Ergen ile iletişimin sırları

Psikolog Gamze Mercan, ergenliğin insan yaşamının en güzel, en mutlu ve en güçlü dönemi olmakla birlikte, aynı zamanda, kriz ve bunalım dönemi olduğunu belirtti. Mercan, bugün psikolojik ve biyolojik olarak sınırları kesin olarak çizilememekle birlikte, ergenliğin 10–12 ile 16–18 yaşları arasında devam eden, bazı hallerde 20’li yaşlara kadar sürebilen bir dönem olduğunu söyledi.

Psikolog Gamze Mercan, ergenlerde, “Fiziksel olarak; ses kalınlaşması, yüzdeki sivilcelerin artması, yüzde bıyık ve sakalın çıkması, vücutta kıllanma, ter bezlerinin çalışmasının artması, vücut kokusunun belirginleşmesi, gırtlaktaki kıkırdaklaşma, cinsel uzuvların gelişimi, ilk regl deneyimi, ilk cinsel rüyaların görülmesi gibi değişim ve gelişimler gözlenir. Adölesan bu evrede, kendini çok eleştirir. Sanki herkesin dikkati onun üzerindeymiş, herkes onun dış görünüşüne çok önem veriyormuş gibi davranır. Ben merkezlidir, kendi düşünce ve inançları en doğru ve en orijinaldir, dünya bir çelişkiler dünyasıdır, başkalarının düşünceleri aslında önemlidir; ama o herkesten daha akıllıdır. Sizden bile. O bir bağımsız ve yetişkindir, kimseye ihtiyacı yoktur” dedi.

Ergenin çevreyle ilişkilerinde kendisini, ailesine ve çevresine ispatlama çabasında içinde olduğunu hatırlatan Mercan, arkadaş grubunun ergenlik döneminde anne-babadan çok daha önemsendiği için dikkatli olmak gerektiğini belirtti.

Ergenle yaşanan sorunları aşmak için her ailenin çocuklarıyla iyi bir iletişim kurması gerektiğinin önemine vurgu yapan Mercan, şunları söyledi: “Ergen, büyüdüğüne inanmak ve çevresini inandırmak ister. Ama ne yetişkin gibi davranabilir ne de çocuk gibi… Bağımsız olmak ister, bu onun hakkıdır artık. Arkadaş grubu, anne babasından çok daha önemlidir, onlar tarafından kabul görüp, beğenilmek ister. Ailesinden nefret ediyormuş gibi davranır, anne-babadan uzaklaşır ve onları dinlemez. Öncelikle her aile, çocuklarını ayrı bir birey olarak kabul etmeli. Aileler, onun söylediklerini duymak istemeli. Aileler, çocuğunun yanında olmalı fakat sorunlarını kendisi çözmesi için onu yalnızca cesaretlendirmelidir” dedi.

Aile ile çocuk arasındaki en önemli iletişim engelinin emir vermek, yönlendirmek, göz dağı vererek uyarmak, nutuk çekme, fazladan öğüt ve ahlak dersleri vermek olduğunu kaydeden Mercan, bu tarz yaklaşımın ergen tarafından sadece başını önüne eğerek dinliyormuş gibi görünmesiyle sonuçlanacağını söyledi. Mercan, “Aşırı eleştirici ve yargılayıcı olmaktan kaçının ve başkalarının yanında onu küçük düşürmeyin, başarısızlıklarını büyütmeyin, başkaları ile kıyaslamayın. Kardeşi ile bile! Kabiliyetlerini fark edin ve teşvik edin. Ve en önemlisi; ‘onu sevdiğinizi daha sık söyleyin” diye konuştu.