Veterinerlerden kurban uyarısı

Denizli Veteriner Hekimler Odası Başkanı Mehmet Ali Uzakgider, Kurban Bayramı öncesinde, alınması gereken tedbirler hakkında vatandaşları bilgilendirdi.

“KURBAN TEHLİKE YARATABİLİR”
Kurbanla ilgili faaliyetlerin, ilgili yasalarda her zaman kapsam dışı bırakıldığını belirten Uzakgider, “Bu nedenle, kurban bayramında pazarlanan ve kesilen hayvanlar, hastalıkların yayılması ve halk sağlığı açısından önemli bir risk oluşturmaktadır. Kurban Bayramı’nda, yaklaşık olarak 600 bin büyük baş ve 2 milyon küçük baş hayvanın nakli ve kesimi yapılmaktadır. Bu miktar, ülkemizde yıllık olarak kesilen hayvan miktarının yüzde 25’idir. Bu kadar büyük sayıda hayvanın bu kadar kısa sürede nakledilmesi ve kesilmesi, gerekli tedbirler alınmadığı ve gerekli alt yapı oluşturulmadığı takdirde, insan sağlığı, hayvan sağlığı ve çevre ile ilgili sorunları da beraberinde getirmektedir. Bunun yanında, kullanılamayan hayvansal yan ürünler nedeniyle büyük ekonomik kayıplar oluşmaktadır” dedi.

“SALGIN HASTALIKLARDA ARTIŞ OLABİLİR”
Uzakgider, özellikle veteriner hekim kontrolü dışında yetiştirilen, sevki yapılan ve satışa sunulan hayvanların, bulaşıcı ve salgın hayvan hastalıklarının yayılma riskini arttırdığını ifade etti. Uzakgider, “Son zamanlarda ülkemizdeki büyük ve küçükbaş hayvan varlığında meydana gelen azalmaya bağlı olarak oluşan aşırı fiyat artışları, Doğu ve Güneydoğu sınırlarından var olduğu bilinen hayvan kaçakçılığını arttıracaktır. Bu durum hem ülkemiz ekonomisi hem de hayvan sağlığı açısından birçok olumsuzluğu da beraberinde getirecektir. Kurbanlık hayvanların, sokaklarda dolaştırılması, meydanlarda bekletilmesi, satın alınan hayvanların evlerin bahçelerinde, balkonlarda tutulmaları ve uygun olmayan yerlerde kesilmeleri tehlikenin boyutunu daha da arttırmaktadır” diye konuştu

“HAYVANDAN İNSANA BULAŞAN 240 HASTALIK VAR”
Hayvanlardan insanlara bulaşabilen 240’ tan fazla hastalık bulunduğunu ifade eden Uzakgider, “Hayvanlardan insanlara geçen bu hastalıkların, özellikle kurban bayramlarında görülme sıklığı yaklaşık yüzde 30 oranında artmaktadır. Türkiye ve pek çok komşu ülkede; Bruselloz, Kist Hidatik, Sistiserkoz, Sarkoplazmoz, Verem, Toksoplazmoz, Şarbon gibi hastalıklar günümüzde hala görülmekte olup, önemli bir halk sağlığı sorunu oluşturmaya devam etmektedirler. Bu hastalıklardan ileri gelebilecek tehlikenin azaltılması veya önlenmesi için öncelikle, hastalıkların hayvanlarda kontrol altına alınması gerekir” dedi.

HAYVAN SEVK EDERKEN YAPILMASI GEREKENLER
Uzakgider, kurbanlık hayvan sevk ettirecek yetiştiricilerin yapması gerekenleri şöyle sıraladı:
1-Sığır cinsi hayvanlarını 2009 yılı sonbahar şap aşılama kampanyasında aşılatmış olmaları veya herhangi bir nedenle aşılatmamış hayvanlarını sevk tarihinden en az 15 gün önceden aşılatmaları zorunludur. Ayrıca, sevk edilecek küçükbaş hayvanların da uygun bir boya ile işaretlenmiş ve şap hastalığına karşı koruyucu olarak aşılanmış olması zorunludur.
2-Kayıt altına alınmamış, kulak küpesiz ve yanlarında pasaportu bulunmayan hayvanların sevklerine hiçbir surette izin verilmeyecektir. Sevk raporunun ilgili kısımlarının yetkililerce doldurularak imzalanmış olması ve hayvanların kulak küpe numaralarını ihtiva etmesi zorunludur.
3-Hayvanlarını ilçe içinde Menşe Şahadetnamesi, ilçe veya iller arası ise Veteriner Sağlık Raporu ile nakletmeleri gerekmekte olup, belgesiz hayvan nakleden hayvan ve araç sahiplerine idari para cezası; bunları taşıyan nakil vasıtalarına da 3 ay süreli trafikten men cezası verilmektedir.
4-Kurbanlık hayvanlarının taşınmasında kullanılacak araçlar, nakil öncesi ve sonrasında temizlenerek dezenfekte edilmeli; hayvanların nakil vasıtalarına aşırı yüklenmelerine, nakliye sırasında yaralanma veya gereksiz yere acı ve ıstırap çekmelerine neden olabilecek nakil vasıtaları ile sevklerine izin verilmemelidir.

