Nano teknolojiye PAÜ damgası

Texas A&M Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tahir
Çağın’ın bir süredir yürüttüğü, ‘Piezoelektrik malzemelerin ürettiği mekanik
enerjiden, elektrik enerjisine dönüştürülebilen sistemler’ olarak nitelenen bilimsel
projesinin paralelinde, enerji dönüştürme sistemleri üzerine Pamukkale
Üniversitesi öğretim üyeleri çalışıyor. Dünyayı değiştirecek bu projede,
manyetik şekil hafıza sistemlerinin kullanılmasına yönelik çalışmalarla yer
alan Pamukkale Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr.
Sevgi Özdemir Kart, konuya ilişkin şunları söyledi: “Proje kapsamında enerji
dönüşümleri üzerinde çalışıyoruz. Şekil hafızalı alaşım sistemine, manyetik
alan uygulandığında, mekanik enerji ortaya çıkmakta ve bu enerji istenilen
enerjiye dönüştürülebilmektedir. Uygulama alanlarından birisi manyetik soğutma
olan bu sistem, geleceğin buzdolaplarında kullanılacak. Manyetik bazlı çalışan buzdolabı
yapıldığında, daha verimli soğutma işlemi gerçekleşecek, enerji sarfiyatı
azalacak, daha ucuz enerji üretimi gerçekleşecek. Ayrıca bu malzemeler sensör
ve yönlendiricilerde kullanılmaktadır.”

Prof. Dr. Tahir Çağın ile çalışmalarını yürüten Yrd. Doç.
Dr. Hasan Hüseyin Kart da çalışmalarını şöyle anlattı: “Nano parçacıklardan
hareketle, fonksiyonel malzeme üretilmesi üzerine çalışıyorum. Bu üretilecek
malzemeler, normal alışılmış malzemelere göre daha üstün mekanik özelliklere
sahip. Bu konudaki çalışmalarım devam ediyor. Diğer bir çalışmam ise metal ve
metal alaşımlarında gerilim-korrozyon nedeniyle çatlama, kırılma gibi olguların
araştırılması üzerine. Bu çalışma ile hedeflenen, yer altı şebekelerinde su,
gaz naklinde kullanılan borularda, gemi gövdelerinde, arabalarda ve uçaklarda
kullanılan metalin bu çatlamalar nedeni ile zaafa uğramasının önüne geçmek,
maddi ve manevi zararları azaltmaktır.”

Pamukkale Üniversitesi Fizik Bölümü çalışma grubu
çinko-kalay oksitleri/sulfitleri gibi malzemelerin birçok uygulama alanı olan
nanokristallerini diğer bir çalışma konusu olarak da inceliyor. Bilimsel ekip
Yrd. Doç. Dr. Mestan Kalay, Yrd. Doç. Dr. İzzet Kara, Doktora Öğrencileri
Cengiz Soykan ve Araş. Gör. İsa Erdem’den oluşuyor. Prof. Dr. Çağın’ın öğretim
üyeliğini yaptığı Texas A&M Üniversitesi’nin öncülük ettiği enerji
malzemelerini odak konu belirlemiş bir Uluslararası Malzeme Enstitüsü kurması
üzerine ABD-NSF’e verilen proje önerisinde Prof. Dr. Tahir Çağın ve Yrd. Doç.
Dr. Sevgi Özdemir Kart Manyetik Malzemeler alanında işbirliğini sürdürecek. Pamukkale
Üniversitesi’nin yanı sıra Anadolu Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi,
Hacettepe Üniversitesi de projenin Türkiye ayağında yer alan diğer
üniversiteler.