Taksim Gezi Direnişi’ne Denizli damgası

Yaşar TOK
Tiyatro ve sinema sanatçısı Mehmet Ali Alabora attığı Twit sonrası hükümetin aforozuna uğradı. “Duranadam” Erdem Gündüz, birkaç saat içinde tüm ülkeyi saran bir eylem biçimine önderlik etti.  Mehmet Soğancı, TMMOB’ne bağlı odaların etkinliği ile Taksim direnişinde önemli rol oynadı, sonrasında hükümetin Torba yasaya eklediği maddeyle gece yarısı darbesine maruz kaldı.  Yaşar Çallı ise hazırladığı dev boyutlu “Direniş” tablosuyla Picasso ve Delocroix’in yolundan giderek Taksim direnişini sanatıyla ölümsüzleştirmeye hazırlanıyor. Halen yer yer faklı eylem biçimleriyle devam eden Direniş’in Denizlili öncülerini kısaca tanıyalım.

DİRENİŞİN 4 ATLISI: MADE IN DENİZLİ

Mehmet Ali Alabora
Başkaldırıyı Twitter’den ilk duyuranlardan biri Denizli kökenli sanatçı Mehmet Ali Alabora oldu. Dolayısıyla ilk hedef tahtasına dönüşen de oydu. Başbakan’dan başlayarak tüm devlet erkanının diline düşen sanatçı, oldukça köklü bir aileden geliyor. Çal ilçesinden ve Klasik Türk Müziği bestecisi Selahattin Pınar’ın yeğeni. Karı-koca tiyatro sanatçısı olan Betül Arım-Mustafa Alabora çiftinin çocuğu. Çoğumuzun TV dizilerinden tanıdığı Mehmet Ali Alabora, aslında performans ağırlıklı tiyatro gösterilerinin usta oyuncularından. Son olarak 2010 yılında Denizli’ye gelen Alabora, Garaj İstanbul tarafından sahneye hazırlanan ve Ortadoğudaki çatışmalara tanıklığını anlattığı “Muhabir” adlı tek kişilik oyunuyla seyirci karşısına çıkmıştı. Gösterimi devam eden “Mi Minör” oyunu iktidarı oldukça rahatsız eden ve adeta ‘lanetlenen’ sanatçı, halen tiyatro oyunlarını devam ettirmekte ve zaman zaman film ve tiyatrolarda oyuncu koçluğu yapmakta.

Erdem Gündüz
Alabora’nın yanı sıra, “Duranadam” eylemini Taksim’de başlatan Erdem Gündüz’de Denizlili çıktı. Dansçı ve Koerograf olan sanatçı, Denizli Endüstri Meslek Lisesi çıkışlı. Bir dönem
Denizli’de yaşadığı ortaya çıkan 34 yaşındaki Erdem Gündüz, o dönem adı Merkez Endüstri Meslek Lisesi olan Şehit Öğretmen Yusuf Batur Endüstri Meslek Lisesi mezunu.
Denizli’de kaldığı dönemde ailesinin çocuk yuvası işletmeciliği yaptığı öğrenilen Erdem Gündüz, Ege Üniversitesi Tiyatro Topluluğu’nda oyunculuk eğitimi aldı. Ege Üniversitesi Dans Tiyatrosu Topluluğu’nun kurucusu olan Gündüz, bu topluluğu iki sene çalıştırdı.
Yıldız Teknik Üniversitesi, sanat ve tasarım fakültesi, müzik ve sahne sanatları bölümü, modern dans programından 2007 yılında mezun oldu. Halen Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sahne Sanatları anasanat dalında yüksek lisans yapıyor.

Mehmet Soğancı
Türkiye’de Mimar ve Mühendis odalarının çatı örgütü olan TMMOB’nin Genel Başkanı Mehmet Soğancı, Acıpayam’lı bir ailenin oğlu. İlk, orta ve lise eğitimlerini Aydın’da tamamlıyor. Sonrasında ODTÜ Mühendislik’te Makine Mühendisliği eğitimi görürken, 12 Eylül 1980 darbesinden sonra hapse giriyor. Yaklaşık beş yıllık bir yargılamadan sonra çıkan Soğancı, okulu sonradan bitiriyor. MMO yönetim kurullarında görev alıyor ve MMO genel başkanlığı dönemi ve sonrasında TMMOB Genel Başkanı oluyor. Altı dönemdir bu görevi yürüten Mehmet Soğancı, 1970’lerin efsane TMMOB Genel Başkanı Teoman Öztürk’ten sonra “TMMOB’ni dirilten Adam” olarak anılıyor. Halen 43. Dönem Başkanlığını yürüten Soğancı, 2002 yılı 38. dönemden bu yana TMMOB Genel Başkanlığını sürdürüyor.

Yaşar Çallı
Denizli’ye her gelişinde tuval ve fırçasını elinden düşürmeyen Yaşar Çallı, geçtiğimiz yıllarda “Tarihe Ağıt” adıyla başlattığı mimari eserlerin korunmasına yönelik resim çalışmasını bu kez Taksim Direnişine odaklıyor. Direniş günlerinin sembol görüntü ve fotoğraflarından yola çıkarak hazırlamaya başladığı tablosu ile ilgili çalışmalarını kendi atölyesinde sürdürüyor. Sosyal devrimler tarihinin politik anlamda evrensel simgeleri haline gelen Goya’nın “3 Mayıs’ta Kurşuna Dizilme”, Delocroix’in Halka Önderlik Eden Hürriyet”, Picasso’nun “Guernica” ve yine Picasso’nun “Kore’de Katliam” tablolarından esinlenerek, Türkiye yakın tarihinin bu en özgün evrensel hareketini tuvale aktarıyor.
Yaşar Çallı, Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönelerinin ünlü ressamı İbrahim Çallı’nın torunu. Ailesi Çal ilçesi kökenli. Kendisi İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi’nde, dedesinin öğrencisi olan resim hocalarından aldığı resim dersleri yanında on yıl boyunca heykel eğitimi gördü. Giderek portre ressamlığının Türkiye’deki en önemli temsilcisi haline geldi. TBMM’nin Cumhuriyet döneminde kadrolu olarak işe aldığı tek sanatçı ünvanına sahip. Oradan emekli oldu. Görevi boyunca tüm devlet yöneticilerinin portrelerini hazırladı ve Kurtuluş Savaşı tablolarıyla meclis koridorlarını renklendirdi. Atatürk’ü gerçeğine en yakın resmeden sanatçı olarak tanındı. Dedesi İbrahim Çallı’nın izinden giden Yaşar Çallı, tıpkı onun gibi manolyalar ve peyzaj resminde usta bir isim olduğunu kanıtladı. Türki’ye dışında dünyanın pek çok ülkesinde sergiler açtı. Son olarak İrlanda’nın Dublin kentinde hazırlanan karma sergide 6 eseri ile yer aldı.