Şap uyarısı!

Halk arasında ‘dabak’ veya ‘şap’ olarak bilinen, Türkiye’de yıllardır görülen ve zaman zaman çok yaygın salgına sebep olan şap hastalığı, son günlerde ülkemizin her bölgesinde ortaya çıkmaya başladı. Denizli Veteriner Hekimler Odası Başkanı Mehmet Ali Uzakgider, Denizli’deki hayvan yetiştiricilerini, çevre illerden gelebilecek olan hastalıklı hayvanlara karşı dikkatli olmaya çağırdı.

“Denizli pazarına yönelecekler”
Denizlili üreticileri uyaran Uzakgider, “Hastalığın önlenmesinde aşılama çalışmalarının yanı sıra hayvan hareketlerinin kontrolü büyük önem taşımaktadır. Şu an itibariyle ülkemizde yaygın olan hastalık, ilimize komşu illerde de yaygın bir şekilde görülmektedir. Hastalık görülen komşu illerde bütün hayvan pazarlarının kapatılmış olmasından dolayı hayvan ticareti yapanlar, ilimiz pazarlarına yönelecektir. Bundan dolayı yetiştiricilerimizin çok dikkatli olması gerekmektedir. Öncelikle kendi işletmelerinde biyogüvenlik tedbirlerini almaları şarttır. İşletmelere giriş çıkışlar kontrol altına alınmalıdır. Araç giriş ve çıkışlarında dezenfeksiyon uygulanmalıdır. Dışarıdan hayvan getirilmemeli, eğer getirilecekse 21 gün ayrı bir yerde karantinada tutulmalıdır. İşletmeler belirli aralıklarda dezenfekte edilmelidir” dedi.

“Hijyen kurallarına mutlaka uyun”
Uzakgider, “İşletmeye gelen süt toplayıcılarının, yem dağıtıcılarının ve Veteriner Hekimlerin mutlaka hijyen kurallarına uymaları gerekmektedir. Aksi takdirde hastalık işletmeden-işletmeye yayılacaktır. Hayvanlar Tarım Bakanlığınca belirlenen aşı tipleri ve periyodu çerçevesinde düzenli aşılatılmalıdır. Hastalık çıkan işletme sahipleri, hastalığı gören veteriner hekimler en yakın İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerine derhal bildirmelidirler. Alınacak tedbirlerle kendi işletmemizi koruduğumuz gibi ilimiz ve ülkemiz hayvancılığına ve ekonomisini de korumuş olacağız” dedi.

Şap nedir, nasıl bulaşır?
Şap hastalığı hakkında bilgi veren Uzakgider, “Şap hastalığı ülkeler arası canlı hayvan ve hayvansal ürün ticaretini olumsuz yönde etkileyen, büyük ekonomik kayıplara neden olan, çift tırnaklı hayvanların akut ve çok bulaşıcı viral bir hastalığıdır. Şap hastalığına karşı sığır, koyun, keçi, domuz gibi evcil ve yabani geviş getiren hayvanlar hassastır. Hastalık çok bulaşıcı olması nedeniyle geniş hayvan populasyonlarını etkiler. Başta süt veriminde azalma, hayvanların gelişmesinde gerileme, gebe hayvanlarda yavru atma, buzağı, kuzu ve oğlaklarda ölümlere sebep olarak büyük ekonomik kayıplar meydana getirmektedir. Genellikle hastalık mihrattan 10 km. içerisinde yayılır. En yaygın bulaşma şekli hastalarla direkt temas olup, mihraklarda bu bulaşma yüzde 95 oranındadır. Diğer bir bulaşma şekli hava yolu ile olmaktadır. Hastalık etkeni rüzgarın durumuna göre 60 km. yayılabilir. Dolaylı bulaşmalar ise celep, hayvan bakıcısı, hayvan sahibi, çiftçiler, işletmeye gelen kişiler gibi insanlar vasıtasıyla olmaktadır” dedi.

“Korunmak için aşı şart”
Uzakgider, “Hastalığa yakalanmayan kedi, köpek, kuşlar, fareler veya hastalık etkeni ile bulaşık malzemeler, yem, ot, su, nakil araçları, et, süt gibi hayvansal ürünler ile bulaşmalar olabilmektedir. Hastalığa yakalanan hayvanlarda yüksek ateş, depresyon, solunum güçlüğü, ağız ve ayakta veziküller, süt veriminde düşme, dilde, damakta, dudaklarda içi sıvı dolu kabarcıklar görülür. Meydana gelen yaralardan dolayı hayvan yiyip içemez, genç hayvanlar belirti göstermeden ölebilirler. Hasta hayvanlara destekleyici tedavi uygulanmaz ise ölebilirler. Hastalıktan korunmak için en öncelikli yöntem hastalığa karşı hayvanların aşılanmasıdır. Ülkemizdeki Şap Enstitüsü yıllardır aşı üretimi yapmaktadır. Ancak hastalığın 7 ayrı tipinin ve bu tiplerin de çok sayıda alt tiplerinin olmasından dolayı mücadelede güçlükler yaşanmaktadır. Diğer taraftan Doğu ve Güneydoğu illerinde hayvan kaçakçılığının olması ve sınır güvenliğinin sağlanamamasından dolayı hastalıklı hayvanlar ülkemize girebilmektedir” dedi.