52 yılda 3.8 trilyon km yol, 300 milyon yolcu

Bababalım soyadına Denizlililer hayli aşinadır. Mustafa Kemal Atatürk’ün Denizli’yi ziyaretinde yan yana fotoğraflarını gördüğümüz Hüseyin Mazlum Bababalım,TBMM’de 1. Dönem Denizli Milletvekili olarak Denizli’yi temsil etti. Bababalım, karayoluyla yolcu taşıma fikrini Atatürk ile paylaşmış ve onayını da almıştır. Ancak savaştan yeni çıkmış Türkiye’nin karayolları, bu hizmetin güvenli bir şekilde verilmesi için uygun olmadığından uygulamaya geçilmesi yıllar almıştır. Pamukkale Turizmi kurmak da Bababalım Ailesi’nin daha sonraki kuşaklarına nasip olmuştur.

1962 yılında kurulan ve üç kuşağın bir arada olduğu Pamukkale Turizm, bugün yolcu aşıma sektöründe Türkiye markası oldu. Denizli Birlik adıyla kurulan ve 1 otobüsle başlayan yolcu taşımacılığında ulaşılan rakamlar, firmanın nereden nereye geldiğini de anlatıyor. 400 otobüslük filoyla 2013’te 9 milyon yolcu taşıyan firmanın 52 yılda taşıdığı yolcu sayısı ise 300 milyona ulaştı. Araç filosunun kat ettiği mesafe de 3.8 trilyon kilometre.

Pamukkale Turizm, aynı zamanda sektöründe birçok ilki gerçekleştiren firma olarak da anılıyor. 1970’li yıllarda şehiriçi servisini başlatmak, 1990’lı yıllarda filosuna özel tasarlanmış araçları katmak, 2002’de ilk oneline bilet satışı-rezervasyon hizmetini sunmak, ardından USB girişi olan koltuk ekranları uygulamasını gerçekleştirmek bunlardan bazıları.

Tüm bunları Pamukkale Turizm’de ikinci kuşak olarak görev yapan, şimdilerde oğlu Sadık Bababalım’ı da yanına alan Yönetim Kurulu 2. Başkanı Mazlum Bababalım ile konuştuk.

1 OTOBÜSTEN 400 ARAÇLIK FİLOYA
Pamukkale Turizm ne zaman kuruldu, nasıl kuruldu?

Pamukkale Turizm, 5 ortaklı bir şiket olarak “Denizli Birlik” ismiyle 1962 yılında kuruldu. Bizim aileden ortaklar babam Cafer Sadık Bababalım, amcalarım Turgut Bababalım ve Turhan Kemal Bababalım. O yıldan beri de yolcu taşımaya devam ediyoruz.

Faaliyet kaç otobüsle başladı?
İlk başlangıçta kendimize ait bir otobüsümüz vardı. Sonraki yıllarda artık bu işin taşeronlar ile değil öz malımızla, yani kendimize ait otobüslerle daha iyi yapılabileceğini düşünerek yavaş yavaş otobüs sayımızı artırdık. Artık 80’e yakın öz malımız var. Buna katılımcıları da ilave edersek; örneğin yaz sezonunda 400 otobüsü buluyoruz. Kışın işleri nisbeten düşük olduğundan 250 dolayında otobüsle çalışıyoruz. Otobüs işletmeciliğinde “tamam, bir yere vardım” diyemiyorsunuz. Futbol ligi gibi. Hani orada bir takım üç maç kaybetti mi hemen geri sıralara düşer ya bizim işte öyle. O yüzden bizim sektör çok değişik. Bir esnaf dükkanını akşam 5-6’da kapatır, bizim iş ise 24 saat devamlılık istiyor. Herkes bayramda tatile gider ama bizim iş günümüzdür.

RAKİP ÇOK, REKABET ÇOK YOĞUN
Sizin sektörde rekabet acımasız. Üstelik havayolu da var. Fiyat anlamında kıyasıya rekabet yaşıyorsunuz. Zor değil mi?

Otobüs işletmeciliği gün geçtikçe zorlaşıyor. Sadece havayolu şirketleri değil. Mesela deniz yolları var, Bursa-İstanbul arasında çalışıyor. Efendim, Eskişehir-Ankara arasında hızlı tren var. Ankara-Konya arasında hızlı tren var. Bunlara ilave olarak promosyon adı altında fiyatlar düşük tutulduğundan, otobüs ile yolcu taşımacılığı sektöründe iş gün geçtikçe zorlaşıyor. Bunlara ilave olarak mazot fiyatı artıyor, maliyetler artıyor. Mesela eskiden otobüslerde bir tek su verilirdi. Şimdi kolası, fantası, çayı, kahvesi, keki, dondurması var. Bunlar da birer maliyet.