KURBANLIK ALIRKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Kurbanlık hayvan alacak vatandaşlara da tavsiyelerde bulunan Uzakgider, kurbanlık hayvan alımlarında dikkat edilecek hususları sıraladı:
1-Veteriner sağlık raporu ve menşe şahadetnamesi olmayan,
2-Sığırlarda küpesi ve pasaportu bulunmayan,
3- Çok zayıf olan,
4-Gebe olan,
5-Yeni doğum yapmış olan,
6-Yüksek ateşi olan,
7-Çok genç ve etleri olgunlaşmamış olan,
8-Tüyleri karışık ve mat olan,
9-Bakışları ve dış görünümü cansız olan,
10-Pis kokulu ishali ve burun akıntısı olan,
11-Çevreye karşı aşırı tepkili veya çok duyarsız olan hayvanların alınmaması gerekmektedir.

KURBAN KESİM YERLERİ NASIL OLMALI?
Uzakgider, kurbanlık kesim yerlerinin de şu özelliklere sahip olması gerektiğini söyledi:
-Kesim yeri temiz olmalı ve akan su bulunmalıdır.
-Kesim yapan kişinin sağlıklı ve temiz olması gerekir.
-Bıçaklar sık sık temizlenmelidir.
-Hastalıklı doku ve organların kesimi sırasında kirlenen bıçaklar dezenfekte edilmelidir.
-Hayvan tutulup yatırılırken veya askıya alınırken işkence-eziyet edilmemelidir.
-Kesim mümkünse askıya alarak yapılmalıdır.
-İç organlar yüzme işlemini takiben en kısa sürede çıkarılmalıdır.
-Kesim sırasında kan, bağırsak içeriği gibi maddelerle çevrenin kirlenmesi engellenmelidir
-Tüketilecek sakatatlar temiz bir şekilde çıkarılmalıdır.
– Kesilen hayvanlara ait hastalıklı organlar, kesim sırasında oluşan artıklar ile özellikle kist hidatikli karaciğerler ile akciğerler kesinlikle kedi ve köpeklere verilmemeli, uygun şekilde hazırlanmış, kedi ve köpekler tarafından çıkarılmayacak derinlikte çukurlara gömülerek imhası sağlanmalıdır.

“KURBAN ETİNİ KESTİKTEN 5-6 SAAT SONRA DOLABA KALDIRIN”
Uzakgider, kurban etlerinin, parçalar halinde temiz kaplara konulup, önce güneş görmeyen serin bir yerde hava alması sağlanarak, kesim sıcaklığının oda ısısına düşmesinin beklenmesi (5–6 saati geçmemeli) ve daha sonra buzdolabına kaldırılması gerektiğini söyledi.
Uzakgider, “Kurbanlık etin dayanma süresi, kesim kalitesi ve et parçasının büyüklüğüne göre değişmekle beraber normal buzdolabı koşullarında 5 veya 6 gündür. Bu süre kıymada genellikle 3 gündür. Eğer daha uzun süreli muhafaza düşünülüyorsa etler derin dondurucuda -18 derecede muhafaza edilmelidir” dedi.
KURBAN DERİSİ VE YAN ÜRÜNLERİN ÜLKE EKONOMİSİNE KATKISI
Kasaplık bir hayvanın, kesimi sonucunda elde edilen değerin yüzde 70’ini et, yüzde 20’sini sakatat, yüzde 10’unu da derinin oluşturduğunu ifade eden Uzakgider, “Kontrollü kesimler sonucu elde edilen deri miktarı Devlet İstatistik Enstitüsü verilerine göre, yıllık yaklaşık 10 milyon adettir. Kontrolsüz kesimlerin yapıldığı kurban bayramlarında ise 3 milyon adet derinin elde edildiği tahmin edilmektedir. Kurbanlık hayvan kesimlerinde kesici ve yüzücülerin bu işte usta olmaması, kullanılan alet ve ekipmanların yetersizliği, kesim yerlerinde yeterli teknik ve hijyenik şartların bulunmamasından dolayı, kusurlu diye isimlendirdiğimiz deriler elde edilmekte, derilerdeki fireler artmakta ve kalite düşmektedir. Kurbanlık hayvanların kesimleri sonucunda elde edilen ham deriler, zamanında ve yeterli düzeyde tuzlanmadıklarından oluşan kokuşmaya bağlı olarak ham deri kayıpları artmaktadır. Bu da doğal olarak kaynak kaybına sebep olmaktadır. Bunun yanında, ülkemiz dışarıdan bağırsak ithal ederek bunları işledikten sonra ihraç eden bir ülkedir. Bağırsak ithalatı ile büyük bir döviz kaybı yaşanmaktadır. Bu nedenle, kurbanlık hayvanlardan elde edilen bağırsaklar mutlaka toplanarak işlenmeli ve ülke ekonomisine kazandırılmalıdır” dedi.