Dandi’nin kaderi Günay’ın elinde

Denizli’nin en büyük antik kentlerinden Hierapolis’te, 1957 yılından bu yana İtalyan ekip tarafından yürütülen kazı çalışmaları hakkında son kararı Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay verecek. İtalyan Prof. Francesco D’Andria başkanlığında yürütülen kazı çalışmalarının yılda 2-3 ayla sınırlı tutulması, İtalyan ekibin restorasyonla ilgili projelerini hayata geçirememesi, son 2 yılda kazıların Pamukkale Üniversitesi’ne verilmesi yönündeki yoğun talep üzerine Kültür ve Turizm Bakanlığı da Hierapolis kazılarını mercek altına aldı.

Türkiye ve İtalya arasındaki anlaşma kapsamında Politecnico Torino Üniversitesi ile başlayan daha sonra Lecce Üniversitesi (Bugünkü adı Salento Üniversitesi) ile devam eden antik Hierapolis kazıları eylül ayında 54’üncü yılını doldurdu. Hierapolis kazılarına 1974 yılında asistan olarak katılan ve 2000 yılında Kazı Heyeti Başkanı olan Prof. Dr. Francesco D’Andria, ‘Ordinaryüs’ unvanı aldı. Kazıların her yıl 2-3 ayla sınırlı tutulması nedeniyle çok fazla ilerleme sağlanamaması, restorasyon projelerinin hayata geçirilememesi, Denizli’nin en büyük antik kenti olan Laodikya’da Pamukkale Üniversitesi tarafından yürütülen kazı çalışmalarının 365 güne çıkarılarak, kısa sürede önemli aşama kaydedilmesi gözleri Hierapolis kazılarına çevrildi.

Hieropolis antik kentindeki amfi tiyatrosunun sahne restorasyonu Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın 1 milyon 700 bin lira ödenek tahsis edilmesine rağmen, İtalyan ekip tarafından proje hayata geçirilmeyince, restorasyon E.G. Mimarlık’a verildi. Kazı Başkanı Prof.Dr. Francesco D’Andria tarafından 2008 yılında 400 bin liraya mal olacak ve “Tarihi yapılardaki çatlak aralıkları, fay hatlarındaki kırıklarda açılmalar, depremler sonucu yüzeye çıkan Termal suyla oluşan travertenler, Termal suyun fiziksel ve kimyasal değişimlerin” de araştırılacağı Deprem Müzesi Parkı Projesi de hayata geçirilemedi.

Denizli’ye her geldiğinde Laodikya antik kentindeki kazı çalışmalarından övgüyle bahseden ve Türkiye’ye örnek gösteren Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Hierapolis kazılarıyla ilgili rahatsızlığını ilk olarak 30 Ocak’taki Denizli ziyaretinde dile getirdi ve “Burada bir gecikme var. Telafi edemezlerse gereğini düşünürüz. Onların durumu bu yaz belli olur” dedi. Bakan Ertuğrul Günay, ekim ayında Laodikya antik kentinde Tapınak A’nın açılışında yaptığı konuşmada kazı ekiplerine gözdağı vererek, “Antik kentlerde kazıyormuş, koruyormuş gibi yapanları biz de mış gibi yapacağız” diyerek gözdağı verdi. Hieropolis antik kenti ziyaretinde Kazı Başkanı Prof. Dr. Francesco D’Andria’nın kazı sezonunun bitmesi nedeniyle orada olmamasına tepki gösteren Bakan Günay, İtalyan heyetle ilgili sorularına yanıt vermedi.

Denizli Valisi Abdülkadir Demir, Hieropolis kazılarında durumun ortada olduğunu belirterek, kararı Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın vereceğini söyledi. Demir, Denizli kamuoyunda kazıların Pamukkale Üniversitesi’ne verilmesi yönünde beklenti olduğunu dile getirdi. Denizli Turistik Otelciler ve İşletmeciler Derneği Başkanı (DENTUROD) Şeref Karakan ise, Pamukkale’de yapılan düzenlemelerin turizme can verdiğini, kentin turizm canlılığı açısından Hieropolis’teki kazı çalışmalarının iki ayla sınırlı tutulmayıp, daha geniş bir zaman dilimine yayılması gerektiğini söyledi. Karakan, “Yıl boyunca burada çalışma yapılarak yılda 2 milyon kişinin görmeye geldiği beyaz cennete ayrı bir güzellik katılabilir. Hierapolis kazıları da Laodikya gibi hızlandırılmalı, gerekirse ekip güçlendirilmeli” dedi.

Bergama Kralı 2’nci Eumenes tarafından M.Ö. 190 yılında kurulan, adını Amazonlar Kraliçesi Hiera’dan alan Hierapolis, aynı zamanda kutsal kent olarak anılıyor. Hz. İsa’nın havarilerinden St. Philip’in burada öldürülmesi ve onun adına anıt mezar yaptırılması, Hierapolis’in inanç turizmi açısından öne çıkmasını sağlıyor. Roma döneminde çok gelişen kent, M.S. 17 yılında Tiberius döneminde büyük bir depremle yıkılmış ve M.S. 2 ve 3’üncü yüzyıllarda yeniden inşa edilmiştir. Hierapolis’te ilk kazı 1898 yılında Almanlar tarafından yapılmıştı.