_________________________________________________

_________________________________________________

Havayolu ulaşımı, örneğin Denizli-İstanbul arasında uçak seferleri yapılması size sıkıntı yaşatıyor mu?

Çok büyük bir sıkıntı yok. Tabi hiç etkilemiyor da değiliz. Mesela Denizli-İstanbul arasında bir tek THY yok, Pegasus’ta geliyor. Pazardan paylarını alıyorlar bir kere. Ama Denizli’de karayolu ile yolcu taşımacılığını çok fazla etkilemiyor. Ha etkilenen iller var; İzmir, İstanbul, Ankara gibi. Onlarla kıyaslandığında Denizli daha az etkileniyor.

2014 SONUNDA HEDEF 10 MİLYON YOLCU
Yılda kaç yolcu taşıyorsunuz, böyle bir istatistik var mı elinizde?

Yıllık yolcu taşıma sayımız 2013’te 9 milyondu. Bu yılın sonundaki hedefimiz 10 milyon. Buraya kolay ulaşmadık. Sabah 04.00’te İzmir seferleri başlıyor ve gece 24.00’e kadar her yarım saatte bir otobüs kalkıyor. Ankara’ya sabah 08.00’de başlayan 11 gündüz seferimiz var. Akşam 10.00’dan sonra her yarım saatte var. İstanbul’a da bir Afyonkarahisar-Kütahya üzerinden, bir de Aydın, İzmir, Balıkesir Bursa üzerinden seferlerimiz var.

Pamukkale Turizm, bugün 450 noktada, 3 bin 600 çalışan ve 400 araçtan ulaşan filosu ile 50 yıl boyunca yapmış olduğu ortalama 3,8 trilyon kilometre yol ve ulaşımını sağladığı ortalama 300 milyon yolcu ile yolcu taşıma sektörü liginin en üst sıralarındadır.

Yolcunun sizden talepleri uç noktalara doğru gidiyor mu?

Elbette… Nasıl diyeyim size, hem en iyisini ve kalitelisini istiyor, hem de en küçük rahatsızlığında bunu hemen dile getiriyor. Bir kurulumuz var, şikayetler orada değerlendiriliyor. Sözü edilen hatayla ilgili sorgulama gerçekleşiyor. Varsa kusur, hata cezalandırma yapılıyor. Başarının karşılığı da tabi ki ödül.

Kaç noktaya seferleriniz var?
Ege Bölgesi’nde varız, Akdeniz’de varız. Zonguldak’a gidiyoruz, Doğu Karadeniz seferlerine başladık. Yeni olarak Çorlu, Lüleburgaz, Kırklareli’ne seferler başlattık. Hedefte Çanakkale, Tekirdağ var. Kısmet bu işler. Talep geliyor gidiyoruz.

Nasıl bir talep geliyor?

Şöyle… Diyelim ki Bartın… Buradan bir otobüs şirketi diyor ki, ben Pamukkale Turizmi buraya taşımak istiyorum, otobüs vererek katkıda bulunurum. Değerlendirme yapıyoruz, uygunsa biz de otobüs vererek seferleri başlatıyoruz.

Türkiye’nin önemli bir bölümüne gidiyorsunuz yani…

Öyle denilebilir. Hala talepler geliyor. Niye Konya’ya girmiyorsunuz, Karabük’e girmiyorsunuz gibi sayısız mailler alıyoruz.

PAMUKKALE BU NOKTAYA NASIL GELDİ?
Geçmişe bakıyoruz, bir dönem Denizli’de Aran vardı, Köseoğlu vardı. Arada kurulup kapanan seyahat şirketleri oldu. Uzun soluklu giden Pamukkale, aynı zamanda Türkiye markası oldu. Bu sürece nasıl geldiniz?

Biz bu işi başlarken küçük bir firmaydık, şahıs şirketiydik. Geliştikçe bu işin böyle gitmeyeceğine karar verdi yönetim ve kurumsallaşmaya yöneldik. Bunun sonucunda firmamıza profesyoneller geldi, onlarla çalışmaya başladık. Şunu rahatlıkla söyleyebilirim, Türkiye’deki en iyi yönetim kadrosu bizde. Evet, Pamukkale Turizm bir başarıyı yakaladı. Ama bunu elde etmek için bir hayli meşakkatli yollardan geçildi, kolay değil. Firmayı 1962’de bugünlere taşıdık. Bu dönemde sayısız firmalar kapandı. Ayakta kalabilmek çok önemliydi. Pamukkale olarak bunu başardık ve gelişim gösterdik.

