İhracatçı, siyasetçi aynı zamanda neyzen

Fatih Güçel, hem iş, siyaset ve sanat alanındaki yaşadıklarını Olay Gazetesi’nden Tahir Aygün’e anlattı. Aygün sordu Güçel yanıtladı. İşte o röportaj:

Ney üflemeye nasıl başladınız?
“12 yaşında annemin Resim öğretmeni olan aynı zamanda Ressam Neyzen olarak bilinen Ahmet Yakupoğlu’nun yanında ney üflemeye başladım. Daha sonra Sadrettin Özçimi ve Erman Gürtan hoca ile çalıştım. Erman hoca bize ney yapmasını öğretti. Bu ney üretimine 10 yıl önce başladık ve 5 yıldır da tam anlamıyla ve Türkiye’de koleksiyonluk tek üretimi yaparak devam ediyoruz. Dünyanın bir çok bölgesine ve Türkiye’de usta neyzenlerin tercih ettiği neyleri üretiyoruz”

Neyzenliğe ilgi artımı?
“Doğru, son beş altı senedir yoğun bir alaka var. Hem ney üflemek için, hem de ney’in yanında geleneksel Türk İslam sanatlarının bütün alanlarına yoğun bir alaka var. Şimdi çok daha farklı bir şeyle karşı karşıyayız; aşağı yukarı her yaştan talebe var ney öğrenmek için. Benim 200 ün aşkın öğrencim var. Şimdi ney dersi dediğimiz zaman işin içinde usul, makam, solfej ve musiki tarihi şeklinde özetleyeceğimiz bütün alanı kapsayan bir eğitimden bahsediyoruz. Tabi ki en temel amacımız ney’i üflemeyi öğretmek. Bununla birlikte tarihteki neyzenleri tanıtıyoruz, tanımaya çalışıyoruz. Geçtiğimiz eserlerdeki ritim özelliklerini ve makam özelliklerini analiz etmeye çalışıyoruz”

İş hayatının stresi var. İnsanların bu sıkıntılarını bir şekilde üzerlerinden atmaları lazım,
deşarj olmaları lazım. Ney bu konuda destek olacak ciddi bir unsur olabilir mi?
“Öncelikle insanın herhangi bir şeyle sürekli olarak meşgul olması, zaten zaman içerisinde kendisinin psikolojik olarak terbiye edilmesine yol açıyor. Herhangi bir meslek dalında herhangi bir spor alanında ciddi bir şekilde mesai ayıran, bu işlerle uğraşan insanlar daha olgunlaşıyorlar, kemâle doğru kendilerini düzeltiyorlar. Özellikle ney olunca bu daha fazla, daha etkili, daha tesirli bir icra arz ediyor üfleyenler üzerinde”

Ney Anadolu’da ne zaman ortaya çıktı
“Ney bir tasavvuf müziği enstrümanı olarak ortaya çıkıyor. İlk defa Mevlana’nın dergâhlarında kullanılıyor. Kudüm’le birlikte ikisi en temel saz oluyor.. Bir de şu da önemli: Biz hocalarımızdan bu enstrümanı öğrenirken edebi de öğreniyoruz. Yani hocalarımızdan bir enstrümanı çalmasını öğrenirken onun halini de kendimize transfer ediyoruz. Dolayısıyla görünmeyen eğitim tarafı daha önemli sanki. Hz. Mevlana hayatı ney üzerinden seyretmiş, hayatı ney üzerinden anlamaya çalışmış, adlandırmaya çalışmış, temellendirmeye çalışmış, bütün eserlerini bu bakış açısıyla yazmış büyük bir Allah dostudur. Zaten “ney” deyince Hz. Mevlana akla geliyor”

Ney üretimi nasıl yapılıyor?
“Ney üretmek oldukça meşakkatli ve zor bir süreç. Bir kamış dört yıl kurutuluyor. Kurutulan bu kamışları bir dizi işlemden geçiriyoruz. Bu işlem sonrasında öğrenci neyi ve normal neyin dışında koleksiyon değerinde neyler üretiyoruz. Bu koleksiyon neyleri uzun yıllar dayanabilmesi için özel bir formülümüz var sır olarak saklıyoruz bu formülü bu formül üzerine yatırdığımız koleksiyonluk neyleri 4 ay süren bir çalışma sonrasında üretiyoruz”

Ney kaç parçadan oluşuyor?
3 Parçadan oluşuyor ana malzeme kamış. Üfleme bölgesinde baş pare içerisinde hava sıkıştırılarak ses elde edilir. Sıkışan hava kamışın içerisindeki liflerin oluşturduğu tabii kanalcılara çarparak bir titreşim meydana getirir. Sesin kaliteli çıkabilmesi için kamışın gereğinden fazla kalın çaplı veya ince çaplı olması doğru değildir . Ney yapımında en çok tercih edilen kamışlar Hatay İli Asi Nehri ve Samandağı Bölgelerinde yetişen kamışlardır. Ülkemiz dışında Nil Nehri ve Suriye’nin bazı bölgelerinde de ney kamışı yetişmektedir. Türkiye’den kamış stoğu en fazla olan biziz. Ney yapılacak kamış binlerce kamış içerisinden özenle seçilerek alınmaktadır. Boğum aralıklarının 7-8 cm. geçmeyecek şekilde ve birbirlerine eşit uzunluklarda olmasına özen gösterilmeli. Neyde ikinci parça Parazvâne’dir. Neyin alt ve üst tarafına takılan ve çeşitli madenlerden yapılan yüzük biçiminde parçalardır.Parazvanelerin en önemli vazifesi neyin en nazik kısımları olan uç kısımlarını kırılmalara karşı korumaktır. Parazvane yapımında altın , gümüş , alpaka, Pirinç gibi madenler kullanılmaktadır. Son parça ise başpare’dir. Sadece Anadolu neyinde görülen neyin üfleme kısmına konulan parçadır. Biz başpare’de manda boynuzu kullanıyoruz. Ayrıca Fildişi , Abanoz ağacı , Şimşir ağacı , Derlin , Fiber gibi malzemelerden yapılabilmektedir. Osmanlı dönemi neylerinde fil dişi başparelere rastlanmaktadır. Başparenin neyin ses haznesine giren kısmı hafif konik yapılmaktadır. Koniklik neyin çatlaması riskini azaltmaktadır”

Ney dışında başka ilgi alanlarınız var mı?
“Ben amatörde olsa yamaç paraşütü ve at biniciliği yapıyorum. DENHAVK tarafından Dünya Yamaç Paraşütü şampiyonasının organizasyonunda da yer aldık. Koleksiyoncular ve meraklıları içinde tespih yapıyorum. Özel malzemelerden tek tek uğraşarak ürettiğim tesbihler baya rağbet görüyor. Ayrıca kendim üretmesem de ipek halı ticareti ile uğraşıyorum. Tamamen ipekten dokunmuş halıları ürettirerek pazarlıyoruz”

Siyasette de aktif olarak çalışıyorsunuz hedefleriniz var mı?