Atatürk’ün karşılama töreninde şok gelişme

Denizihaber.com 1931’de yayında olsa, işte bu flaş başlıkla duyururdu gelişmeyi. Çünkü Kurtuluş Savaşı’nda Denizli’deki Milli Mücadele fitilini ateşleyen Müftü Ahmet Hulisi Efendi’nin Kurtuluş Savaşı’nın önderi, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün kente gerçekleştirdiği tek ziyaret bulunmayışı oldukça önemli.

Farklı spekülasyonlara yol açtı
Milli Mücadelede Denizli’nin simge ismi haline gelen Müftü Ahmet Hulisi Efendi’nin Atatürk’ün kente gerçekleştirdiği tek ziyarette bulunmayışı çeşitli spekülasyonları da beraberinde getirdi. Kimileri Müftü için hasta, kimileri ise şehir dışında dedi.

Atatürk’e kırgındı
81 yıl önce yaşanan bu ilginç gelişmenin perde arkasını Denizlihaber.com olarak yerel tarihçi Mimar Hüsamettin Ataman’a sorduk. Ataman’ın elindeki belgeler Müftü Ahmet Hulisi Efendi’nin Atatürk’e kırgın olduğu yönünde.

İttihat ve Terakkici idi
Dönemin önemli isimleri ve tarihçilerinin eserlerinde Müftü Ahmet Hulisi Efendi’nin Kurtuluş Savaşı konusundaki önemine dikkat çekerken, o yılların öncesine de ışık tutuyor. Müftü Ahmet Hulisi Efendi’nin İttihat ve Terakki Partisi’nin Denizli’deki temsilcisi olduğu da bu belgeler arasında.

Celal Bayar’ın yakın dostu
İttihat ve Terakki Partisi’nin İzmir Temsilcisi ve Ege örgütlenmesinden sorumlu ismi Celal Bayar’dı. Ataman, Bayar’ın kendi anılarını kaleme aldığı kitapta, Müftü Ahmet Hulisi Efendi’yi, Denizli’ye gelerek İttihat ve Terakkki Partisi’ne dahil ettiğine yer verdiğine dikkat çekti.

Kuvayi Milliye Bildirisi’ni ilk imzalayanlardan
Ataman, Bayar’ın anıları ve dönemin tarih kitaplarına yönelik araştırmasına dayanarak, “Celal Bayar, Müftü Efendi’yi İttihat ve Terakki’nin Denizli’deki kolu gibi görmektedir. Sultan Vahdettin’e bağlı olan Şeyhülislam Dürrizade’nin, Mustafa Kemal’i ve Kuvayı Milliye’yi vatan haini ilan eden fetvasına karşı Ankara Müftüsü Rıfat (Börekçi) Efendi’nin hazırladığı Mustafa Kemal Paşa’yı ve Kuvayı Milliye’yi destekleyen bildirisini ilk imzalayanlar arasında Müftü Hulusi Efendi de bulunmaktadır” yorumunu yaptı.

Peki AtatürK’e neden kırıldı
Ataman’a göre Müftü Atatürk’e özellikle Hilafetin ve Padişahlığın kaldırılması nedeniyle kırgındı. Ataman, bu gerekçeyi “Ancak Cumhuriyet’in kurulmasını ve ardından Hilafet’in kaldırılmasını gönülden onaylamadığını, takındığı tavırlardan ve bazı eylemlerinden anlamak mümkündür. Atatürk, Denizli’ye geldiğinde, ne karşılama sırasında, ne de sonraki saatlerde Müftü Efendi’nin adı hiç telaffuz edilmemiştir. Ne Müftü Efendi Atatürk’e ulaşmaya çalışmış, ne de Atatürk Müftü Efendi’yi sormuştur” sözleriyle yorumluyor.