DENİZLİ ESKİ GÜNLERİNE DÖNÜYOR

Time Türk’ün haberine göre, ekonomik ve sosyal gelişmişlik seviyesiyle Kayseri ve Gaziantep gibi Anadolu kaplanlarının arasında yer alan Denizli, rekor seviyede ihracat artışıyla eski günlerine dönmeye başladı. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre 2010 yılında, Kocaeli’nden sonra ihracat artışında ikinci sıraya yükseldi. İhracata yönelik büyüme stratejisiyle kriz yaşanan koalisyon hükümetleri dönemlerindeki devalüasyonları fırsata çeviren Denizli sanayicisi, son küresel krizde Avrupa ve ABD’de alım gücünün düşmesiyle yönünü Afrika ve Ortadoğu ülkelerine çevirerek yeni pazarlara açıldı.

İhracatçılar, bir taraftan yeni pazar arayışını sürdürürken bir taraftan da ilin ekonomisinde önemli yer tutan tekstilin dışında sektörlere de yöneldi. Zengin jeotermal su kaynaklarının bulunduğu ilde Akköy Gölemezli, Buldan Yenicekent, Sarayköy Karataş ve Tekke Hamamı İnaltı mevkilerindeki yüzlerce dekar sera alanında, “kravatlı çiftçi” olarak tarım ve termal turizm yatırımlarına başladılar.

Denizli’nin yeni yatırımlarla enerji ihtiyacının artacağını gören yabancı sermaye de bu alana ilgi göstermeye başladı. RWE ve TURCAS Güney Elektrik Üretim, Honaz ilçesine bağlı Kaklık beldesinde inşaatı devam eden 775 MW kapasiteli doğalgaz kombine çevrim elektrik santralı kuruyor. Bunun tamamlanmasıyla Denizli ve ilçelerinin harcadığı toplam elektriğin yaklaşık üç katı kadar üretilmesi planlanıyor.

Denizli Ticaret Odası Başkanı Necdet Özer, sanayicilerin ABD ve Avrupa pazarları dışında Afrika ve Ortadoğu ülkelerine, tekstil dışında da yeni sektörlere yönelmesinde küresel krizin zorlayıcı etkisi olduğunu söylüyor. Kriz döneminde izledikleri stratejileri anlatan Özer, sanayicilerin 2002 yılından sonra ağırlık verdikleri yatırımlarını seçim, kapatma, darbe tartışmaları ve teşvik kapsamına alınmamanın etkisiyle 2007 ve 2008 yıllarında azaltmaya başladığını söylüyor: “2002 yılında 108 bin 382 kişi olan istihdam sayısı, 2006’da 151 bin 926 kişiye kadar yükseldi. Seçim, kapatma darbe tartışmaları ve teşvik verilmemesi sebebiyle 2007 yılında 148 bin 109’a, 2008’de 140 bin 155’e geriledi. 2009 yılındaki küresel krizin etkisiyle de 134 bin 920 kişiye kadar düştü.”

Bu zor dönemde Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON) gibi kuruluşların yönlendirmesiyle Denizli sanayicisinin Afrika, Orta Asya ve Ortadoğu ülkelerinde yeni pazar arayışlarına başladığını ifade eden DTO Başkanı, işadamlarının ilk etapta çekinerek gittikleri bu ülkelerde yeni pazarlar bulduğunu belirtiyor: “Oda olarak küresel kriz ortamında alternatif pazar ve sektör arayışına girdik. Bu anlamda AB ve ABD’ye ihracatın yanısıra Irak, Suriye, Katar ve Dubai gibi farklı pazarlarda incelemeler yaptık. Üyelerimiz, yönlendirmemiz sayesinde bu pazarlara girdi. Bunlarla birlikte Avrupa ve ABD pazarlarının da tekrar açılmasıyla fabrikalar çalışmaya başladı. Şu anda istihdam sayımız 153 bin 210 kişiyle kriz öncesi rakamlarını geçmiş durumda. İhracat rakamlarında da önemli artış yaşandı. 2011 Ocak ayında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 47 arttı.”

İl ekonomisinde önemli yer tutan tekstil ve mermer sektörlerinin krizden çok etkilendiğine dikkat çeken Necdet Özer, “Sanayicilerimizin seracılık ve hayvancılıkta da faaliyet göstermesini istedik. Jeotermal kaynaklarımızın elektrik üretimi, termal turizm, seracılık ve hayvancılıkta kullanılması için harekete geçtik. Bu alanlarda üyelerimizin çok başarılı çalışmaları var. Bugün için ilimizde 23 sera bulunuyor. Başlangıç olarak iç piyasaya çalışan seralarımız, artık dış piyasayı da düşünmeye başladı. 2011 yılında Denizli’nin tekstil, mermer, kablo ve cam sanayisinin yanısıra seracılık, hayvancılık ve gıda sektörüne de damgasını vuracağını düşünüyorum” diyor.

Özer’in açıklamalarını, Denizli İhracatçılar Birliği (DENİB)’nin istatistikleri de doğruluyor. Buna göre 2010 yılında ihracatın yüzde 95’i tekstil ve konfeksiyondan oluşurken 2011 Ocak ayında bunların oranı yüzde 72’ye düşmüş durumda. Diğer sektörlerden ihracat oranınınsa yüzde 5’ten 28’e çıktığı görülüyor.

Vali Yavuz Erkmen ise Türkiye’de ilk defa tarım amaçlı organize sera bölgesini faaliyete geçirdiklerini belirterek, yılda 2 milyar doların üstünde ihracat yapan ilin, yakın bir gelecekte tarım üretiminde de önemli ihracat rakamlarına ulaşacağını ifade ediyor. Toplam 6 bin dekar alanda sera kurulmasının planlandığını aktaran Vali Erkmen, bu yönde altyapı çalışmalarını hızlandırdıklarını vurguluyor.

2010 YILINDA İHRACATI EN ÇOK ARTAN BEŞ ŞEHİR

İsim Artış oranı (Yüzde)
Kocaeli 31
Denizli 23
Hatay 20
Gaziantep 19
İstanbul 14

DENİZLİ’NİN YILLARA GÖRE İHRACAT RAKAMLARI($)

2004 1.186.862
2005 1.506.929.612
2006 1.754.421.125
2007 2.165.587.203
2008 2.315.297.265
2009 1.739.571.089
2010 2.143.886.906
2011 259.981.975 (Şubat)

DENİZLİ’DE YILLARA GÖRE İŞÇİ SAYILARI

Yıllar İşçi sayısı
2002 108.382
2003 121.094
2004 128.627
2005 135.755
2006 151.926
2007 148.114
2008 140.155
2009 134.920
2010 153.210 (Kasım)

DENİZLİ’DE YILLAR İTİBARIYLA AÇILAN VE KAPANAN FİRMA SAYILARI

Yıllar Açılan Kapanan
2003 795 395
2004 964 318
2005 1041 358
2006 1373 416
2007 1480 447
2008 1690 525
2009 1398 524
2010 3857 553