Denizli’de 90 Talasemi hastası var

İl Sağlık Müdürü Erdoğan Taş, Talasemi (Akdeniz Anemisi) hastalığının, kanda bulunan alyuvarın yapım bozukluğu ile oluşan kalıtsal bir kan hastalığı olduğunu söyledi. Taş, Talasemi’nin, başta Akdeniz ülkeleri olmak üzere ülkemizde ve tüm dünyada yaygın olarak görüldüğünü belirterek, “Beta talasemi taşıyıcılığı ülkemizde yüzde 2.12’dir. İlimizde bu oran yüzde 3.2’dir. Diğer hemoglobinopatilerle birlikte yüzde 3.5’dir. Beta Talasemi; Talasemi taşıyıcılığı, Talasemi İntermedia ve Talasemi Majör olmak üzere üç şekilde ele alınır” dedi.

< ?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Taş, “Talasemi taşıyıcılığında,  hafif anemi dışında herhangi bir belirti yoktur. Bu kişiler ya özellikle Talasemi Testi yaptırdıklarında ya da hasta bebekleri olduktan sonra kendilerinin de taşıyıcı olduklarını öğrenmektedirler. Talasemi taşıyıcıları her işte çalışabilirler. Talasemi taşıyıcılığı bulaşıcı değildir, sadece kalıtsal yolla çocuklarına aktarabilirler ve ömür boyu devam eder. Talasemi intermedia hastaları daha nadir kan transfüzyonuna ihtiyaç duyarlar. Talasemi majör hastalarında ise hastalık biraz daha ağır seyreder. Alyuvarların yapımında problem olduğu için sürekli olarak dışarıdan kan nakline ihtiyaç duyarlar. Bu ihtiyaç kişilere göre farklılıklar göstermektedir. Her kan naklinde vücutta demir birikimine yol açmaktadır. Bu demirin vücuttan atılması için kişiler ömür boyu ilaç kullanmak zorundadırlar. Genellikle özel bir serum şeklinde kullanılan bu ilaçların günümüzde ağızdan alınan tabletleri de mevcuttur. Eğer hasta kişilere uygun kemik iliği nakli yapılamazsa, bu tedavileri ömür boyu devam eder” dedi.

Denizli’de 1995 yılında, çiftlerin evlenmeden önce talasemi taşıyıcısı olup olmadıklarını öğrenmeleri için, evlilik öncesi test yaptırmaları, İl Umumi Hıfzıssıhha Kurul Kararı ile zorunlu hale getirildiğini belirten Taş, “İl Sağlık Müdürlüğü olarak hedefimiz, ilimizde talasemi hastası bebek doğumuna engel olmaktır. Bu testin amacı evliliğe engel olmak değildir. Test yaptıran çiftlerin taşıyıcı oldukları tespit edilirse, genetik danışmanlıkları Hemoglobinopati Tanı Merkez’ince verilmektedir. Her ikisi de taşıyıcı çiftlerin, hasta bebek doğum olasılığı yüzde 25, sağlam yüzde 25, taşıyıcı yüzde 50’dir. Doğum öncesi tanı yöntemiyle bu olasılıklar, hamileliğin 9-20. haftaları arasında tespit edilmektedir. İdeal olanı 9-12. haftalar arasında yaptırılmasıdır. Test sonuncunda bebeğin hasta olduğu tespit edilirse, çifte, kendilerini ve bebeği ne tür zorlukların beklediği yönünde genetik danışma hizmeti verilmektedir” diye konuştu.

Denizli’de, Hemoglobinopati Tanı Merkez’inde, 1995-2008 yılları arasında, 129 bin 388 kişi tarandığını ifade eden Taş, “Bunun 116 bin 789 kişisi evlilik öncesidir. 12 bin 599 kişi de doktordan tanı amaçlıdır. Bunlardan 6098’i beta talasemi taşıyıcısı, 441’i de anormal hemoglobinlidir. Doğurganlık yaşında bulunan her ikisi de taşıyıcı toplam 134 çiftimizle irtibat kurarak; gerek doğum öncesi tanı gerekse de genetik danışma kapsamında birebir görüşmeler yapılmaktadır. 2008 yılı sonu itibarı ile doğurganlık yaşında bulunan (15-49 yaş) evli kadınların nikâh öncesi yaklaşık yüzde 40’ı taranmıştır. İlimizde hala talasemili bebek doğmasındaki en önemli etken,  evlenmeden önce test yaptırmamış yüzde 60’lık grubun, henüz testlerinin yapılamamasıdır. Kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarına da büyük görevler düşmektedir. Önceden talasemi testi yaptırmamış ve hamilelikleri erken dönemde tespit edilmiş olan çiftlerin Hemoglobinopati Tanı Merkezi’ne yönlendirmeleri gerekmektedir” dedi.

Denizli’de 90 Talasemi hastası olduğunu söyleyen Taş, “90 hastamızın 76’sı talasemi majör, 12’si talasemi intermedia, 2’si s-beta talasemidir. 4 hastamız, kemik iliği nakli olmuştur. Bu hastalarımızın yaşam kalitelerini artırmak için Denizli Devlet Hastanesi bünyesinde açılan Talasemi Tanı ve Tedavi Merkez’inde hastaların randevulu olarak tedavileri yapılmaktadır.

İlimizde, aile hekimleri, hastaneler ve üniversite arasındaki talasemi ile ilgili koordinasyon müdürlüğümüz tarafından yapılmaktadır. Bu bağlamda Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde, 70 çift, doğum öncesi tanı programına alınmıştır” dedi.

Evlilik öncesi yapılan Talasemi testi’nin, 2002 yılına kadar sadece Denizli merkezinde yapıldığını, 2002 sonrasında ise ilçe ve köylerdeki evlenecek çiftlere de bu testin yapılmaya başlandığını belirten Taş, “İlimizde nikâh öncesi yapılan test sayısının, gerçekleşen akdi nikâh sayısına oranı 2002 yılına kadar yüzde 40 iken 2002-2008 yıllarında yüzde 100’e yaklaşmıştır” dedi.