unutulmamış. Kök boyalarla yapılan mamuller uzun süre kullanılmış. Günümüzde de kök boya üretimi devam ediyor ancak maliyetinin yüksek olması dolayısıyla özel siparişlerde kullanılıyor”