Solucan gübresi üretimi hayatlarını değiştirdi

Kaleli Bakiye-Ali Sarıtaş çifti, Türkiye’de 5-6 yıllık geçmişe sahip solucan üretimi ve solucandan gübre elde etme işiyle farklı bir işletmeciliğin öncüsü oldu Denizli’de. Şanslarını döndüren bu işte şimdi yeni hedefleri sıvı solucan gübresi üretecek tesis kurmak.

Denizli’de çok yaygındır herkesin bildiği işe yatırım yapmak. Örneğin bir dönem parası olanın tekstil sektörüne yönelmesi gibi. Kimileri de çok fazla bilinmeyen ve cesaret edilmeyen işleri denemeyi sever. Bunlardan birisi de Kaleli Sarıtaş çifti. El ele verip solucan ve onun gübresini üretme işine girmişler. Sonuç mu? Ali Sarıtaş’ın ifadesiyle 60 bin lira sermaye ve 225 bin solucanla başladıkları bu işte şans yüzlerine gülmüş. “620 bin lira borcum vardı, ödedim. Şimdi 150 dönüm arazi sahibiyim” diyor.

Ali Sarıtaş, yaptığı işin artık uzmanı olmuş. Sohbete gittik ama gelen gelene. Sanki herkes bugünü beklemiş gibi. Konya’dan, Zonguldak’tan, İstanbul’dan, Aydın’dan bilgi edinmek için gelenler nedeniyle parça parça yapabildik sohbeti.  Bir bize anlattı işini, döndü deneyimlerini konuklarıyla paylaştı. Hem de hiçbir kıskançlık duymadan. “Bu işi yapmak istiyorsanız yardım ederim” sözünü de vererek anlattı bildiklerini.

Eşi Bakiye Sarıtaş ise, kurdukları Kale Eko Solucan Kooperatifi’nin Yönetim Kurulu Başkanı. Üç çocuk annesi, beş de torunu var. Evde oturmak yerine o eşine, eşi de ona omuz vermiş. Kurdukları tesiste üretimi sürekli geliştirmenin arayışı var. Öyle ki otomatik gübre alımını sağlayacak bir makine bile satın almışlar. Faaliyete geçirmek için son çalışmalar yapılıyor. İdari binanın inşaatı da devam ediyor.

Bu hafta Sarıtaş çiftini konuk ettik kahve sohbetimize. İşe anlattıkları… Söz önce Kale Eko Solucan Kooperatifi’nin Yönetim Kurulu Başkanı Bakiye Sarıtaş’da…

22 ÜYELİ KOOPERATİF
Engin Ünal: Türkiye’de yeni yeni yaygınlaşan solucan üretimiyle uğraşıyorsunuz. Bir de kooperatif kurmuşsunuz. İsterseniz buradan başlayalım…

Bakiye Sarıtaş: Kurduğumuz kooperatifin ismi Kale Eko Solucan Kooperatifi. Tarımsal organik gübre üretimi yapıyoruz kooperatife ait tesiste.

Engin Ünal: Kaç üyesi var bu kooperatifin?

Bakiye Sarıtaş: Şu anda 22 üyesi var kooperatifin.

Engin Ünal: Bir havuzda kaç solucan bulunuyor?

Bakiye Sarıtaş: 30 bin ile 60 bin arasında solucan bırakıyoruz havuzlara. Üremesiyle bu sayı bir havuzda ortalama 50 bin oluyor.

İLLE DE KALİFORNİYA TÜRÜ SOLUCAN
Engin Ünal: Bıraktığınız solucanların ürettiği gübre kasayı ne kadar sürede dolduruyor? Gübre üretimi yapan bu solucanların bir türü var mı?

Bakiye Sarıtaş: Var tabii… Kaliforniya solucanından üretim yapıyoruz. Kırmızıdır bu tür. Kesinlikle topraktan çıkan solucanları karıştırmayız. Bir de mavi renkli olanları var. Onları da tesisimizde bulundurmuyoruz. Çünkü onların da kontrolü zor oluyor, havuzlarda tutamıyorsunuz. Yaklaşık 8-9 ay sürüyor. Bir havuzdan 250 ile 300 kilo arasında solucan gübresi elde ediliyor. Aynı zamanda gübre üretimiyle birlikte solucan sayısı da artıyor.

Engin Ünal: Neden illa ki Kaliforniya solucanı?

Bakiye Sarıtaş: Daha çok gübre üretimi sağlıyor. Kalitesi de önemli. Bunu da anca o ırkta bulabiliyorsunuz.

BİR KİLO GÜBRE 2 LİRA
Engin Ünal: Gübreyi kaç liradan satıyorsunuz?

Bakiye Sarıtaş: Solucan gübresi şu anda 2 liradan alıcı buluyor.

Engin Ünal: Solucanları kaça satıyorsunuz?

Bakiye Sarıtaş: Solucanın tanesini talep edene 15 kuruştan veriyoruz.

Engin Ünal: Nerelerde kullanılıyor bu solucan gübresi?

Bakiye Sarıtaş: Her türlü tarım ürününe verilebilir. Toprağı bitki gelişimine daha uygun hale getiriyor. Kokusuzdur, suyu ve toprağı kirletmez. Bitkinin hızlı büyümesini, ürünün erken gelişmesini ve yüksek verim alınmasını sağlıyor. Solucanların kendilerini korumak için salgıladıkları sölom sıvısı, bitkinin kök hastalıklarına karşı direncini artırıyor. İçerdiği bitki besin maddeleri suda yavaş çözüldüğünden bitkilerin uzun süre beslenmesini sağlıyor, kimyevi gübreleme ihtiyacını zamanla azaltıyor. Ürünün aromasını değiştirip, lezzetli olmasına katkı yapıyor.

