Kalp krizinde ilk 6 saat önemli

Denizli Cerrahi Hastanesi’nden Kardiyoloji Uzmanı Uzman Dr. Hakan Göçer, kalp krizine hızlı müdahalenin önemini anlattı. Kalp krizi geçiren hastalara, krizin başlangıcında özellikle ilk 6-12 saat içinde yapılan koroner anjiyografi ve bunun sonucuna göre tıkanan damarın balon veya stentle açılmasının hastanın yaşamını kurtardığını söyleyen Göçer, “Kardiyovasküler hastalıklar, tüm dünyada ölüm nedenleri arasında ilk sıradaki yerini korumaya devam ediyor. Her yıl yaklaşık bir milyon kişi kalp krizi yakınmasıyla hastaneye başvuruyor; 500 bin kişi ise kalp krizi yüzünden yaşamını kaybediyor” dedi.

Kalp krizi neden meydana geliyor?

Kalp krizlerinin çoğu kalp kasına kan ve oksijen taşıyan atardamarlarda yani koroner arterlerde pıhtı oluşumu nedeniyle meydana geldiğin anlatan Göçer, “Pıhtı, genelde damar yüzeyini daraltan aterosklerotik plağın yırtılması sonucu, kanın plağın altındaki doku ile temas etmesi nedeniyle oluşur. Sürekli olarak damar yüzeyiyle temas eden kan normal şartlarda pıhtılaşmaz. Ancak, yabancı bir yüzeye değdiğinde pıhtılaşır ve damarı tıkar. Koroner arterlerdeki pıhtılar kalp kasına kan ve oksijen akışını engeller, bu da o bölgedeki kalp hücrelerinin ölümüne sebep olur. Hasar gören kalp kası kasılma yeteneğini kaybeder ve kalbin geri kalan kısmı hasar gören bu bölümün işini de yapmak zorunda kalır. Kalp krizinin en tipik belirtisi göğüs ağrısıdır. Kalp krizi geçiren hastalar baskı tarzında, beraberinde terlemenin de olduğu, bazen kusmanın eklendiği, çok şiddetli, sanki göğüs kafesi bir mengene ile sıkıştırılıyormuş gibi bir ağrıyı tarif ediyorlar. Yürürken ya da son birkaç haftadır kısa süreli dinlenme esnasında ağrısı olan hastalar ağrının karakterini zaten tanıyorlar. Bu kişiler ağrının çok daha şiddetlendiğini fark edebiliyorlar. Ancak burada asıl önemli olan olayın farkında olmayan daha genç ya da öncesinde yürürken ya da istirahat anında kısa süreli ağrılar yaşamamış hastalar. Bunlar ağrıyı bilmiyorlar, bu yüzden de o gelen ağrıyı bazen kas ağrısı olarak yorumlayabiliyorlar. Bu da bu kişilerin hastaneye başvurma süresini uzatıyor. Ayrıca sırt, sol kol ağrısı ve bazende mide ağrısı şeklinde ağrıların altında kalp krizinin bulunabileceğini, Diabetiklerde ve yaşlılarda hiç ağrı yakınması olmadan sadece ani başlayan nefes darlığının nedeninin kal krizi olabileceğini unutmamak gerekiyor” diye konuştu.

Ne zaman acilen doktora başvurulmalı?

Kalp krizi sırasında ağrı başladıktan sonra ilk 20 dakikadan itibaren hücre ölümü başladığını söyleyen Göçer, hemen müdahale edilemediği takdirde ilk saatlerde o dokunun önemli bir kısmının kaybedileceğini dile getirdi. Göçer sözlerine şöyle devam etti: “Altıncı saate geldiğiniz zaman kaybettiğiniz canlı doku miktarı yaklaşık yüzde 90’ın üzerine çıkıyor. Dolayısıyla ağrının başlangıcı ile damarın açılması arasında geçen süre çok kritik bir süre. Önemli olan bu sürede en kısa zamanda müdahale etmek. Dolayısıyla hastanın bahsedilen yakınmaları başladıktan sonra 20 dakikada geçmediyse, en kısa zamanda hastaneye gelmesini ve bir kalp elektrokardiyografisi (EKG) çektirmesini tavsiye ediyoruz” dedi.

Kriz anında ne yapılmalı?

Göçer, kriz anında yapılması gerekenleri şöyle anlattı: “Kalp krizinin başlangıç dönemi en riskli dönem olup ölümlerin yaklaşık yarısı hastaneye ulaşmadan olduğu için kalp krizi geçirdiğini düşündüğümüz birini en kısa zamanda rahat hava alabileceği bir pozisyonda hastaneye yetiştirmek en uygun olacak yaklaşımdır. Çünkü kalp krizi esnasında yapılması gereken müdahaleler ancak deneyimli sağlıklı personeli tarafından gerçekleştirilebilecek işlemlerdir.”