HİÇ OTURULMADAN DEĞİŞEN KOLTUKLAR
Konfor, yolcunun seçim yaparken aradıklarını başında geliyor. Dün radyo, teyp vardı; bugün koltuk arkalarına TV ekranı konulmasına gelindi. Bu nereye kadar gidecek?

Hizmet öyle bir hale geldi ki, misal koltuk arkası TV ekranları. Onlar 7 inçti, şimdi 10 inçler çıktı, yolcu onu istiyor. Müzikte son çıkanları istiyor. Müzik dediğinizde telif hakkı almanız lazım, aksi takdirde büyük cezalar söz konusu. Film istiyor, hem de en yenisini… Yolcu haklı ama telif sorunu orada da karşımıza çıkıyor. Dolayısıyla şirkete yansıyan bir bedel var.

Her hizmetin size dönüşü maliyet. Artı yakıt, yedek parça ve personel giderleri… Makas daralıyor değil mi?

Kar marjı düşüyor. Filmi istiyor yolcu ama onun öncesine reklam koyduğunuzda, “neden reklam alıyorsunuz” tepkisi geliyor. Bir başka örnek koltuklar. Sıfır otobüs alıyorsunuz ve koltuklarını hiç yolcu oturmadan değiştiriyorsunuz. Bursa’da yeni koltuklar takılıyor yolcu daha çok rahat etsin diye…

HEDEF ŞAMPİYONLUK
Pamukkale Turizm marka oldu, tamam. Ama bundan sonra da hedefleri vardır herhalde?

Hedef şu: Şampiyonluğa ulaşmak, bayrağı en önde taşıyan olmak.

Türkiye’de seyahat firmalarını yan yana koyduğumuzda Pamukkale Turizm’in yeri neresidir?

Bize göre lider… Şöyle hizmette en iyiyiz, lideriz. Yolcu taşımada üçüncü sıradayız. Taşıdığımız yolcu sayısı ve seferlerimizle biz bunu hak ediyoruz.

Yolcu kalite istiyor, bu da maliyet demek. Sıfır kilometre otobüsün fiyatı nedir?

Üretici firmaya göre değişiyor. 200 bin ile 280 bin avro arasında bir otobüsün fiyatı.

Bu da gösteriyor ki, sektörde faaliyet göstermek gittikçe zorlaşıyor galiba…

Sektör giderek daralıyor. Bir Varan Turizm, Türkiye’nin bir numarasıydı, satıldı biliyorsunuz. Sektör dağılıyor yavaş yavaş. Adana tarafında 3-4 firma el değiştirdi. Uşak Anadolu, onu da biz aldık. İyi olan ayakta kalacak.

Ufukta yeni firma alımı görünüyor mu?

Talebe bağlı. Bizim kafamızda ikinci bir firma vardı. Pamukkale A klas diyoruz. Fiyat ne kadar? İstanbul 80 lira. Daha düşük olmaz mı? Var, Anadolu’ya buyrun 70 lira. Kısmet 1,5 yıl öncesineymiş. Anadolu’nun sahibi “ben bu işi yapmayacağım” dedi, şartlar uygundu, aldık. Yine şartlar uygun düşerse olabilir.

YURT İÇİ VE YURT DIŞINA TURLAR
Bababalım Ailesi’nin seyahat firması dışında faaliyet gösterdiği sektör var mı?

Bazı şeyler otobüs işletmeciliğiyle iç içe. Misal dinlenme tesisleri. Yolcunun rahat etmesi, iyi hizmet sunulması bakımından önemsiyoruz. Yıllar önceydi, otoban henüz açılmamıştı ama biz tesis açmıştık Torbalı’da. Orası öncü oldu, burayı Afyon izledi. Sonra Akhisar, Gelenbe açıldı, Dazkırı’daki Kaptan Dinlenmesi Tesisi açıldı. Ayrıca bünyemizde Balım Travel var. Pamukkale’de de turizm sektörüne hizmet veren iki tane restoran bulunuyor.

Balım Travel ile yurt içi ve yurt dışına turlar düzenliyorsunuz, Denizli’de talep nedir?

Denizli insanı sehayate çok açık. Yeni ufuklar olduğunda, ekonomik olduğunda gidiyor. İyi program, iyi konaklama, iyi hizmetle Denizli halkı gezmeye müsait.

Yurt dışı turlarınız nasıl oluyor?

Talebe göre turlar düzenliyoruz. Bangkok, Taylan’a kadar gidilen turlarımız oldu.

Bu turlar özel uçakla mı gerçekleşiyor?

Hayır, tarifeli uçaklar kullanılıyor.