Yok olan gelenek ‘cıngırdak’ antik kentte yeniden canlandı
İçinde tarihi Attuda Antik Kenti bulunan Sarayköy’ün Hisar Mahallesi’nde yaklaşık 40 yıl önce yok olan bir gelenek yeniden canlandı. Göçler nedeniyle genç nüfusun terk ettiği köy, genç kızlar için kurulan cıngırdak geleneğini yeniden yaşatmaya karar verdi. Yıllar sonra bir tür tahterevalli olan cıngırdak kuruldu, hafta sonlarını köyde geçiren gençler fırsatı kaçırmadı.
Haber Merkezi / DENİZLİHABER / 7 Haziran 2021 Pazartesi, 10:21
Caria ve Frigya arasındaki bir sınır kenti olan Attuda Antik Kenti, Sarayköy’e bağlı Hisar Köyü içinde yer alıyor. Tarihi kalıntılarının büyük bölümü toprak altında olan antik kent, Tripolis ve Laodikeia kentlerini ünlü Aphrodisias ile bağlayan en kısa yol üzerinde bulunuyor. Helenistik dönemde kurulmuş olduğu tahmin edilen kent bugün Hisar köyü içinde yer alıyor.
4 MEDENİYETE EV SAHİPLİĞİ YAPTI
Karyalılar, Romalılar, Bizanslılar ve Türk devletlerine tanıklık eden tarihi kent imparatorluk öncesi ve sonrası dönemlerde adına sikke basılan kentlerden biri. Dokumacılık ve bağcılık ile geçimini sağlayan Hisar köylüleri özellikle pekmezleri ile tanınıyor. Hisar köyü 200 yıldan daha eski olan taş yapıları ile dikkat çekiyor. Dağlık bir arazide kurulu olan köye ulaşımın zor olması ve ekili arazilerin köyden uzak oluşu zamanla göçü de tetikledi. Köylülerin bir kısmı atalarından kalma evleri terk ederek yaklaşık 10 kilometre aşağıda yeni bir köy kurdu. Hisar’da bugün 120, köyde de 230 kişi yaşıyor. Köyün en genç kişisi 56 yaşındaki muhtar Aşkın Şen.
40 YIL SONRA GELENEK GERİ GELDİ
Gençlerin köyü terk etmesi Hisar köyünün cıngırdak geleneğinin de sona ermesine neden olmuş. Bir tür tahterevalli olan cıngırdak eskiden köydeki her sokakta bulunuyordu. Daha çok genç kızlar için yapılan cıngırdakın yanına bir de büyük bir salıncak kuruluyordu. Genç nüfus kalmayınca gelenek de kendiliğinden yok oldu. Köyüne 3 yıl önce dönen muhtar Şen, çocukluğundan hatırladığı cıngırdakı köye yeniden yaptı. Hafta sonlarını köyde geçiren gençler de eski geleneği yeniden yaşatmak için gönüllü oldu.
HİSAR KÖYÜNE ÖZGÜ GELENEK
Yaklaşık 1,5 metre yüksekliğindeki bir direk ve onun ucunda 20 santimlik ‘söbedek’ denilen bir çıkıntının üzerine duran cıngırdak değneği 6 metre uzunluğunda hazırlanıyor. Söbedekin çapı 8 santime kadar inceltilip cıngırdak değneğinin içindeki deliğe girmesi sağlanıyor.
Yok olan kültürü yeniden yaşatmak istediğini söyleyen Şen, “Çocukluğumda yaygındı. Genç kızlar bayramlarda binerdi. Köyün gençleri yapar herkes eğlenirdi. Genç kalmayınca gelenek de bitti. Bu gelenek Hisar köyüne özgüydü. Yeniden canlandırmak istedim. Köyümüzün büyükleri de yol gösterdi” diye konuştu.
Köyün gençlerinden Ufuk Şahin, “Çok eğlenceli. Hafta sonları köye gelmeyi iple çekiyoruz” diye konuştu. Semih Öz, “Büyüklerimiz anlattılar eskiden çok yaygınmış. Köyün her sokağında varmış. Biz de deneme fırsatı bulduk” ifadelerini kullandı.
Emre Tunçel ise, “Kısa sürede nasıl yapılacağını öğrendik. Şimdi hiç boş kalmıyor” diye konuştu.
ANTİK KENT GÜN IŞIĞINA ÇIKARILACAK
Hisar köyünün yeniden eski günlerine kavuşması için girişimlerde bulunduklarını belirten muhtar Şen; “Köyümüzdeki tarihi cami yeniden restore edilecek. Yapılan kaplama tarihi duvarları örtüyor onlar kaldırılacak. Köydeki 143 taş yapı restore edilecek. Bu yapılar koruma altına alındı. Köyümüzde bir de müze bulunuyor. Bu müzemizde hem antik kentten hem de köyümüzün köklü geçmişinden kalan eserler sergilenecek. Müzemiz yeniden düzenlenip açılacak. Köy sokaklarımızda bulunan ve Attuda kentine ait taş yapılar da yeniden düzenlenecek. Köyümüz adeta bir açık hava müzesine dönüştürülecek” dedi.