Sarayköy-Hisarköy, 2 bin 700 yıldır yaşamın kesintisiz sürdüğü ender yerlerden olabilir

Özellikle Avrupa ve Anadolu’da 1500 yıla yakın hüküm süren Roma İmparatorluğu, geride çok sayıda kent bıraktı. Anadolu’da sayısız antik kent var ve çoğu halen gün yüzüne çıkmayı bekliyor. Birçok antik kent, genellikle toprak altında ve yerleşimlerden uzak yerlerde. Fakat, şimdiki Sarayköy’de kurulan ve bir dönem bölgenin sanat ve ticaret merkezi olan Attouda antik kenti diğerlerinden biraz farklı. Çünkü çok az sayıda antik kentin üzerine yeni yerleşim kurulmuş.

Çalışmalar, kentin tarihini 500 yıl daha geriye götürdü

Attouda da bunlardan biri. Anadolu’nun Türk egemenliği altına girmesiyle Roma İmparatorluğu şehirlerini de geride bırakarak çekilmek zorunda kaldı. Anadolu’ya yerleşen Türkler ise Romalıların bıraktığı şehirler yerine, yeni yerleşimler kurdu. Fakat Attouda’ya Hisarköy ismi verildi ve yaşam kesintisiz olarak sürdü.

Yıllardır gündeme gelen bu eşsiz antik şehir ile ilk Türklerin izini taşıyan Hisarköy, artık gün yüzüne çıkmaya hazır. Pamukkale Üniversitesi bir süredir burada 37 bilim insanıyla birlikte yüzey taraması yapıyor.

Son çalışmalar bölgedeki ilk yerleşimin milattan önce 700 yılına kadar uzandığını gösterdi. Kaldı ki, daha önceki küçük çaplı çalışmalarda milattan önce 200 yılını işaret ediyordu. Çalışmaları Kültür Bakanlığı adına yürüten Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Arkeoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Bilge Yılmaz Kolancı, antik şehir ile ilgili yeni bilgileri paylaştı.

Doç. Dr. Bilge Yılmaz Kolancı

Kazı çalışmalarına başlamak için hazırız

Sarayköy Festivali kapsamında “Attuda Antik Kenti’ni Keşfet” adı altında bir etkinlik düzenlendi. Protokol ve halk bayraklarla Hisarköy sokaklarında dolaştı. Bu etkinlik kapsamında konuşan Doç.Dr. Kolancı, yüzey taramasının tamamlanma aşamasına geldiğini söyledi. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na kazı izni için başvuracaklarını açıkladı:

“Attuda Antik Kenti tarihi geçmişi bilimsel araştırmalarda MÖ. 2’nci yüzyıla ulaşıyordu. Ancak arkeolojik verilerle MÖ. 7’nci yüzyıla uzandığını gördük. Yani kentin geçmişinin 500 yıl daha geriye uzandığını tespit ettik. İlerleyen dönemlerde burada bir kazı çalışması başlatılırsa kentin geçmişini MÖ 2000’lere kadar uzandığını keşfedebiliriz.

İlerleyen dönemlerde amacımız kazı başvurusu yapmak ve belli alanlarda özellikle evlere hiç dokunmadan toprak alanlarda kazı yapıp hem antik dönem tarihi eserleri ortaya çıkarmak hem de tescilli yapılarımızı restorasyonunu yapıp gelecek kuşaklara aktarmak.

Bu yıl bizim yüzey araştırmasında son senemiz. Seneye kazı başvurusu yapacağız. Umarım Kültür ve Turizm Bakanlığımız uygun görürse burada bir kazı çalışmasına başlayacağız.”

Attouda’yı Keşfet! etkinliği her yıl festival kapsamında yapılıyor.

Tersine göç çağrısı

Son yıllarda köyün göçler nedeniyle boşaldığını fakat hayatın devam etmesi gerektiğini söyleyen Kolancı, göç eden köylülere çağrı yaptı:

“Bizim yaptığımız çalışmalarda arkeoloji ön planda olması lazım ama biz turizm potansiyeli başlaması açısından da bakıyoruz. Bir an önce bu köyde bir geri dönüşüm, tersine göç başlamasını, terk edilen evlerde insanların tekrardan yaşamasını istiyoruz. Umarım UNESCO’ya dâhil edilebilecek olan bu köyü bir an önce eski ihtişamına kavuştururuz diyorum.”

Attouda antik kenti, gün yüzüne çıkmayı bekliyor.

Attouda Antik kentinin bilinen tarihi

Antik tarihin en ihtişamlı bölgeleri Caria (Karya) ve Frigya arasında bir sınır kentidir. Bölgenin büyük kentleri Tripolis ile Laodikya’dan yine en büyük kentlerden Aphrodisias’ı birbirine bağlayan en kısa yol Attouda’dan geçiyordu. Bu nedenle ticaret ve sanat alanında son derece gelişmiş özellikleri vardı. Hatta o dönem, kendi adına sikkesi bulunan büyük kentlerden biriydi.

Bugüne kadar yapılan çalışmalar, kentin net tarihini ortaya koymamıştı. Sadece Lykos vadisi üzerindeki antik kentlerle aynı dönemde kurulduğu tahmin ediliyordu.

Antik kaynaklara göre; Attuta halkı Tanrı Men’e (Men Kültü) inanıyordu. Bu nedenle kentte bu tanrı adına yapılan tapınak ve Tanrı Men’e ait at üzerinde bir heykel vardı. Kaynaklar, aynı zamanda Zeus, Apollon, Dionysos ve Asklepios heykellerinin yer aldığını da yazıyor.