Ülkenin leblebisi Denizli’den

Denizli Ticaret Borsası Başkanı İbrahim Tefenlili, leblebinin ham maddesi olan nohudu en çok yetiştiren ülkelerin Asya’da Türkiye, Hindistan, Pakistan, Afrika’da Etiyopya, ABD’de California ve Meksika ile Avustralya olduğunu söyledi. Türkiye’de yemeklik baklagiller arasında ekim ve üretim bakımından fasulye ve mercimekten sonra nohudun geldiğini belirten Tefenlili, şu bilgileri verdi, ”Türkiye nohut üretiminde Hindistan ve Pakistan’dan sonra üçüncü sırada yer alıyor. Üretilen nohudun büyük bir kısmı leblebi haline getirilerek tüketime sunuluyor. Sade, tuzlu, şekerli, çıtır, vanilyalı, Hindistan cevizli, kakaolu, kahveli, tarçınlı, limonlu, portakallı gibi aromalarla zenginleştirilmiş birçok çeşidi olan leblebinin şekerli çeşitleri daha çok Avrupa’ya ihraç edilirken, acılı çeşitleri Ortadoğu’dan talep görüyor. İhracatın büyük kısmı 1 kilogramdan büyük ambalajlar halinde yapılıyor. İspanya, Yunanistan, Tunus, İtalya, İsrail, Lübnan, Makedonya, ABD, Endonezya, İran, Avustralya, Kanada, Almanya, Kuveyt, Suudi Arabistan, BAE, Fransa, Filistin, Bulgaristan, Hollanda, Belçika, Malezya, KKTC, İngiltere, İsviçre, Avusturya, Kazakistan gibi birçok ülkeye önemli miktarlarda ihracat yapıyoruz.”

Leblebi yapımını da anlatan Tefenlili, nohudun tarladan toplandıktan sonra eleklerden geçirilerek en kaliteli kısmının leblebi için ayrıldığını, eleklerden ayrılan nohutların ocakta 12-17 dakika arasında kavrulduğunu söyledi. Tefenlili, şöyle devam etti, ”Daha sonra nohut sıcak olarak telis çuvallara doldurulur ve on gün dinlenmeye bırakılır. İkinci ve üçüncü tavlardan sonra toprak ve kireç karışımı sergiliklere serilip her gün karıştırılarak 45 ile 60 gün arasında bekletilir. Kavurma ve dinlendirme işlemlerinin süresi leblebinin tadını etkileyen faktörler arasındadır. Bir sonraki işlem nohudun ıslatılmasıdır. Bu işlem sırasında leblebilerin kırıkları da ayrılır ve tekrar çuvallanır. Bir gün sonra nohutların kabukları saç üzerinde ağaç tokmakla karıştırılarak ayrılır. Bu işlem sonrasında hemen tüketilen leblebi ‘tek kavrum leblebi’ olarak adlandırılır. Kızartılacak leblebi ise bir ay daha dinlendirilir ve isteğe göre tuz, baharat ve çeşitli aromalar eklenir. Leblebinin ‘leblebi şekeri’ haline gelmesi ise son bir kavurmadan sonra şekerciler tarafından gerçekleştirilir.”

Türkiye’de leblebi sektörünün özellikle yurt dışından artan taleplere bağlı olarak büyük bir gelişme potansiyeline sahip olduğunu dile getiren Tefenlili, ”Leblebi üretimindeki bölgesel ve yerel farklılıklar, aynı zamanda ülke içinde ve uluslararası pazarlarda rekabeti etkileyen bir faktör. Bunun için haksız rekabetten korumak amacıyla leblebinin coğrafi işaret tescilini sağladık. Bugün Yunanistan, İtalya ve İspanya, ABD, İran, Irak başta olmak üzere birçok Avrupa ve Ortadoğu ülkesine Denizli leblebisi ihraç ediliyor” dedi.

Leblebiciliğin Denizli genelinde önem taşıyan bir ekonomik faaliyet olduğunu belirten Tefenlili, ”İlde leblebi üretimi yapan 500’ü aşkın firma bulunuyor. Tavas ilçesine bağlı Kızılca beldesinde 200’e yakın, Serinhisar ilçemizde ise 160 civarında leblebi imalathanesi var. İmalathanelerin tamamına yakını aile işletmesi şeklinde. Yıllık 30 bin ton civarında üretilen Denizli leblebisi gün geçtikçe adından daha çok söz ettiriyor. Türkiye leblebi ihtiyacının yüzde 80’inin üretimi Denizli’de yapılıyor. Denizli’de üretimi yapılan leblebinin yüzde 75’i ihraç ediliyor” diye konuştu.