Zaten bizim bu solucan gübresi üretimi işine girmemizin nedeni de organik tarım üretimine katkıda bulunmak. Sağlıklı bir beslenme ancak organik ürünlerle olur. Bizim tesiste ürettiğimiz gübre bunu için kullanılıyor.

ALAY EDENLERE ALDIRMADILAR

Engin Ünal: Yapılacak bu kadar iş var ama siz solucan üretmeye yönelmişsiniz. Nereden alınıza geldi böyle bir şey?

Bakiye Sarıtaş: İş kurmak istiyordum. Şunu yapayım, bunu yapayım” derken, hiçbir şeye karar veremedim. O sırada eşimin arkadaşı solucan üretiminden bahsetti. Eşim de “Yapacak iş arıyordun, bak solucan üretimi yapılıyormuş, buna başla” dedi. Eşimle birlikte üretim yapılan yerleri gittik, gördük. Irkı temiz olan Kaliforniya solucanı bulup üretmeye başladık.

Engin Ünal: Bunlar için nasıl bir ortam gerekiyor?

Bakiye Sarıtaş: Bulundukları ortamda en düşük sıcaklık 8-9, en yüksek de 30 derece olmalı.

Engin Ünal: Sıcak olursa, karanlık olursa havuzdan dışarıya mı çıkıyorlar?

Bakiye Sarıtaş: Çok sıcakta ölürler. Çok soğuk olursa da uykuya yatar. Dolayısıyla gübre üretimi yapmazlar.

 Engin Ünal: Havuzlardaki solucanları nasıl besliyorsunuz?

Bakiye Sarıtaş: Büyükbaş hayvan gübresi ana madde. Çiftliklerden alınan hayvan gübresinin asidini giderdikten sonra havuza serip solucanları bırakıyoruz. Yumurta kabuğu, çay posası, ıspanak, marul, lahana yaprağı da karıştırıyoruz. Asitli şeyler verilmiyor, çünkü o zaman solucanlar ölüyor.

Engin Ünal: Emek harcayarak para kazanmanın peşinde koşanlar takdire şayandır. Sizin yaptığınız iş de bu anlamda değerli. Ancak etrafınızda “ya bırakın Allah aşkına, yapacak başka iş mi yok” diyen oldu mu?

Bakiye Sarıtaş: Olmaz mı? Oldu tabi ki de… Bizimle alay edenler oldu. Ama şimdi takdir ediyorlar. Ben o zaman eşime hep “Takma söylenenlere, yolumuza devam edelim” telkininde bulundum.

MANŞETİ ALİ SARITAŞ VERDİ

Bakiye Sarıtaş’ın noktayı koyduğu yerden söze eşi Ali Sarıtaş girdi. O da işe nasıl başladıklarından bugünlere gelişi özetledi bize…

Engin Ünal: Hem kooperatif olarak hem kendiniz üretim yapıyorsunuz? Kaç solucanla başladınız bu işe?

Ali Sarıtaş: İlk başladığımızda 225 bin solucan vardı.

Engin Ünal: Şu andaki solucan sayınız kaça ulaştı?

Ali Sarıtaş: Kendimize ait ve kooperatifin toplam 3 tesisi var. Bu tesislerdeki solucan sayısı 6 milyon. Her 3 ayda bir 2 milyon solucan üretimi de oluyor. Onları da üretim için tesis kuran müşterilere satıyoruz.

Engin Ünal: Gübre üretiminiz ne kadar?

Ali Sarıtaş: Üç tesisten 10 ton dolayında. Şu anda 35 ton sipariş var ama elimde üretimini yapabildiğimiz 7-8 ton gübre var.

Engin Ünal: Gördüğümüz kadarıyla siz bu işi tutturmuşsunuz. Burada bulunduğumuz süre içinde Aydın, Zonguldak, Konya ve İstanbul’dan gelenleri gördük. Nerelere solucan verdiniz?

Ali Sarıtaş: Bize gelen herkese yardımcı olmaya çalışıyoruz. Başladığımızdan bugün edindiğimiz tecrübeyi paylaşıyoruz. Tesis kurma konusunda talepte bulunanlara yardım ediyoruz. Birçok ilden gelenlere solucan ve gübre sattık. Şanlıurfa’ya kadar solucan verdik.

Engin Ünal: Bundan sonraki hedef ne?

Ali Sarıtaş: Bu işe başladığımızda 620 bin lira borcum vardı. 60 bin lirayla yola çıktık ve çok şükür Allah yardım etti, bugünlere geldik. Borçlarımın tamamını ödediğim gibi Kale’de 150 dönüm arazim oldu. Şimdi hedefte fabrika kurmak var, ihracat var, çekirge çiftliği var.

Engin Ünal: Fabrikada ne üreteceksiniz?

Ali Sarıtaş: Solucanın sıvı gübresini…

Engin Ünal: Elinizdeki solucan bu iş için yeterli mi?

Ali Sarıtaş: Fabrika için aylık 35 milyon solucan ve 80 ton gübre üretimi gerekiyor.

Engin Ünal: Türkiye’de solucan üretimi yapılan kaç tesis var?

Ali Sarıtaş: Tam sayıyı bilmiyorum. Bine yakındır. Çünkü Türkiye’de bu üretim 6 yıllık geçmişe sahip. Amerika’da, İsrail’de 50-60 yıllık geçmişi var bu işin.