DENİZLİ NEREYE KOŞUYOR ?
6 Aralık 2010 Pazartesi
Ülkemiz ve ilimizin sıralamalarda nerelerde olduğu konusunu araştırdım. Denizli için paylaşılan veriler hiç öyle sanıldığı gibi içaçıcı değil, üstelik birçok ilin verileri ilgililer tarafından değerlendirilirken Denizli ile ilgili bir tane analiz ve değerlendirmeye rastlayamadım; sosyal bilimler ve iktisat – işletme fakültesi olan bir şehirde akademisyenlerin bu durumu önemsememesini garipsediğimi de ifade etmek isterim.
İlk önce Türkiye’nin nereden nereye geldiğini paylaşmak istiyorum: bu konuda hep söylenen cümle Türkiye’nin Dünyanın en büyük 16. ekonomisi olduğudur. Bu büyüklükte gelir yaratan bir ekonominin, bu geliri ancak adaletli dağıttığında yurttaşlar bu zenginlikten nasibini alır. Bu gelir nüfusa bölündüğünde kişi başına üretilen değer bulunur. Bunun gibi birçok parametreyi ( Okuma süresi, yaşam yılı ) gibi faktörleri de göz önünde bulundurduğunuzda Birleşmiş Milletler, İnsanı Gelişmişlik Endeksi diye bir parametre üretmiş ve bu formülü her ülkeye uyarlayarak bir sıralama yapmışlar: Bu veriye göre dünyanın en büyük 16. ekonomisi olan Türkiye İnsani Gelişmişlik Endeksi’nde ne yazıktır ki Bulgaristan ve Brezilya’nın ardından 83.sırada yerini almış. 1965 yılındaki sıralamada Türkiye 174 ülke arasında 152. iken 1975 senesinde 100 ülke arasında 54., 1998 senesinde 174 ülke arasında 85. olarak yerini almış. Görüldüğü gibi ülke ekonomisi hormonlu büyüme süreci yaşarken zenginleşen ülkede toplumun yoksul kesimi bu zenginlikten payını alamamaktadır.
Şimdi gelelim Denizli’ye. Türkiye ihracatında 11. sırada, rekabet indeksinde 10. sırada olan Denizli’ye.
CNBC-e business dergisinin 3 yıldır yapmış olduğu çalışma oldukça çarpıcı. İlki 2007 yılında yapılan Yaşanabilir İller İndeksinin sonuncusu 2009 yılı için yapıldı. Son 3 yıldır değişmeyen birinci Ankara. Onu takiben Eskişehir geliyor. Bu liste hazırlanırken dünyadaki örnekleri gözetilerek 34’e yakın kriter dikkate alınmış.
Peki Denizli bu listede kaçıncı sırada kendine yer bulmuş? Hiç yorum yapmadan aktaralım CNBC-e business dergisinin çalışmasını:
2007 yılında 25. durumdayken 2008 yılında 29. sırada, 2009 yılında da 52. sıraya gerilemiş.
Şunu aktaralım: Bu çalışmanın yapıldığı 2007 döneminde dikkate alınan kriter sayısı 28 iken son çalışma 34 kritere göre yapılmış. Ayrıca suç istatistiklerini TÜİK en son 2004 yılında yayınladığı için son verilere ulaşılamıyormuş fakat dergi yönetimi illerin valilerine bir yazı yazarak 81 ilin 77’si 17 soruya yanıt almış, sadece Osmaniye, Edirne, Yozgat ve Kayseri Valileri sorulara yanıt vermek istememiş. Denizli’nin 25 ile 30. sıra arasından 52. sıraya gerilemesinin sebebi de şehirdeki suç oranıın diğer şehirlere göre yüksek olduğu da çalışmayı hazırlayan ekip tarafından bildirilmiş.
CNBC-e business dergisi tarafından hazırlanan Yaşanabilir İller İndeksi çalışmasında Denizli’nin 2009 Türkiye’sinde 81 il arasında yeri şöyledir:
EĞİTİM …….. 25
SAĞLIK ……. 53
KENT HAYATI … 29
GÜVENLİK … 79
SANAT ….. 16
EKONOMİ …. 25
Bu sıralamayla ilgili değerlendirmeye devam edeceğim.
Herkese iyi bir hafta dilerim.