“Tekstil, bir girdaba sürüklendi”

CHP Denizli Milletvekili Ali Rıza Ertemur, tekstil ve hazır giyim sektörünün yaşadığı sorunların araştırılması ve bu konuda gerekli önlemlerin alınması için, TBMM’ye verdiği meclis araştırma önergesi hakkında, TBMM Genel Kurulu’nda söz aldı.

‘Üretim, istihdam ve ihracatın lokomotifiydi’
Tekstil ve hazır giyim sanayinin, istihdam, üretim ve ihracatın lokomotifi ve ülke ekonomisinin can damarı olduğunu belirten Ertemur, “Sektörün yerine getirdiği işlevler yalnızca üretim ve ihracat gibi ekonomik alanlarla sınırlı değildir. Ülkemizin en büyük sorunu olan işsizliği de önlemektedir. Ne var ki, bu önemli sektörümüz her geçen gün daralmakta, yaşanılan ciddi sorunlar nedeniyle uluslararası piyasalarda rekabet gücünü kaybetmektedir. Buna karşın başta Çin olmak üzere Uzakdoğu ülkeleri dünya pazarındaki paylarını sürekli artırmaktadır. Doğrudan sağladığı istihdamı 2.5 milyonu bulan ve dolaylı olarak sağladığı istihdamla 10 milyon kişinin ekmek kapısı olan tekstil ve hazır giyim sanayi, ülke ekonomisinin ve istihdamın bel kemiği niteliğindedir. Toplam istihdamdaki payı yüzde 13.6’yı bulan sektörün sanayi istihdamından aldığı pay ise, yüzde 23.9’a erişmektedir. Ülkemiz istihdamında oynadığı bu ciddi rolün yanı sıra ödediği sosyal güvenlik primleri ve vergiler yoluyla da Türkiye ekonomisine kayda değer katkı sağlamaktadır” dedi.

‘Tekstil, kan kaybetti’
AKP hükümetleri döneminde izlenen hatalı politikalar, yanlış tercihler ve uygulamalar nedeniyle, tekstil ve hazır giyim sektörünün hızla kan kaybettiğini belirten Ertemur, “Tekstil ve hazır giyim sektörünün önemli merkezlerinden biri olan Denizli ilimiz başta olmak üzere ülkemizdeki büyük tekstil merkezleri geri dönüşü olmayan bir girdabın içine sürüklenmiştir.
Ülkemizin ve dünyanın önemli tekstil ve hazır giyim merkezlerinden biri olan Denizli’nin yaşadığı sorunlar ülkemiz için de bulunduğu tablo açısından da önemli bir örnektir. Denizli son yıllara kadar göç alan ve büyüyen bir kentti. Yaşanan ekonomik kriz ve gerekli önlemlerin alınmaması nedeniyle artık Denizli göç vermeye başlamıştır” dedi.

İflaslar nedeniyle iş adamlarının intihar ettiği, fabrikaların kapısına kilit vurulduğu Denizli’de en temel sorunun işsizlik olduğunu ifade eden Ertemur, “2009 yılı Temmuz ayı ile geçen yılın aynı dönemi kapsayan sürede Denizli’de tekstil sektöründe işsizlik rekor kırmıştır. Tekstilde 10 bin 962 kişi (yüzde 23.2) işini kaybetmiş ve tekstil istihdamı 36 bin 542 kişiye gerilemiştir. Başka bir ifade ile Denizli’de tekstil sektöründe çalışan her dört kişiden biri son bir yıl içinde işini kaybetmiştir. Rakamlar Denizli’deki toplam istihdam kaybının yüzde 80’nin, tekstil sektöründen kaynaklandığını göstermektedir” dedi.

‘Çözüm için ciddi bir adım atılmadı’
Tekstil sektörünün sorunlarının çözümü için bugüne kadar ciddi bir adım atılmadığını dile getiren Ertemur, “Türkiye’de asgari ücret üzerindeki istihdam vergileri ve sosyal güvenlik giderlerinin, çalışanların işverene maliyeti içerisindeki payı OECD ortalamasının 2 katını aşmaktadır. Dahası bu sektördeki zorlu rakiplerimizin neredeyse tamamında, devlet istihdam üzerine aşırı yükler bindirmek bir yana işgücü maliyetleri konusunda ciddi sübvansiyonlar uygulamaktadır. Girdi maliyetleri içindeki istihdamın payını ciddi boyutlarda düşük tutmaktadır. Söz gelimi ülkemiz tekstil ve hazır giyim sanayindeki ortalama işçi maliyeti, en zorlu rakibimiz Çin’in 4 katı daha pahalıdır. Tekstil ve hazır giyim sektöründe en büyük enerji girdisini oluşturan elektriğin ülkemizdeki fiyatı, dünya ortalamasının neredeyse 2 katıdır.
Teşvik uygulamaları hedeflenenin tersine, kendi olanak ve becerileriyle sanayileşmiş illerimizi cezalandırmakta bölgesel ve sektörel farklılıkları tamamen göz ardı edilerek, yörelerimizin sahip olduğu farklı rekabetçi üstünlükleri dikkate alınmamaktadır. Vakit geçirmeden bölgeleri temel alan uygulamadan vazgeçilerek, tekstil ve hazır giyim sanayi gibi ihracat odaklı sektörleri ön plana çıkaran bir teşvik sistemine geçilmesi yerinde olacaktır” dedi.

