Miras göz hastalığı Keratokonus

Keratokonus nedir, belirtileri, tedavi yöntemleri, yol açtığı görme bozuklukları neler? Bunları Özel Ege Akademi Göz Hastanesi’nden Göz Hastalıkları Uzmanı Serdar Marol ile konuştuk.

KERATOKUNUS NEDIR?
Dr.Serdar Marol: Gözün en önünde yer alan ve bir kubbe bombeliğinde olması gereken saydam tabakanın bombeliğinin bozulması ve konik şekil almasıdır.
Yani keratokonus, “konik şekilli kornea” anlamındadır. Normalde yuvarlak şekilli olan korneanın konikleşmesiyle görme azalır.

KERATOKONUS’DA İLK BELİRTİ NEDİR ?
Dr.Serdar Marol: Keratokonuslu gözlerde, başlangıçta astigmat denilen görme bozukluğu ortaya çıkar. Bu, genellikle miyop-astigmat türündedir. Hastalığın ilerlemesi ile birlikte göz gittikçe daha fazla miyop ve astigmat olmaya başlar, özellikle astigmatizma çok ilerler, kornea (saydam tabaka) giderek öne doğru konikleşir ve incelir, düzensiz bir şekil alır. Bu şekil bozukluğuna paralel olarak da gözlükle düzeltilemeyen bir astigmatizma oluşur.

KERATOKONUS’UN NEDENİ BİLİNİYOR MU ?
Dr.Serdar Marol: Keratokonusun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte genetik bir yönü mevcuttur. Keratokonus bir anlamda, korneanın dejeneratif bir hastalığıdır.

KERATOKONUS SIK GÖRÜLEN HASTALIK MIDIR? KAÇ YAŞINDA GÖRÜLÜR ?
Dr.Serdar Marol: Keratokonus, toplumda ortalama her 2000 kişide bir (1/2000) görülen bir hastalıktır. Ortaya çıkışı genellikle 15-20 yaşlarındadır. Her hastada değişik seyredebilir. Bazen 4-10 yıl ilerler, sonra durabilir. Bazen de hızla ilerler, görme kısa zamanda bozulabilir.

KERATOKONUS’DA GÖRME NEDEN AZALIR ?
Dr.Serdar Marol: Keratokonus hastalığında korneanın şeklinin bozulması, deforme olması, gözde oluşan görüntünün de deforme olmasına, görme netliğinin ve kalitesinin bozulmasına ve görme derecesinin azalmasına neden olur.

HASTALIK NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Dr.Serdar Marol: Hastalık belirtileri genellikle çocukluk çağında ortaya çıkar. Aile açısından ilk şüphelenilmesi gereken an; çok sık gözlük numarasının değişimi ve yüksek astigmatlı gözlüktür. Ancak şüphe sonu teşhis için ve keratokonusun hangi aşamada olduğunun belirlenmesi için ileri tetkik cihazları gerekmektedir. Bunların en başında korneal topografi cihazı gelmektedir. Ancak günümüzde sadece saydam tabakanın (kornea) ön yüzeyinin haritasını veren topografi cihazlarının yerine, saydam tabakanın (kornea) arka yüzeyinin de haritasını veren cihazların kullanımı gerekmektedir. Çünkü bu topografi cihazları keratakonus klinik bulgu vermeden, hastayı ve görmelerini hiç etkilemeden teşhis etmeye olanak sağlamaktadır.

KERATOKONUS TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ?
Dr.Serdar Marol: Genel kanının aksine keratokonus artık başarılı bir şekilde tedavi edilebilmektedir.
Tedavi iki şekilde planlanmalıdır. İlk amaç ilerleyici görme kaybını önlemek; ikinci amaç görme kalitesini ve düzeyini arttırmaktır.
Keratokonusun ilerlemesi ve buna bağlı görme düzeyinin azalması günümüzde önlenebilmektedir. Bu korneal çapraz bağlama (corneal crosslinking) adı verilen yöntemle %90 a varan başarı oranı ile yapılabilmektedir. Bu yöntem hastanenin şartlarında 1 kereye mahsus uygulanan rıboflovin damla ve uv ışınları uygulaması ile yapılan bir tedavidir. Bu şekilde saydam tabaka (kornea) yapısı güçlendirilmekte ve ilerleyici deformasyon önlenmektedir. Bu nedenle 30 yaş altındaki keratokonus hastalarında mutlaka uygulanması gerekmektedir.
İkinci basamak görme düzeyini arttırmaktır. Bu başlangıç keratokonus aşamasında gözlük ile mümkündür. Gözlüğün yetersiz kaldığı durumlarda, orta ve ileri keratokonusta özel keratokonus lensleri uygulanır. Ancak kontak lens kullanmayan veya göz yapısı uygun olmayan hastalar önceleri sadece kornea nakli (keratoplasti) ile tedavi edilebilmekteydi.
Şimdilerde kornea içi halka segmentleriyle saydam tabaka (kornea) yapısının düzeltilmesiyle hastanın görmeleri iyileştirilebilmektedir. Ancak kornea içi halka segmenti uygulamasının başarılı olması için hem hastanenin teknik donanımı, hem cerrahi tecrübe çok önemlidir.
Çok ileri keratokonus için son seçenek kornea nakli (kerotoplasti) ameliyatıdır. Ancak günümüzde uygulanan diğer yöntemlerle çok az hasta kerotoplasti ameliyatına ihtiyaç duymaktadır.

ERKEN TEŞHİS ÇOK ÖNEMLİ Mİ?
Dr.Serdar Marol: Keratokonus belkide erken teşhisin en önemli olduğu hastalıklardan birisidir. Çünkü; keratokonus çok ilerlemediği takdirde hangi aşamada ve hangi görme düzeyinde tespit edilirse o aşamada ilerlemeyi durdurmak mümkündür. Ancak geri dönüş mümkün değildir. Bu nedenle çok erken tespit edilen keratokonus hastaları hiçbir görme kaybına uğramadan tedavi edilebilmektedir.

RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
Dr.Serdar Marol: Risk faktörleri genetik yatkınlık, mekanik travma ve alerjik konjoktivit olarak sıralanabilir.
Ailesel yatkınlık: Ailesinde keratokonus olan hastaların kontrollerini daha sık yaptırmaları gerekmektedir.
Mekanik travma: Uygunsuz kontak lens kullanımı ve göze alınan darbeler, hem mevcut keratokonusun hızlı ilerlemesini, hemde oluşmasını sağlamaktadır.
Alerjik konjoktivit (bahar nezlesi): Böyle hastaların gözlerini çok bastırarak ve uzun süre kaşımaları yine aynı şekilde mevcut keratokonusun hızlı ilerlemesini, hem de oluşmasını sağlamaktadır.