BİNANIZ DEPREME DAYANIKLI MI?

Halk arasında yeri geldiğinde hep kullanılır bu cümle; “Deprem değil bina öldürür” kısmen doğru bir cümle olduğunu kabul etmek gerekse de binayı yapanlarında insan olduğunu unutmamak gerekir. İşte tamda bu yüzden evlerimizin bir deprem karşısında ne kadar dayanıklı olduğu oldukça önemli ve hayati bir durumdur. Güvenli alanımız olarak addettiğimiz evimiz gerçekten de güvenli mi?

Deprem söz konusu olduğunda hepimizin aklında birçok endişe içeren sorular beliriyor. Bu sorulardan biri de elbette “acaba oturduğum ev depreme dayanıklı mı?” Elbette ki yapı uzmanları tarafından gerçekleştirilen testler binanızın risk durumunu ortaya koyuyor. Uzman bir ekip evinize gelerek evin kolonlarını, zeminini ve duvarlarını detaylı bir şekilde inceliyor. Uzman ekibin yaptığı araştırma sonuçlarına göre rapor hazırlanıyor ve belediyeye sunuluyor. Eğer bina depreme dayanıklı çıkarsa herhangi bir işlem yapılmıyor. Binanın riskli bulunması durumunda ise belediye ve apartman sakinlerinin koordineli çalışmasıyla yeniden inşa süreçleri başlatılıyor. Depreme dayanıklılık testleri, bağımsız araştırma şirketleri ya da belediye ekipleri tarafından gerçekleştiriliyor.

BİR BİNANIN DEPREME DAYANIKLILIĞINI NASIL ANLARIM?
Elbette ki uzmanlar tarafından yapılan testler tartışmasız binanız hakkındaki en geçerli sonucu veriyor. Fakat siz de binanızdaki bazı özelliklere bakarak risk durumu hakkında fikir edinebilirsiniz.

Bir konut hakkında risk analizi yaparken bina yaşına bakabilirsiniz. Binanın hangi deprem yönetmeliğine göre yapıldığını yaşından anlayabilirsiniz. Güncel yönetmelik doğrultusunda inşa edilen binaların dayanıklılık konusunda eskilere oranla daha başarılı olduğu kabul edilir. Ayrıca zaman geçtikçe kullanılan yapı malzemesinin eskimesi ve işlevlerini yerine getiremeyecek olması da bina yaşının önemini ortaya koyuyor.

Kontrol etmen gereken bir başka şey ise kiriş ve kolonların durumu. Sıvası ve betonu dökülmüş, demirleri yamulmuş kolonlar da binanın deprem konusunda riskli olduğu anlamına geliyor. Duvarların fazla ince olması, duvarlarda derin çatlaklar bulunması, binanın bataklık zemine yapılması ve binanın genel duruşunda esneme, yamulma gibi gözle görülebilir problemler bulunması da dayanıksızlık belirtisi olarak kabul edilebiliyor. Fakat kiriş ve kolonlarda çatlak olamaması her zaman bina dayanıklılığının yüksek olduğu anlamına gelmez. En doğru sonucu deprem dayanıklılık testi ile öğrenilebileceğini sakın unutmayın.

Binanın zemini de belirleyici faktörlerden biri. Bina, kaya zemin üzerine mi; yoksa dolgu, kum ya da balçık zemin üzerine mi inşa edilmiş bu çok önemli. Dere yatağı ya da dolgu alanlar doğal afetlere karşı daha savunmasız, sert zeminlerdeki yapılar ise daha dayanıklı kabul edilebilir. İncelemeni tavsiye ettiğim diğer bir alan ise binanın bodrum katı da incelemeniz gereken önemli alanlardandır. Bu alanın nemli ve kötü yalıtımlı olması, binanın sağlamlığı konusunda size olumsuz işaret verir. Son olarak Apartman boşluğu, merdiven altı gibi binanın göze çarpmayan farklı yerlerini inceleyip, hasar olup olmadığına dikkat edin. Bu bölgeler, binanın genel durumuyla ilgili ciddi işaretler verir.

Kendi gözlemlerimizle yapabileceğimiz risk analizlerinin önemli noktalarını bu şekilde ele alabiliriz. Elbette ki en doğru sonucu uzman ekipler tarafından yapılan testlerden alabileceğimizi tekrar hatırlatmak isterim.