Depremlerin sıcaklarla bağlantısı var mı?

Halkın deprem, depren anı ve sonrasında neler yapacağı konusunda yanlış bilince sahip olduğunu belirten Jeoloji Mühendisler Odası Denizli Şube Başkanı Özer Tunçtürk “Denizli aktif tektonizmanın olduğu bir bölge içerisinde yer alıyor. Ben 15 yıl Denizli Belediyesi’nde görev yaptığım için yapılan hemen hemen bütün çalışmaların içerisinde yer aldım. Bu zamana kadar çok çalışmalar yapıldı. Fakat Denizli’de bizim istediğimiz gibi çalışmalar olmadı. Biz depremi deprem olduğunda hatırladık. Zaman geçtikçe depremle ilgili çalışmaların sönerek ilerlediğini, ikinci plana atıldığını gördük. Deprem anında verilen kararlar, yapılan değerlendirmeler hep eksik oluyor. Denizli’de jeoloji mühendisleri olarak çok çalışmalar yaptık. Bunlardan bir tanesi 1999 depremin yıl dönümünde Çınar Meydanı’nda stantlar açmamız oldu. Çalışmada anket düzenledik ve sonuçlarına göre halkımız deprem olduktan sonra nereye müracaat edeceğini bilmiyor. Ben bunu çok gündeme getirdim. En sonunda İl Afet Acil Durum Müdürlüğü, 122 hattını kriz merkezi numarası olarak aldı. Bunun yanında Jeoloji Mühendisleri Odası olarak Milli Eğitim Müdürlüğü ile temasa geçtik. Jeokadın komisyonumuz aracılığıyla 50 civarında okulda deprem dersi adı altında eğitim verdik. Vatandaşlarımızın çoğu deprem anında cenin pozisyonu alacağını bilmiyor. İnsanlara deprem anında başını ellerinin arasına alarak korunması gerektiğini anlattık” dedi.

Depremin sebeplerini ve bıraktığı kötü izleri anlatan Tunçtürk “Yıkım olmuyorsa insanlara verilen zararların yüzde 25’ i evin içindeki sabitlemediğimiz eşyaların düşmesi sonucu oluyor. Bunlardan korunmamız için tedbir almamız lazım. Bir doğa olayıdır deprem. Dünya şekillenmesini depremler vasıtasıyla yapmış. Kötü sonuçların yanı sıra Pamukkale gibi bir sonucun çıkması da depremler sonucu olmuştur. Deprem dediğimiz şey, zamanla insanlar tarafından doğal afet olarak karşılanıyor. Bu doğa olayının üzerine, biz insanlar; yeryüzüne binalar, inşaatlar yapmaya başladık. Bu binalar yıkılmaya başladı. Bu doğa olayı doğal afete dönüştü. Biz yaptığımız binaları sağlam yaparsak, bu sıkıntıları yaşamayız. Kentsel dönüşümle ilgili yasa çıkardık. Bu yasayla, biz kentlerimizdeki binaları yıkıp, yeniden yapmayı gündeme alıyoruz. Kendimiz içimizde oturduğumuz binalara güvenemiyoruz. 1999-2000 yıllarından sonra yapılan binalar daha kontrollü yapılmaya başlandı” diye konuştu.

Başkan Özer Tunçtürk, Kentsel Dönüşüm Yasası’nı da değerlendirerek “Kentsel Dönüşüm Yasası çıktığı zaman yetkiyi illerdeki kamu kurumlarına verdi. Daha sonra vatandaşların kendi isteğiyle bu dönüşümün sağlanması için neler yapılabileceği konuşuldu. 1976 yılından önce yapılmış binalar var. Bu binalarda yaşayan insanlar müracaatını kesinlikle yapmalı. Deprem anında meydana gelmiş ve taşıyıcı sistemlerde oluşmuş çatlaklardan korkmalıyız. Denizli’de 2000 yılına kadar 9 katlı çok bina yapılmış. Fakat hiçbir binada zemin iyileştirmesi adı altında bir şey yapılmamış. Deprem, dünya yüzeyindeki karaların plakalarından oluşmuştur. Hareketler sonucu belirli gerilmeler oluyor. Gerilmeler sonucunda yer kabuğunun belirli derinliklerde biriken enerjinin açığa çıkması sonucunda depremler meydana geliyor. Bu depremler tektonik, volkanik deprem, çöküntü depremleri ve nükleer patlama sonucu oluşan depremler sınıflaması arasında sayılabilir. Denizli ‘de son zamanlarda yaşadığımız en büyük deprem 3.3 büyüklüğünde. Magmatik deprem dediğimiz zaman açığa çıkan enerjiden bahsediliyor. Şiddet dediğimiz zaman da açığa çıkan enerjinin yeryüzünde oluşturduğu yıkım anlaşılmalı. Yüzeyde meydana getirdiği hasar farklı farklıdır. Denizli tektonizmanın etkin olduğu bir bölge. En son 2009 yılında ciddi anlamda sarsıntıyı 4.5 – 5 büyüklüğünde Buharkent’te yaşamıştık. Denizli’de her zaman bu depremler olacaktır. Her küçük depremin arkasından büyük deprem gelecek, anlamını çıkarmak doğru değildir. Deprem fırtınası diye tabir ettiğimiz küçük depremler, devam eden büyük şok oluşturmadan biten depremlerdir. Bunu çok fazla yaşıyoruz. Halkın bunlara dikkat etmesi gerek. Resmi kurumlar tarafından yapılmayan açıklamalara halkımız itibar etmesin. Denizli’de 3-4 ay periyotlarla depremler yaşanıyor. Hiç öncüsü olamayan depremleri de yaşadık. Bir bölgede sürekli deprem oluyorsa TÜBİTAK gibi kurumların ölçüm yapması ve sonucunu kamuoyuyla paylaşması, açıklama yapılması gerekiyor. 3 – 5 arasında küçük, 5-7 orta,7-8 büyük ve 8’den büyük olan çok büyük deprem olarak geçiyor. Bugüne kadar deprem konusunda gün ve saat belirtilememiştir. Ancak erken uyarı sistemi üzerinde durularak bu ivme kazanılmaya çalışılıyor” dedi.

Deprem olasılığına karşı uyarılarda bulunan Tunçtürk “Sıcaklıklarla depremin bir bağlantısı yok. Depremden önce deprem çantası hazırlanmalıdır ve içinde kesinlikle el feneri, su, düdük, yiyecek olması gerekir. Deprem planımız olması lazım. Aile ile bir nokta belirlenip, o noktada buluşmak gerekir. Deprem olduğu anda kesinlikle panikle kaçmayalım. Yıkılma olursa hayat üçgeni oluşturup, cenin pozisyonu almamız gerekiyor” diye konuştu.