CHP milletvekillerinden oluşan bir heyetin, Denizli’de yaşanan ekonomik sıkıntıları incelediğini de hatırlatan Ertemur, bu incelemede yaptıkları saptamaları da paylaştı. Ertemur, “Esnaf odası yetkilileri tarafından TL’nin değerinin yeniden artmaya başlamasının sıkıntıların başlıca nedeni olduğu ifade edilmektedir. Denizli’deki oda başkanlarının bir diğer şikayeti de teşvik sistemidir. Özellikle Denizli, gelişmiş yöre kapsamına alınırken, komşu kentlerin çok ciddi teşviklerden yararlandırılmasının ve tekstilin doğu illerine taşınmasına ilişkin teşviklerin Denizli’de mevcut doğal kümelenmeyi dağıtma riskini yarattığı ve ilde yatırımların durmasına neden olduğu ifade edilmiştir. Diğer taraftan elektrik ve doğalgaz fiyatlarının yüksekliği ve istihdam üzerindeki yüklerin ağırlığı da sanayinin önemli sorunlarından biri olarak belirtilmektedir” dedi.

‘Denizli, Türkiye’yi yansıtıyor’
Denizli’de üretime ilişkin öncü göstergelerin, Türkiye geneli ile uyumlu olduğunu ifade eden Ertemur, “Eylül ayında Denizli Organize Sanayi Bölgesi’nde tüketilen sanayi elektriği, geçen yılın aynı dönemine göre, yüzde 10.1 oranında gerilerken, aynı dönemde doğal gaz tüketimi yüzde 54.6 oranında gerilemiştir. Üretim sürecinde kullanılan temel girdilerdeki bu düşüşler Denizli’deki firmaların üretimlerinin de düşmeye devam ettiği hususunda ipuçları vermektedir.Denizli’de de düşen kapasite kullanımı ve üretim kayıpları yatırım talebini de etkilemektedir. 2009 yılının ilk dokuz aylık döneminde alınan yatırım teşviklerinin geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 44,2 oranında gerilediği gözlenmektedir. İhracat tarafında da Denizli’nin durumu Türkiye’den farklı değildir” dedi.

‘Esnaf da sıkıntı yaşıyor’
İhracat verilerine de değinen Ertemur, “Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre, yılın ilk dokuz aylık döneminde Türkiye’nin ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre, yüzde 32,7 düşmüş ve 68,9 milyar dolar olmuştur. Sektörler itibariyle bakıldığında ise Tekstil ve hammaddeleri ihracatının aynı dönemde yüzde 27,4; hazır giyim ihracatının ise yüzde 23,2 oranında gerilediği dikkati çekmektedir. Söz konusu rakamlar Denizli özelinde değerlendirildiğinde ise yılın ilk dokuz ayında Denizli’nin toplam ihracatının, geçen yılın aynı dönemine göre, yüzde 34,4 gerileyerek 1,2 milyar dolara düşmüştür. Tekstil ve Hazır Giyim ihracatının ise aynı dönemde yüzde 27,1 gerileyerek 699 bin dolara inmiştir. Diğer taraftan hem artan işsizlik hem de tarımda düşen gelirler nedeniyle Denizli esnafı da sıkıntı yaşamaktadır. Esnaf siciline giriş ve çıkışlar bu durumu ortaya koymaktadır” diye konuştu.

Ertemur, Denizli ekonomisindeki temel sorunları ise şöyle sıraladı:
“Kapanan işyerleri veya işten çıkartmalar nedeniyle artan işsizlik ve düşen istihdam,
İhracat pazarlarında küresel krize bağlı olarak yaşanan daralma,
Kriz nedeniyle bankaların ürkekleşmesine bağlı olarak daralan kredi imkanları.
Türk Lirası’nın aşırı değer kazanmasına bağlı olarak özellikle tekstil gibi yerli katma değeri yüksek sektörlerin tasfiye sürecine girmesi”.

‘Sorunlar, kriz kaynaklı değil’
Denizli’de yaşanan sorunların, hükümetin iddia ettiği gibi yapısal bir değişimin ya da küresel krizin doğal bir sonucu olmadığını ifade eden Ertemur, “Özelde Denizli’nin genelde Türk sanayinin sorunlarının arkasında hükümetin modası geçmiş paradigmalara dayanan yanlış büyüme stratejisi bulunmaktadır. Rekabet gücümüzü yeniden ayağa kaldıracak makro politikalar ve ülkenin stratejik kaynağı olan genç nüfusu hızla üretim seferberliğine katarak dışarıdan finans piyasalarına sermaye getirenlerden çok bu ülkede yaratılan katma değeri destekleyecek yeni bir sanayileşme stratejisi Türk sanayinin ve Denizli’nin geleceği açısından bir gereklilik olarak her geçen gün ağırlığını hissettirmektedir. Yüce Meclisimizin, lokomotif sektörlerimizden olan tekstil ve hazır giyim sektörününün yaşadığı sorunlara artık göz yummayacağını düşünüyorum” dedi.